top of page
Paghman.jpg

1۰1۰2021

تاریخ سخن می‌گوید

تاریخچهٔ ولسوالی پغمان ولایت کابل

پغمان یکی از مناطق تفریحی و تاریخی کابل بوده که در «۲» کیلومتری   پایتخت واقع شده و همه ساله در فصل تابستان مردمان   زیادی را برای تفریح و هوا خوری  به سوی خود می‌کشاند۰
«پغمان(۲} دره ی  بسیار معروف دارد که یکی به «دره پغمان» و دیگری به دره «پشه یی»معروف است که هر  ۲ بسیار سر سبز و خرم هستند و هوای بسیار دل انگیز دارد٫ 
در پغمان تپه ی  بسیار معروفی قرار دارد که به «تپه پغمان» مسماست و یکی از بهترین مناظر تفریحی افغانستان محسوب می‌شود۰
بعد از آن که افغانستان در سال ۱۹۱۹ موفق به کسب استقلال خود از انگلستان ٫ شد شاه  «امان الله خان» در پی ساختن نمادی برای استقلال افغانستان شد و در منطقه پغمان این نماد را که به نام «طاق ظفر» معروف است بنا کرد۰
طاق ظفر به اساس پیمان  سال ۱۲۹۸ هجری شمسی مطابق  ۱۹۱۹میلادی به گرامی داشت از جانبازی های مردم افغانستان در جنگ  استقلال افغان و انگلیس در آن زمان  اعمار گردید ٫ و در کتیبه های سنگی  ٫ سقفِ کمان مانند  و ديواره های گمبدی شکل طاق ظفر ماهده ( پیمان راولپندی) و نام های بی شمارِ  از رادمردانیکه با خون بهای خود ها در  جنگ ،  استقلال را کمائی کرده بودند کندن کاری وحک نموده است.
ولی منار استقلال که درباره آن کمتر معلومات موجود است در یک نوشته در  سایت ها چنین آمده است: نادرشاه که روی قدرت آمد در هر درب و دیوار که نام امان الله را یافت به میله تفنگ تراشید و در هر کتابچه و کتب که نام امان الله دیده شد، آن کتابچه و کتاب را به آتش کشید  وبرای نمایش کیش شخصیت خود در تاریخ کشور، در روی منار استقلال درکابل، چنین نگارش فرمان داده شد

 ((یادگاری ورود کامیابی یگانه مجاهدِ وطن پرست  و ملت خواه  ٫  جناب محمد نادرخان سپه سالار که عموم ملت افغانستان حقوق آزادی خود را به قوهء
 ((شمشیر این مرد دلیر از انگلیس در سال۱۲۹۸ حاصل نمود

در اینجا دو احتمال وجود دارد اول اینکه منار استقلال داخل محوطه وزارت 
دفاع قبل از نادرخان در زمان غازی امان الله خان به مناسبت آزادی کشور اعمار شده 
دوم  نادر خان خواست که با نوشته جعلی  بروی منار  طوری وانمود کند که  منار در زمان او بنا گردیده است  ٫ در حالیکه چنین نبوده ٫  منار در زمان  غازی شاه امان الله  اعمار و نام  شاه امان الله روی منار  حک شده بود۰
دولت های افغانستان همه ساله، ۲۸ اسد را سالگرد استقلال افغانستان از انگلیس جشن می‌گیرد. در سال ۱۹۱۹ افغانستان و انگلیس برای پایان جنگ سوم افغان و انگلیس، پیمان راولپندی را  امضا کردند و استقلال کامل افغانستان را به رسمیت شناخت.
طاق ظفر که در طول چندین دهه جنگ های برادران مجاهد به شدت آسیب دیده بود بعد از تحولات جدید در افغانستان در حد حکومت «حامد کرزی» با همکاری نیروهای خارجی این بنا را با حفظ اصالت تاریخی آن باسازی کردند

علی الرغم باز سازی ان در سه کيلومتري مرکز تپه  پغمان  در سال ١٣٩٢ قصر مرمرين بزرگي در مدت زمانِ کوتاهي بر بلندی آن بنا شد تا جشن نوروز ١٣٩٣ با همراهي کشورهاي حوزه نوروز در آن برگزار شود اما بsه دلايل امنيتي در ارگ رياست جمهوري برگزار شد ٫  مهندس  و طراح  ای قصر زيبا  دکتر «سيد ضياء حسيني» است و در تمامي مراحل ساخت آن  از متخصصان افغان استفاده شده است.
هزينهِ که براي ساخت اين بنا صرف شده، بالغ بر ١٥ ميليون دالر میرسد ؛ اما از زمان ساخت آن تاکنون تنها باغ و محوطه اطراف قصر که داراي فضاي دلانگيز  ٫آب وهوايي ييلاقي است مورد استفاده شهروندان قرار  گرفته اما داخل آن تاکنون به دليل مسائل امنيتي مورد بازديد عام  قرارندارد۰ 
 پژوهشگر خیرممد (جوهر )

عضو کمیته  نشرات افغان  اکادمی 

****

Pottery in Afg.JPG


9-19-2020
صفحه از تاریخ افغانستان 

تاریخچه ظروف سفالی در افغانستان

صنعت سفالی. یا گلی از گذشته های  دور در افغانستان. رواج  داشته و تا کنون منطقه ی  استالف. در شمال  کابل  شهرت و مهارت. اش را. در ساخت  و تزئین این  هنر حفظ کرده۰
مطابق با روایت های تاریخی، صنعت سفال در حدود 400 سال قبل از بخارا به افغانستان انتقال شد ه و از آن به بعد تا کنون در گوشه و کنار این کشور بقایای آن باقی مانده است.
هر چند امروزه در افغانستان کمتر کسی از ظروف سفالی استفاده می کند، ولی باز هم در نگهداری و پرورش گل های خانگی و کوزه های مخصوص برای دوغ و آب سرد هنوز هم این ظروف قدیم کاربرد وسیع دارند.
عبدالاحد استالفی یکی از سابقه دارترین انتیک فروشان بازار استالف است. او می‌گوید که در گذشته‌ها بازرگانان و ثروتمندان از امریکا و شماری از کشورهای اروپایی هنگام بازدید ازاین بازار، جنس مورد نیاز شانرا  سفارش می‌دادند.
استالفی گفت: «وقتی جنس را  برای شان روان می‌کردیم  ایشان  پول ما را بوقت زمان  روان می‌کردند
 کنون صنعت کلالی در افغانستان با رکود مواجه شده است
استفاده از ظروف سفالی در افغانستان تاریخ کهن دارد. کلالی در گذشته ها یکی از صنایع مهم کشور بود. سفالگران در افغانستان می گویند اجناس پاکستانی، ایرانی و چینایی باعث رکود بازار تولیدات آنان شده است.
کسانی که ظروف سفالی را می سازند در افغانستان به نام "کلالی گر" یا سفالگر یاد می شوند. در ولسوالی "استالف" در کابل قریه ای به نام "کلالان" وجود دارد که تعدادی از اهالی این قریه هنوز هم به حرفه آبایی شان یعنی کلالی گری ادامه می دهند.
ظروفی که در آنها از منیاتوری کار گرفته شده باشد قیمت بیشتر دارند.
 «صنعت سفال، خاک مخصوصی دارد که بنام گل "مکن" یاد می شود، این گل غربال می شود و بعد از غربال توسط پا پخته می شود. بعد از آن کار اساسی آغاز می شود که توسط چرخ های پایی، نه برقی صورت می گیرد. صنعت سفال توسط دست و پا کارمی شود وهیج ماشینی در آن دخالت ندارد۰
شکل ظروف وقتی از گل تازه ساخته شد برای خشک شدن به اطاقی برده می شوند که درجه حرارت مخصوص دارد. بعد از خشک شدن توسط گیاه مخصوصی به نام "عشقاربوته" رنگ آمیزی می گردند و برای پخته شدن رنگ، وارد کوره می شوند. پس ازچند ساعت ظرف از کوره بیرون آورده می شود و برای استفاده آماده می گردد.
نکته جالب اینجا است که در کنار ساختن کلالی به سبک قدیم، طرح های مینیاتوری و رنگ آمیزی قدیم نیز حفظ شده
صنعت کلالی (سفالگری) کاری پر زخمت اما کم درآمد است.
اند. در برخی از ظروف مینیاتوری و رنگ آمیزی های مخصوص سنتی دیده می شوند؛ اما به گفته    صنعت گران   منطقه  استالیف.    روی طرح، دیزاین و رنگ آمیزی شان کار بیشتری صورت می گیرد، قیمت شان به مراتب بیشتر از سایر ظروف است. به گفته  آنها   به جز خارجی ها و افراد ثروتمند، این نوع ظروف خریداران دیگری ندارند.
نبود بازار فروش و کم توجهی مسوولان و عدم جلوگیری از واردات صنایع سفالی و پلاستیکی غیرمعیاری از کشورهای  خارجی  این صنعت. را به رکود مواجه. ساخته است.
درسال 2002 در قریه کلالان ولسوالی استالف بیش از 60 کارخانه ظروف سفالی را تولید می کردند؛ ولی امروز فقط 12 تا 14 کارخانه  بیش باقیممانده و دیگران  همین کارخانه های متباقی هم سخت کار می کنند تا پول بخور و نمیری به دست بیاورند ».
صنعت کلالی در اکثر خانواده ها  به شکل میراثی  باقی مانده است، تمام اعضای خانواده به شمول زنان سهیم هستند، اکثر کودکان در قریه کلالان پس از سپری کردن دوران کودکی نزد افراد بزرگ خانوده به 
شاگردی می نشینند  و به این شکل هنر سفالگری را می آموزند.

پژوهشگر خیرمحمد( جوهر )
عضو کمیته نشرات افغان اکادمی

****

afghanistan.jpg


8-30-2020
صفحه ی از تاريخچه افغانستان

افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: دافغانستان اسلامی جمهوریت) کشوری محصور به  خشکی در آسیای جنوبی است .این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه بوده که پایتخت آن کابل می باشد. همسایگان افغانستان، ایران  در غرب، پاکستان  در جنوب و شرق، تاجیکستان  و ازبکستان  و ترکمنستان در شمال و چین در شمال شرقی هستند.

افغانستان با 652,230 کیلومتر مربع مساحت، چهل و یکمین کشور وسیع دنیا است و جمعیت آن در سال 1397 (  36 )میلیون نفر تخمین زده شده که آن را در  رتبه سی و نهم  کشورهای دنیا قرار می‌دهد. مردم ان. به. زبان  های  دری ٫  پشتو ٫ ازبکی ٫  پشه یی و  غیره  صحبت. میکنند و اسلام  دین رسمی آن می باشد. حدود چهار دهه جنگ، افغانستان را به یکی از کشورهای خطرناک و فقیر دنیا تبدیل کرده‌است. تولید ناخالص ملی سرانه ی این کشور در سال 2016، بر اساس ارزش اسمی دلار معادل 600 دالر آمریکایی است و بر اساس برابری قدرتِ خرید به 1994 دلار می‌رسد. این کشور در سال 2011با شاخص توسعه ی انسانی 398 در رتبه 172 دنیا قرار گرفته‌است  ٫ افغانستان در دوران باستان، از نقاط کانونی در جاده ابریشم  و مسیرهای مهاجرت انسان‌ها بوده‌است. باستان شناسان شواهدی از سکونت انسان‌ها تا بیش از 50,000 سال پیش از میلاد مسیح به‌دست آورده‌اند. نخستین تمدن شهری ممکن است در این قلمرو در بین 3000 تا 2000 سال پیش از میلاد آغاز شده باشد. ۰این کشور در محل ژیواستراتژیکی مهمی قرارگرفته که آسیای شرقی، آسیای جنوبی، آسیای غربی و آسیای میانه را به هم وصل می‌کند. 
از روزگار باستان، این سرزمین شاهد فتوحات نظامی بسیاری از جمله توسط
سامانیان، صفاریان، غزنویان، غوریان، تیموریان  و پادشاهان درانی  بوده‌است. تاریخ سیاسی دولت مدرن افغانستان با سلسله‌های هوتک و درانی در قرن 18 میلادی آغاز شد. پایتخت آن، در سال 1776، توسط تیمورشاه درانی از قندهار به کابل منتقل شده و بخشی از قلمرو آن به امپراتوری ‌های همسایه در سال 1893 واگذار شد. در اواخر سده ی نوزدهم میلادی، افغانستان به یک دولت حائل در «بازی بزرگ » بین امپراتوری بریتانیا  و روسیه  تبدیل شد. در سال 1919، پس از جنگ سوم افغان  و انگلیس  و امضاء معاهده ی راولپندی، این کشور دوباره کنترل امور خارجه ی خود را از بریتانیا پس گرفت و استقلال خود را توسط شاه امان الله خان اعلام نمود. افغانستان در دهه ی1970 میلادی پس از انقلاب ثور، که تأثیر یافته از اتحاد جماهیر شوروی بود  با مجاهدین افغان به رهبری کشور های. غربی  در راس امریکا و رهنمائی کشور مهمان پاکستان و ایران  در گیر  جنگ  گردید  که  یکنیم  دهه جنگ  تقریبأ  جان  بیش از یک ملیون  نفر  را گرفته  و باعث آواره  شدن  بیش از پنج ملیون  نفر دیگر   شد۰ بعد  از پیروزی  مجاهدین  جنگ های تنظیمی و  داخلی خانه به خانه  بین  مجاهدین و رهبران. تنظیم  ها   آغاز گردید   که  کابل  و اکثر شهر های  کشور  به ویرانه  مبدل شد ۰  تا اینکه طالبان  در 26 سپتامبر 1996 وارد کابل شد. ارگ رياست جمهوري را  گرفت   و  تا سال 2001 ميلادي بر بخش های  زيادي از قلمرو افغانستان حکومت کردند . در سال 2001 ميلادي ايالات متحده آمريکا بر افغانستان حمله نمود و امارت اسلامي طالبان را سقوط داد. ودر دسامبر 2001، شورای امنیت سازمان ملل متحد، نیرو های بین المللی کمک به امنیت (ایساف)، را مأمور کمک به حفظ امنیت و دولت جدید افغانستان به ریاست حامد کرزی  کرد. افغانستان در حال حاضر در عین حال که با مقاومت مسلحانه طالبان و گروه‌های دیگری مانند شبکه حقانی در پاکستان ٫ داعش و غیره  درگیر است؛ به کندی  با حمایت جامعه بین‌المللی در حال باز سازی  می باشد. دولت کنونی افغانستان یک جمهوری  اسلامی متمرکز  و ریاستی است  که دین اسلام را به عنوان  دین رسمی می‌شناسد. افغانستان به عنوان عضوی از  سازمان  ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی، گروه 77، سازمان همکاری اقتصادی  و جنبش عدم تعهد شناخته می‌شود. اقتصاد افغانستان در جهان با تولید نا خالص داخلی  08,64 میلیارد دلار رتبه ی 108را داراست۰

پژوهشگر خیرمحمد(جوهر)
عضو کمیته نشرات افغان اکادمی

****

watch companies.PNG

عقربه ساعت روی 10:10؟

شرکت های ساعت سازی معروف دنیا در عکس های تبلیغاتی برای فروش محصولات خود عموما عقربه ساعت را روی 10:10 تنظیم می کنند؛ اما راز این کار چیست؟

بسیاری از مردم درباره راز این اقدام شرکت های ساعت سازی بی خبرند.
کارشناسان تبلیغات می گویند، عقربه های ساعت در وضعیتی که روی 10:10 قرار می گیرند، نشانه ای از"لبخند" به ذهن بیننده القاء می کنند و این موضوع تاثیری مثبت بر روح و روان مردم دارد.
پیشتر سازندگان ساعت در تبلیغات، عقربه ها را روی 20:08 تنظیم می کردند که بعدها ثابت شد به دلیل شکل عبوس اثر منفی روی خریداران به جا می گذارد. 
شکل عقربه های کوچک و بزرگ به همراه ثانیه شمار درمجموع به شکلی تنظیم می شود که گویی علامت و نام تجاری ساعت را احاطه کرده و همین موضوع باعث جلب توجه مردم می شود.
همچنین ساعت 10:10 نشانه "وی" انگلیسی یا همان علامت پیروزی است که می توان گفت شرکت های سازنده با این اقدام احساسات مردم را هدف قرار گرفته و برای بازاریابی از عاطفه مردم استفاده می کنند.
اما برخی دلیل انتخاب ساعت 10 و 11 دقیقه که شروع کننده این حرکت نیز کشور سوئیس و کمپانی های ساعت سازی آن هستند را به جنگ جهانی دوم نسبت می دهند.
در تاریخ 8 می 1945 (اردیبهشت سال 1324) ارتش آلمان نازی با قبول شکست در این تاریخ و با اعلام رسمی پیروزی متفقین به رهبری کشورهای آمریکا, انگلیس و فرانسه به ساعت ده و یازده دقیقه جنگ جهانی پایان پذیرفت.
اما این ماجرا چرا باید روی عکس ساعت ها و عقربه آنها در عکس های تبلیغاتی تاثیر بگذارد; از آن جایی که کشور سوئیس خود را به عنوان یک کشور صلح طلب که به دور از هر گونه هیاهوی سیاسی و جنگ طلبانه نشان داده است کمپانی های ساعت سازی این کشور از این ساعت (ساعت دقیق پایان جنگ جهانی دوم) به عنوان نماد صلح طلبی و آسایش جهانی استفاده می کنند و این نماد برای آنها همیشه یادآور صلح و دوستی خواهد بود.
از آنجایی که سوئیس بزرگترین مرکز ساخت ساعت است, این حرکت آنها تبدیل به یک حرکت جهانی گردید و دیگر سازندگان ساعت در سراسر جهان نیز از این قاعده در عکس های خود استفاده کردند.
كاپي

****

afghan post.jpg

6-15-2020‬
‫تاریخ سخن می‌گوید: 

‫تاریخچه تکت پُستی در افغانستان‬

‫برای اولین مرتبه در زمان امیر شیرعلی خان تشکیل ادارۀ(  پُسته )  بنام (دایره چاپار) یا (چاپار خانه) روی دست گرفته شد    و این اداره درست در سال سوم دورۀ سلطنت امیر شیرعلی خان تاسیس گردید. برای (ادارۀ چاپار خانه) سر دروازۀ ‬بالاحصار( کابل ) جای تعین شده بود.
‫و در راس ان شخص را  بنام  محمد حسن خان مقرر  کردند  که شخص  مذکور  بعدأ  (کمکی ناب ترکسان) ( مستوفی )مقرر شد عوضش میرزا محمد نبی خان واصل  را. در راس چاپار خانه( پوسته خانه ) تعین  شد. زیر دستان و سایر کار  کنان آن بشرح ذیل معرفی گردید : میرزا محمد افضل خان، غلام حیدر خان، احمد خان باشی، ماهانه به معاش (ده روپیۀ آنوقت). همچنان پیاده ها را هریک مبلغ (هفت روپیۀ) معاش مقرر داشتند. ‬
‫در آنوقت آمدن داک (پُست) از خُلم (تاشغرغان) تا کابل چهار روز را در بر میگرفت. همچنان از هرات از طریق راۀ هزاره جات مدتی شش روز را و از قندهار به کابل مدتی چهار روز را در برگرفته و بالاخره از جلال آباد به کابل در خلال سه روز میرسید.‬
در زمان امیر حبیب الله خان (دایره ء چاپار) به (داکخانه) تغییر نام داده در سمت جنوبی ارگ  و در محلیکه سابق وزارت دربار قرار داشت، بنا یافت. 

در آنزمان تکت های پُستی  دارای رنگهای مختلف برای جا های مختلف بکار میرفت. مثلاَ تکتهای که برای فرستادن پُست به جلال آباد بکار میرفت رنگ آن سیاه بود، در حالیکه پُست که به قندهار فرستاده میشد رنگ تکت آن سبز و پُست که به لعل پور ارسال میگردید رنگ تکت آن نصواری بود. دلیل اینکار این بود که مردم عوام و بیسواد از رنگ تکت که روی پاکت قرار داشت بدانند که چاپار یا پُست از کجا رسیده و بکجا میرود.
قیمت تکتهای پُستی آنوقت یک شاهی، یک عباسی، نیم روپیه و یک روپیه بود. این تکتها که عموماَ در سالهای 1288 ـ 1295 به چاپ رسیده بودند عموماَ دارای شکل مدور بوده و بدو دایره تقسیم شده بودند. در دایرۀ وسطی آن به مناسبت نام امیر شیرعلی خان کلۀ شیر رسم شده و بالای کلۀ شیر قیمت تکت نوشته شده بود. اما بدور کلۀ شیرعبارت (محصول چاپار خانه دار السطنۀ کابل) و سال چاپ آن بچشم میخورد. قیمت تکتهای که به داخل افغانستان ارسال و مرسول میشد در بالای کلۀ شیر  و  تکت هایکه بخارج مملکت میرفت در قسمت پائین کلۀ شیر قرار داشته،  در مجموع. و یا بعضی  از آنها  سنه و تاریخ  نیز درج میشد.
به این ترتیب در کابل و اطراف پُسته خانه ها تاسیس گردید که وظیفۀ ارسال و مرسول مکاتیب را اجرا میکردند. تکتهای که در آن زمان چاپ میشد اکثر به نامهای کلۀ شیر یاد میگردید و باطل نمودن تکتهای نصب شده توسط کشیدن یک خط به قسم چلیپا صورت میگرفت و به این صورت تکت ها را باطل ساخته و بروی تکت کلمۀ باطل شد را نیز مینوشتند.
در این زمان جریان پُست مربوط به تکمیل شدن تعداد مکاتیب بود. مکاتیب دولتی که کلمات (فوری و ضروری) روی آنها نوشته شده میبود به قسم پُسته فوق العاده شناخته میشد و از طرف پُسته رسان های سوارکار (چاپار) انتقال میافت. در حالیکه توزیع مکاتیب توسط اشخاصی بنام (نامه رسان) صورت میگیرفت در بین شهر های بزرگ مملکت ارتباط پُستی قایم و هروقت ارسال و مرسول مکاتیب دولتی لازم میشد نامه رسان های ادارات دولتی به این کار میپرداختند. ارتباط پُسته همچنان با خارچ کشور نیز قایم نبوده، اما وقتی ارسال کدام مکتوب به کدام کشور دیگر لازم میشد قاصد مخصوصی به این کار میپرداخت. این اجراات تا سال 1878ادامه یافت . بعداَ در سال  1891 انتقال پُست متوقف  گردید  وهر  ارسال مکاتیب ضرورت. می افتاد  به وسیلۀ قاصدان سوار کار (چاپار) اجرا میگردید.
در سال 1892 در عصر عبدالرحمن خان دوباره امور پُستی جریان یافته بشکل منظم در آمد. در این هنگام یک پُسته خانۀ مرکزیِ بسیط در سمت جنوب ارگ تاسیس شد که سی وشش نوع تکت پُستی مختلف رایج گردید که در کاغذ باریک و ملون به طبع میرسید. در این هنگام مُهر های مخصوص برای باطل کردن تکت های نصب شده رویکار آمد که توسط آن تکتهای نصب شده بالای مراسلات را باطل میساختند. همچنان در این وقت مکاتیب رسمی از نصب تکت معاف بوده یعنی بدون تکت ارسال میگردیدند. برای قاصدان چاپار (سوارکار) ) پُسته رسان )که مکاتیب فوری و ضروری دولتی را توسط  اسپ بنام (بسته بردار) حمل مینمودند سامان و لوازم مخصوص چرمی تهیه گردید. همچنان پُسته رسان های پیاده دارای سرنیزه ها بودند که این سرنیزه ها دارای زنگوله ها نیز بودند. همچنان در این هنگام پُسته رسان های سوار کار، یک شمشیر نیز میبستند. این وضع تا سال 1907  ادامه داشت.
در سال 1908 در عصر امیر حبیب الله امور پُستی انکشاف بیشتری نموده تعداد پُسته خانه ها و خطوط پُستی و همچنان حرکت مراسلات و انواع آن افزایش یافت و تکت های پُستی مرغوبی چاپ گردید. همچنان برعلاوه ارسال و مرسول پُست کارتها، کارت لیتر ها و پارسل ها هم در داخل مملکت رایج یافت . در این هنگام یک نوع تکت مخصوص برای مراسلات دولتی بکار افتاده مُهر های تاریخ دار و  اسم مبدا کلمۀ (باطل شد) نیز در آن حک شده بود مورد استعمال قرار گرفت و دفتر پُست به (داکخانه) مسمی گردید. یک پُسته خانه موسوم به داکخانۀ دولت خداداد افغانستان در پشاور نیز تاسیس گردید که مراسلات مملکت به خارج از آنجا صورت میگرفت. امور پُستی تا سال 1917به همین ترتیب جریان داشت
در دوره حکومت امان الله خان، پیشرفت‌های مهمی در سیستم پست و تلگراف و تلفن بوجود آمد.
تاسیس مدیریت پست و تلگراف و تلفن زیر نظر وزارت داخله، از کارهای مهمی بود که در زمان امان الله خان صورت گرفت.
در این زمان در دیگر شهرهای افغانستان نیز پستخانه تاسیس شد، که تا قبل از آن وجود نداشت.
برای اولین بار حمل و نقل بسته های پستی نیز با موتر صورت گرفت و در سال 1304 خورشیدی بود که بین کابل و ننگرهار موتر جایگزین چاپار نامه رسان شد.
تاسیس یک مدیریت مرکزی برای نظارت و بازرسی امور پستی و آمدن تعدادی متخصص از خارج برای ارتقا سیستم پست و مخابرات و تهیه مُهرهای فلزی برای راحت ترکردن امور پستی از دیگر رویدادهای این دوران بود.
این پیشرفت ها تا قبل از به قدرت رسیدن حبیب الله کلکانی ادامه داشت. ولی بعد از آن، فعالیت های پستی تا به قدرت رسیدن نادر خان تقریبا متوقف شد.
عضویت در اتحادیه جهانی پست
فعالیت های پستی در دوره نادرخان، دوباره سرعت گرفت و در سال 1928، افغانستان به عضویت اتحادیه بین المللی پست در آمد.
در این دوره، برای اولین بار ارسال هوایی بسته های پستی به خارج از افغانستان آغاز شد.
در زمان نادر خان همچنین علاوه بر نامه های پستی، پست کارت ها، مجلات، اوراق تجاری و بسته های سبک وزن دیگر نیز به داخل و خارج از افغانستان ارسال می شد.
ارتقا ریاست پست به وزارت
در دوران حکومت ظاهرشاه، جهش ها و پیشرفتهای مهمی در امر خدمات پستی در افغانستان بوجود آمد.
ارتقا ریاست پست و تلگراف و تلفن به وزارت، از مهم ترین کارهایی بود که دراین زمان اتفاق افتاد.
در این دوره، ضمن ارسال بسته های سنگین وزن که تا 200 کلیو گرم وزن داشت، نامه رسانی در داخل کشور نیز سرعت یافت.
ارتباط پستی با خارج افغانستان نیز به صورت چشمگیری افزایش یافت و میان کابل و شهرهای بزرگ دنیا مثل مسکو، دهلی، فرانکفورت، هامبورگ، آمستردام، نیویورک، پاریس، ژنو، روم، بیروت، قاهره، توکیو، آنکارا، صوفیه، پکن، تهران، اسلام آباد و کراچی ارتباط پستی هوایی برقرار شد.
از سال 1335 خورشیدی پست هوایی در داخل خود افغانستان نیز فعال شد و ارتباط میان شهرهای کابل، هرات، مزارشریف، قندهار و میمنه بر قرار شد.
طبق برنامه پنج ساله، وزارت مخابرات موظف شد هر سال حدود 30 پستخانه محلی در دیگر ولایات و شهرهای افغانستان تاسیس کند.
فعالیت های پستی تا سال 1357 خورشیدی و فروپاشی حکومت داوود خان همچنان رو به گسترش بود.
با  روی کار آمدن حکومت  7 ثور1357 فعالیت های  پُستی کما کان. ادامه   داشت  ٫ فعالیت های پستی و ارتباطات پستی بین شهرهای بزرگ افغانستان همچنان برقرار بود.و تکت های پستی نیز بدون وقفه به چاپ می رسید.
ولی با روی کار آمدن حکومت مجاهدین و آغاز جنگ های داخلی، ساختار پست افغانستان از هم پاشید و ارتباطات پستی بین شهرهای این کشور نیز قطع شد.
افول فعالیت های پست در افغانستان در زمان طالبان نیز ادامه داشت، اما پس از سقوط این رژيم، همانند سایر عرصه، پست نیز دچار تحولاتی شد و فعالیت خود را به تدریج از سر گرفت.
به گفته مسئولان پست افغانستان در حال حاضر تمام نقاط افغانستان تحت پوشش فعالیت پست قرار دارد و حتی در دور ترین روستا های افغانستان انتقال مراسلات پستی صورت می گیرد.
از مهمترین فعالیت هایی که وزارت مخابرات در حال برنامه ریزی روی آنها است می توان از، بروز کردن سیستم پست، ایجاد کُد پستی در 34 ولایت افغانستان، راه اندازی پست پیشتاز، فرستادن کارمندان پست به خارج از کشور برای آموزش های نوین پستی و کدگذاری کوچه  ها و محلات است.
در حال حاضر علاوه بر پست دولتی، شرکت های خصوصی داخلی و خارجی مانند دی اچ ال، تی ان تی، فدکس و پست سریع باختر در امر نامه رسانی و انتقال بسته های پستی در افغانستان فعال اند.
پژوهشگر خیرمحمد(جوهر)
عضو کمیته نشرات افغان اکادمی

****

astroide.jpg


خبر خوش خوش

درين حالات تشويش و دلهره

خبری که بسیاری آگاهان را در جهان مشوش ساخته بود

اخیراً یک شهاب سنگ تحت نظارت ناسا قرار گرفته ست تا مسیر آینده ی آن شناسایی شود. این شهاب سنگ که نام رسمی مطابق با ۵۲۷۶۸ را دارد، به اندازه ی ۴ عشاریه یک کیلومتر وسعت دارد. یک شئ فضایی به این ابعاد، در صورت برخورد به کره ی زمین می‌تواند تمام نسل بشر را به پایان خود برساند.

حالا سازمان ناسا اعلام کرده که این شهاب سنگ با سرعت ۸ عشاریه ۷ کیلومتر بر ثانیه، یا ۳۱۳۲۰ کیلومتر بر ساعت در حال نزدیک شدن به زمین است. با شرایط فعلی این شهاب سنگ تا تأریخ ۲۹ آپریل به زمین می‌رسد. بر طبق گفته ی ناسا در حال حاضر این شئ از مسیر بسیار نزدیک زمین خواهد گذشت و احتمال دارد با کره زمین برخورد نکند.
بر طبق گزارشات سازمان جامعه  ی نجومی، هر شهاب سنگی که از ۱ کیلومتر وسیع‌تر باشد می‌تواند در صورت برخورد نسل بشریت را نابود کند. ستاره شناسان تخمین زده‌اند که امکان برخورد چنین شهاب سنگی با زمین یک در پنجصد هزار در طی صد سال است. سازمان جامعه ی نجومی همچنین تاثیرات برخورد شهاب سنگ با زمین را این چنین خواندند: " دهانه‌ای به وسعت ۱۰ کیلومتر یا بیشتر که به ویرانی جهانی و فروپاشی احتمالی تمدن ختم خواهد شد".

سرعت فعلی این سیارک ۸/۷ کیلومتر بر ثانیه ست و پیش‌بینی می‌شود فردا چهار شنبه = ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ = ۱۰ ثور ۱۳۹۹ با فاصله ی ۶ عشاریه ۲۹ میلیون کیلومتری از کنار زمین عبور می‌کند.
 این فاصله تقریبن ۱۶ برابر فاصل ه ی زمین تا ماه ست. طور اوسط فاصله ه ی زمین تا ماه ۳۸۴٬۴۰۳ کیلومتر می باشد.
اما باعث سردی و باریدن برف و باران ها در نواحی جهان شده ست !

****

dates.jpg


خرما او پر بدن یې اغېزې

خرما چې علمي نوم یې Phoenix dactylifera او په انګلیسي کې ورته Date وایي، ډېره لرغونې او پخوانۍ مېوه ده، چې نوم یې د مسلمانانو په سپېڅلي کتاب ( قرآن عظیم الشان ) کې ۴۲ ځله یاد شوی دی. د ونې لوړوالی یې تر ۲۵ مترو پورې رسېږي، د وزر په څېر سترې پاڼې لري، ګلان یې مستطیل ډوله، چې د ساقې په وروستۍ برخه او د پاڼو ترڅنګه را څرګندېږي . د دې مېوې د پیدایښت ځای په سمه توګه نه دی څرګند، خو ویل کېږي، چې د یادې مېوې ونه د لومړي ځل له پاره په بین النهرین او سعودي عربستان کې وکرل شوه . دغه راز څېړونکي وایي، چې د خرما ونه د ځمکې پېژندنې په دویمه دوره کې پیدا شوې ده.
خرما ډېر ګټور خواړه دي، چې ډېرې معدني مالګې لري، لکه : ګوګړ فاسفورس، کلسیم، مګنیزیم او په ډېره پیمانه اوسپنه، یوه اندازه د B، A او C ویټامینونه، قندونه، سلولوز، البومین او شحمیات هم لري . که له شیدو سره ګډ شي، نو انرژي لرونکي خواړه دي. شهوت ډېروي، پښتورګي او ملا پیاوړي کوي. اومه خرما اورۍ کلکوي او اسهال دروي. مګنیزیوم لري، نو د سرطان مخنیوی کوي. د پالوانانو او سپورټ مینانو له پاره ګټور خواړه دي . د اسلام ستر لارښود حضرت نبي کریم (ص) به خرما له سړو شیانو لکه بادرنګ، تره او ...... نوره سره خوړله .
د خرما ونه بې شمېره خواص لري او کولای شو ووایو، چې د دې ونې له ټولو برخو څخه ګټه اخیستلی شو، یو عربي متل دی، چې وایي : د خرما ونې خواص د کال د ورځو په اندازه دي.
د خرما ونې له پاڼو څخه ټوکرۍ او له مېوې څخه یې شراب جوړېږي، لکه څنګه چې پوهیږو خرما یوازینۍ مېوه ده، چې په سارا کې شتون لري او د دې ونې طبیعت یې سارایي خلکو ته ورکړی دی، چې خپلې ټولې اړتیاوې ترې پوره کړي .
اعراب له ډېرې پخوا زمانې په دې باور وو، چې خرما د لمر انرژي زېرمه کوي او دا انرژي د خرما خوړلو په وسیله بدن ته لیږدول کېږي .
په هر ۱۰۰ ګرامه خرما کې لاندې مواد شتون لري :
۱ ـــ پروټین .................... ۲ ګرامه
۲ ـــ مګنیزیم ........... ۰/۲۶۲ ملي ګرامه
۳ ـــ سودیم ..................... ۴/۱ ملي ګرامه
۴ ـــ پوتاشیم .................. ۷۵۴ ملي ګرامه
۵ ـــ ویټامین B1 ........... ۰/۰۵۲ ملي ګرامه
۶ ـــ ویټامین B2 ......... ۰/۰۶۶ ملي ګرامه
۷ ــــ ویټامین B3 ......... ۱/۲۷۴ ملي ګرامه
۸ ـــ فاسفورس ........... ۶۳۸ ملي ګرامه
۹ ـــ ویټامین C ........... ۰/۴ ملي ګرامه
۱۰ ـــ ویټامین E ......... ۰/۰۵ ملي ګرامه
۱۱ ـــ ویټامین K ......... ۲/۷ میکرو ګرامه
۱۲ ـــ مس ................ ۰/۲۱ ملي ګرامه
۱۳ ـــ سلفر .............. ۵۱/۶ ملي ګرامه
۱۴ ـــ کلورین ............ ۲۹۰ ملي ګرامه
۱۵ ـــ فولیک اسید ........ ۱۹ میکرو ګرامه
۱۶ ـــ اوسپنه .............. ۱/۰۲ ملي ګرامه
۱۷ ـــ ویټامین B6 ........ ۰/۱۶۰ ملي ګرامه
۱۸ ـــ پولاد ............... ۱/۶۱ ملي ګرامه
۱۹ ـــ خواږه ............. ۷۰ ګرامه
۲۰ ــــ انرژي ............ ۲۷۰ کالوري .
د روغتیا پالانو ( ډاکټرانو ) له لید لوري خرما ډېرې ګټې لري، چې په لاندې توګه پرې رڼا اچول کېږي :
ـــ معدې ته قوت ورکوي او بدن غټوي .
ـــ وینه زیاتوي
ـــ د بدن د کمزورتیا د له منځه وړلو له پاره باید په شیدو کې وخوټول شي او بیا دې وخوړل شي .
ـــ ماغزه او زړه پیاوړی کوي .
ـــ خرما یو پوټکی لري، چې د بدن د غوړو په راکمولو او د پروټینو په پوره کولو کې اغیزمن رول لوبوي .
ـــ نو څیړنو ښودلې، چې خرما غوسه او تاوتریخوالی لرې کوي او آرامتیا را منځته کوي.
ـــ خرما د ملا درد او د غړو نارامتیا له منځه وړي .
ـــ ویل کیږي، که چیرې په شیدو کې خرما وخوټول شي، نو سینه نرموي، د بډوډو درملنه کوي او د وېښتانو د تویدو مخنیوی کوي .
ـــ په تازه شیدو کې د خرما مخلوط د جنسي ځواک په لوړولو او پیاوړي کولو کې اغیزمن رول لري .
ـــ په هغو سیمو کې، چې د دې میوې مصرف زیات دی، دا میوه کولای شي، چې د سرطان ناروغی مخنیوی وکړي .
ـــ خرما د معدې اضافي تیزاب له منځه وړي، نو له همدې امله ټولو ته ګټوره میوه ده .

د امان الله نصرت رالېږنه

****

bill gate.jpg

كرونا جهان را فتح كرد، اماپيامدش را درنوشته بيل گيتس  

__________________

نظر بیل گیتس در مورد ویروس کرونا:

کووید -19 واقعا چه چیزی به ما یاد می دهد؟

 

من عمیقاً باور دارم که هدفی معنوی در پس هر آنچه اتفاق می‌افتد وجود دارد، چه برداشت ما از آن اتفاق خوب باشد، چه بد.

مایل هستم نظر خود در مورد آنچه ویروس کرونا با ما انجام می دهد را با شما به اشتراک بگذارم:

 

🔺 این ویروس به ما یادآوری می‌کند که ما همه برابر هستیم، صرف‌نظر از فرهنگ، مذهب، حرفه، وضعیت مالی یا میزان شهرت‌مان. این ویروس با همه ما به طور یکسان برخورد می‌کند، شاید ما هم باید همین کار را انجام دهیم. اگر حرف من را باور نمی‌کنید، از تام هنکس بپرسید.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که همه به هم وصل هستیم و آنچه بر یک انسان اثر می گذارد، می تواند بر دیگری نیز اثر بگذارد. به ما یادآوری می‌کند مرزهای نادرستی که تعیین کرده‌ایم، ارزش زیادی ندارند، چرا که این ویروس نیازی به پاسپورت ندارد. این ویروس با قراردادن ما در تنگنا و بحران، کسانی را به ما یادآوری می کند که همیشه تحت ظلم واقع شده‌اند.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که سلامت‌مان چه‌قدر با ارزش است و چگونه ما با خوردن غذاهای ناسالم و آب‌هایی آلوده به مواد شیمیایی، همیشه از آن غافل بوده‌ایم. اگر مراقب سلامت خود نباشیم، قطعا بیمار خواهیم شد.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که زندگی چه‌قدر کوتاه است و اینکه مهم‌ترین کار هر انسان کمک به دیگران و بخصوص افراد سالخورده و بیمار است. هدف ما خریدن دستمال توالت نیست! 

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند جامعه ما چ‍ه‌قدر ماده‌گرا شده و در هنگام سختی ها آنچه بدان نیاز داریم، نیازهای اولیه مانند آب و غذا و دارو است، نه تجملاتی که گاهی بدون دلیل بر آنها ارزش می گذاریم.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند خانه و خانواده چه‌قدر اهمیت دارند و چه‌قدر ما از آنها غافل بوده‌ایم. این ویروس ما را به خانه‌هایمان برگردانده تا دوباره بتوانیم وحدت خانواده خود را مستحکم کنیم.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که کارِ اصلی ما شغلمان نیست. شغل کاری است که ما انجام می‌دهیم، نه آنچه بخاطر آن به دنیا آمده‌ایم. کارِ اصلی ما مراقبت از یکدیگر است، محافظت از یکدیگر و کمک به یکدیگر.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که نفس خود را تحت کنترل داشته‌باشیم. یادآوری می‌کند هرچه‌قدر هم که فکر می‌کنیم بزرگ هستیم، یا دیگران فکر می‌کنند بزرگ هستیم، تنها یک ویروس می تواند دنیای ما را متوقف کند.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که قدرتِ اختیار و اراده در دستان ماست. می توانیم انتخاب کنیم که همکاری کرده و به یکدیگر کمک کنیم، ببخشیم، تقسیم کنیم. یا می توانیم انتخاب کنیم خودخواه باشیم، احتکار کنیم، یا فقط از خودمان مراقبت کنیم. قطعاً در سختی‌ها است که هرشخص رنگ واقعی خود را آشکار میکند.

 

🔺 به ما یادآوری می‌کند که می توانیم صبور باشیم، یا وحشت‌زده شویم.

**** 

afghan women.jpg

09-20-2018

چهره هاى آشنا 

تعدادی از بانوان برازندهٔ افغانستان

دوستان  و عزيزان، شما خود ميدانيدكه در تاريخ افغانستان با وجود مشکلات و محدودیت‌های سنتی كه براى زنان وجود  داشته، بانوانی هم  موجود بوده، که با پذیرفتن خطرهای فراوان، توانستند در دوره ‌های مختلف تاريخ كشور  برای اولین بار در پُست‌های عالی دولتی و غیر دولتی کار کنند و خوب بدرخشند.

  اينك تعداد(10) نفر  از بانوان كه براى اولين بار در وطن به اشتغال شان موافق نائل آمده اند خدمت شما بمعرفى ميگيرم، اميد كه بريتان خالى از دلچسپى نباشد

 (جوهر) المان20.8.2018

 

1-(نخستین وزیر زن )

خانم کبرا نورزایی متولد سال 1932 شهر کابل، نخستین وزیر زن در افغانستان بود. کبرا از لیسه ملالی فارغ شده ٫برعلاوه تکمیل آموزش‌های عالی در رشته ساینس در کابل، و فرانسه مقاطع تحصیلی دیگر اش را دنبال کرده است. خانم کبرا به عنوان وزیر صحت افغانستان کار کرده است. کبرا نورزایی نخستین زن افغان است که عضو کابینه محمد هاشم خان میوند وال صدر اعظم وقت افغانستان بوده 

است.

 

2 (نخستين گوینده زن)

لطیفه  كبير سراج نخستین بانوی افغان است که برای نخستین بار صدایش از رادیو افغانستان به عنوان گوینده خبر پخش شد. بانو سراج دختر سردار عنایت الله خان فرزند ارشد حبیب الله خان می‌باشد. خانم سراج تا سال 1358 در افغانستان به عنوان گوینده خبر کار کرد و سپس به امریکا پناهنده شد. او در امریکا نیز به عنوان گوینده در بخش فارسی رادیو صدای امریکا برای ده سال کار کرده است.

 

3-(نخستين خبرنگار زن)

‏‎اسما رسمیه طرزی نخستین زن خبرنگار در افغانستان است . تحصیلات خود را در خارج از افغانستان به اتمام رسانیده بود. خانم طرزی به حیث مدیر مسئول نخستین نشریه زنان افغانستان در 1921بنام ارشاد نسوان اقدام کرد موصوفه  خانم  محمود طرزی است.

 

4-(نخستین والی زن) 

خانم حببیه سرابی نخستین والی زن در افغانستان است. خانم سرابی از چهره‌های سیاسی افغانستان و از ولایت غزنی است. حبیبه سرابی از دانشگاه علوم طبی کابل فارغ شده و چند سال در این دانشگاه به عنوان استاد نیز کار کرده است. خانم حبیبه سرابی در سال 1384 از سوی رییس جمهور کرزی، به عنوان والی بامیان انتصاب شد. او اکنون معاون شورای عالی صلح افغانستان و از مشاوران دکتر عبدالله

عبدالله رییس اجرایی می‌باشد.

 

5-(نخستین شهردار زن) 

خانم عذرا جعفری، نخستین بانوی افغان است که به عنوان شهردار یکی از ولایت‌های افغانستان کار کرده است.  خانم جعفری تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته قابلگی تا سطح لیسانس ادامه داده و در سال  2008توسط حامد کرزی رییس جمهور پیشین به عنوان شهردار ولایت دایکندی انتخاب گردید.

 

‏6-‎(نخستین رییس سارنوال  زن)

‎خانم ماریا بشیر مکتب را در لیسه عایشه.      

‎ درانی خوانده و در سال 1991 از رشته قضا و سارنوالی پوهنحی  حقوق  کابل فارغ شده است. خانم ماریا بشیر نخسیتن رییس سارنوالی  زن در افغانستان بود. او  به عنوان عضو مسلکی سارنوالی تحقیق جرایم برای مدت سه سال در سارنوالی کار کرده است و سپس به ولایت هرات وظیفه گرفت تا این که در 

‏‎سال 2006به عنوان رییس سارنوالی 

‏‎ استیناف ولایت هرات شروع به کار کرد. انتخاب او در این پُست، امیدواری‌های زیادی را برای زنان در افغانستان به وجود آورد.

 

7-(نخستین خلبان زن)

نیلوفر رحمانی متولد سال 1370 خورشیدی در افغانستان است. او با جسارت و تیزهوشی که دارد توانست در سال 2010 وارد دوره آموزش پیلوت نیروهای هوایی افغانستان شود. خانم رحمانی در سال 2012 با درجه افسری از  پوهنتون در آمریکا فارغ شد. او زیباترین خلبان زن جهان شناخته شده و برنده جایزه زن شجاع از وزارت امور خارجه امریکا نیز شده است. خانم رحمانی اکنون در بخش نیروی هوایی ارتش کار می‌کند.

 

8-(نخستين بانوى شایسته) 

روبیکا صدیقی نخستین بانوی شایسته در افغانستان است . او در سال 2001 با شرکت در فستیوال کشورهای آسیای در شهر «مسکو» به عنوان مقبول‌ترین دختر آسیایی در بین  ده کشور آسیایی و 17 فرد شرکت کننده انتخاب شد و در جایگاه اول قرار گرفت .

 

9-(نخستين تاکسی ران زن)

سارا بهایی نخستین بانوی است که در افغانستان به عنوان راننده تاکسی کار می‌کند. او چهل سال عمر دارد و در کنار استادی در مکتب، روزانه چندین ساعت در شهر مزارشریف تاکسی رانی می‌کند. سارا نخستین بانوی است که در سخت ترین شرایط در افغانستان بزرگ‌ترین ریسک را قبول کرده و مانند صدها مرد که شغل تاکسی رانی دارد اقدام به این  كار نموده است.

 

10(نخستین  بانوی مدال آور) 

سمیه غلامی نخستین بانوی مدال آور در افغانستان است . بانو غلامی عضو تیم ملی تکواندوی افغانستان توانست که در مسابقات جنوب آسیا مدال طلا را کسب کند. این بانوی تکواندو کار  اولین بانوی است که از مسابقات بیرون مرزی در رشته ورزشی تکواندو برای کشور مان مدال طلا گرفته است.

پژوهشگر خیرمحمد(جوهر)

عضو نشرات افغان اکادمی

****

mullah mohammad jan.jpg


1.1.2018
چهره های آشنا

« تاریخچه داستان ملا محمد جان  »

 در عصر سلطان «حسین بایقرا» و وزیر دانشمندش امیرعلی شیر نوایی بين سال هاى(1506 -1460م) ، مردم از سراسر قلمرو تیموریان در روز نوروز به مسجد كبود به مزارشریف می‌آمدند و دولت هزینه عروسی جوانانی‌ که در این روز در «مزار شریف» مراسم می‌گرفتند را می‌پرداخت.ملا محمد جان كه درآن وقت در مدرسه زيارت
«مولانا عبدالرحمن جامی» می‌رفت صرف و نحو حفظ می‌کرد،ساعتی در کنار چشمه  استراحت می‌کرد 
روزی  جمعی از دختران «سرحدیره» که در میان آنان، «عایشه» دختر یکی از افسران مقرب دربار بود، به  تفرج و گردش بر سر چشمه آمدند، از قضا وقدر در همين وقت باد تندی ميوزد ، و چادر عایشه را ازسرش پيش پاى ملا محمد جان كه در همان نزديكى قرار داشت ميبرد.
عایشه که  دنبال چادرش ميرود با ملا ممد جان رو در رو شده و هر 2 دلباخته یکدیگر شدند.
عشق عایشه و ملا ممد جان آنقدر بر سر زبان‌ها افتاد تا به گوش پدر عایشه نیز رسید.
پدر با شنیدن این حکایت، عایشه را در خانه زندانی کرد و او را از دیدن معشوقش محروم کرد.ملا محمد جان هم آموزش صرف و نحو را کنار گذاشت و روز به روز از درد فراق عایشه ناتوان‌تر می‌شد.
روزی از روز‌ها که عایشه توانسته بود، دور از چشم پدر با دختران دیگر بر سر چشمه بیاید، با سوز و درد این سرود را می‌خواند:
بیا که بریم به مزار ملا محمد جان
سیل گل لاله زار ملا محمد جان......
در همین زمان وزیر دانشمند، امیرعلی شیر نوایی با عده‌ای از همراهان، از کنار این چشمه می‌گذشت که صدای خواندن عایشه توجه او را جلب کرد، بلافاصله توقف کرده و همه شعر را گوش کرد.
علی شیر نوائی با فراست و تیزبینی که داشت، دریافت که در پس این صدا دردی نهفته است. خودش را به عایشه رساند و با ملایمت و مهربانی حال او را جویا شد.
 سپس عایشه داستان عاشقانه خود و ملا محمد جان را به امیر گفت و اضافه کرد که ملا ممد جان از جمله طلاب مدارس شما می‌باشد.
فردای آنروز، امیر به خانه پدر عایشه رفت و از عایشه خواستگاری کرد، پدر عایشه که وضع را چنین دید، به احترام شخص امیر به این وصلت راضی شد.
امیر این 2 دلباخته را به مزار شریف فرستاد و در همان جا مقدمات عروسی را فراهم  کرد. به این ترتیب این 2 به هم رسیدند و نذرشان را به آستان حضرت علی ادا کردند.
آهنگ ملا محمد جان براى
اولین بار شادروان استاد غلام حسین 90 سال قبل این آهنگ را در «بمبئی» اجرا کرد.
‏‎‫آرامگاه ملا محمد جان که نام او درگوش چندین نسل افغانستان،منطقه و جهان آشناست و آهنگ ملا محمد جان شکوه بلخ و نوروز را معرفی کرده، پس از سالها درنتیجه تحقیق جوان بلخی بنام بشیر شیوا شناسایی شد و پس از تلاش های پیگیر او و اداره ولایت بلخ به حمایت مالی به ارزش یکصدهزار دالر کمک والی بلخ اعمار و افتتاح شد.
پژوهشگر وبرنامه گذار  خيرمحمد(جوهر)

عضو نشرات افغان اکادمی

****

burning.jpg

کمک_های_اولیه_برای_سوختگی

درجه سوختگی: 
عمق سوختگی به درجه حرارت عامل و زمان تماس آن با پوست بستگی دارد .
سوختگی به سه درجه تقسیم می شود :
1- سوختگی درجه 1
2- سوختگی درجه 2
3- سوختگی درجه 3

سوختگی درجه 1
در این سوختگی تنها لایه بیرونی پوست آسیب می بیند . در این حالت پوست گرم ،قرمز و دردناك می باشد .
در این سوختگی تاول دیده نمی شود . آفتاب سوختگی یک نوع سوختگی درجه یک است .

سوختگی درجه 2
در این سوختگی صدمه و آسیب از لایه بیرونی پوست می گذرد و لایه میانی پوست را هم در بر می گیرد .
در این سوختگی تاول وجود دارد .

سوختگی درجه 3
در این سوختگی لایه بیرونی و میانی پوست کاملا سوخته است و حتی شاید سوختگی به نسج ماهیچه و استخوان نیز برسد .در این سوختگی به علت از بین رفتن انتهاي اعصاب حسی ، درد وجود ندارد .خطر عفونت در این نوع سوختگی خطر عفونت بسیار بالا است و احتمال مرگ وجود دارد . در این نوع سوختگی تاول دیده نمی شود .

شدت سوختگی:
1- عمق سوختگی
2- وسعت سوختگی
3- وجود سوختگی در نواحی بحرانی بدن ( صورت ، راه هوائی فوقانی مثل دهان و بینی . . . ، دست و پاها ، اندام تناسلی )
4- وجود صدمات یا مشکلات دیگر نظیر بیماري هایی مثل آسم ، دیابت و ناراحتیهاي قلبی و . . .
5- سن مصدوم ( زیر 5 و بالاي 55 سال جزء سنین خطرناك است )
وسعت سوختگی درصدي از پوست آسیب دیده می باشد ، که وخامت سوختگی را با توجه به وسعت آن بر آورد می کنند .

توجه :
هر مصدومی بیش از 9% از بدنش سوخته باشد باید به بیمارستان منتقل گردد . براي تخمین وسعت سوختگی از قانون 9 استفاده می شود .

در صد هاي سوختگی طبق قانون 9
سرو گردن : % 9
جلو سینه : % 18
پشت سینه : % 18
هر کدام از دستان : % 9
هر کدام از پاها : % 18
آلت تناسلی : % 1

اصول کلی کمکهاي اولیه در سوختگی ها:
1- حذف عامل سوختگی
2- ارزیابی بیمار
3- کمک هاي اولیه
4- انتقال به مراکز درمانی

عوارض سوختگی:
- عوارض گوارشی
- شوك
- عفونت

عوارض گوارشی:
سوختگی هاي وسیع غالبا باعث اتساع معده و استفراغ می شوند ، در نتیجه افرادي که دچار سوختگی وسیع شده اند نباید چیزي بخورند و یا بنوشند .فرد مصدوم را به پهلو خوابانیده به حالت ریکاوري قرار دهید تا مواد استفراغی وارد مجاري تنفسی وي نگردد .

شوك:
در سوختگی هاي شدید به علت کاهش حجم خون اتفاق می افتد .در سوختگی درجه دو و سه مقدار زیادي پلاسماي خون از رگ خارج می شود که با ازدیاد سطح سوختگی ، حجم این مایع از دست رفته زیادتر شده ، منجر به کم شدن حجم خون شده در نتیجه شوك رخ می دهد .

عفونت :
در سوختگی ها چون لایه محافظتی یعنی پوست از بین می رود یا آسیب می بیندبدن در معرض انواع عفونت ها قرار می گیرد . هرچه وسعت و درصد سوختگی بیشتر باشد احتمال عفونت افزایش می یابد .

کمک های اولیه :
- بیمار را روي سطحی از بدن که سوختگی ندارد یا کمترین سطح سوختگی را دارد بخوابانید .
- وسائل آلوده را از وي دور کنید .
- ساعت ، انگشتر و ... را خارج نمائید .
- لباسهاي روي سوختگی را در آورید ولی اگر چسبیده اند آنها را بزور جدا نکنید .
- با آب محل سوختگی را خنک نمائید اما مراقب باشید بدن مصدوم زیاد سرد نشود .
- محل زخم را با گاز استریل یا پارچه تمیز بپوشانید .
- مصدوم را به بیمارستان منتقل نمائید.

کمک های اولیه در سوختگی شیمیائی:
- در سوختگی شیمیائی سعی کنید هرگز به طور مستقیم با مواد ریخته روي بدن مصدوم تماس پیدا نکنید .
- مصدوم را با میزان زیادي آب بشوئید .
- لباسهاي مصدوم را خارج نمائید .
- اگر ماده شیمیائی به صورت پودر است ابتدا آن را با بورس پاك کرده سپس بدن را بشوئید .
- مصدوم را سریعا به بیمارستان منتقل کنید .

اگر ماده شیمیائی درون چشم بریزد :
- چشم را با میزان زیادي آب بشوئید .
- توجه نمائید آب آلوده ناشی از شستشوي چشم وارد چشم سالم نشود .
- هرگز از آب با فشار استفاده نکنید .
- اگر آب تمیز در دسترس نبود از نوشابه و چاي سرد شده و ... نیز میتوان استفاده کرد .
- چشم مصدوم را پانسمان کرده و بخاطر حرکات چشم هر دو چشم را بپوشانید .
- مصدوم را به بیمارستان منتقل نمائید .

****

CO Effects.jpg

دوکتور احمدزی کابل

01.22.2019

گاز گرفتگی
مسمومیت با کاربن مونواکسید (CO)/ گاز زغال سنگ

کاربن مونواکسید (گاز زغال سنگ) یک گازی بی رنگ، بی بو، و بی مزه است که اغلب به عنوان «قاتل خاموش» نیز محسوب میگردد. کاربن مونواکسید بیشتر به واسطه سوختن گاز مایع و زغال سنگ که بمنظور گرم ساختن منازل استفاده میشود تولید می گردد. 
هنگامی که شخص بیش از حد گاز کاربن مونواکسید را تنفس کند، این گاز در خون جای جایگزین اکسیجن میشود. میدانیم که بدون اکسیجن، تمام حجرات در سراسر بدن دستخوش اختلال شده و با افزایش غلظت گاز در خون فعالیت اعضا نیز متوقف و منجر به مرگ شخص میگردد.
سالانه صد ها نفر در کشور جان های خود را به اثر تنفس گاز کاربن مونواکسید بنابر بی توجهی یا استفاده نادرست از زغال سنگ و گاز مایع از دست میدهند. از این رو بهتر است تا روش های پیشگیری از گاز گرفتگی و اینکه گاز گرفتگی چگونه علائم دارد، را دانست تا درصورت مواجع شدن با شخص که مصاب به گاز گرفتگی است الی انتقال اش به مراکز صحی، کمک های لازمه را نزد اش انجام داد.
نشانه های اولیه مسمومیت با گاز کاربن مونواکسید عبارت است از حالت تهوع/دلبدی، استفراغات، سردردی، سر گیچی و خستگی، میباشد.
1.    سردرد مبهم
شایع‌ترین نشانه هشداردهنده اولیه مسمومیت خفیف با گاز زغال سنگ یا کاربن مونواکسید یک نوع سردرد تنشی دوامدار بشکل گرفتگی مداوم است. که بدبختانه این سردردی ها اکثرآ در چنین حالات نادیده گرفته شده، درحالیکه اولین نشانه مسمومیت را نزد شخص تبارز میدهد. در حقیقت این سردردی یک زنگ خطر برای شخص است تا هر چه عاجل محل را ترک و به محیط آزاد رفته و اکسیژن کافی تنفس نمابد. در صورت تداوم بهتر است هر چه عاجل به مراکز صحی مراجعه شود. 
2.    ضعف عضلانی و سرگیجی
با جایگزینی کاربن مونواکسید در خون به جای اکسیژن، که مرگ حجرات را به همراه دارد، ضعف عضلانی می تواند تاسس کند. 
سرگیجه یکی دیگر از نشانه های هشدار دهنده اولیه مسمویت با گاز کاربن مونواکسید است که شخص توازن خویش را درین حالت نمیتواند ثابت نگهداشت. 
3.    حالت تهوع/دلبدی  و استفراغ
نشانه های اولیه مسمومیت خفیف با گاز کاربن مونواکسید اغلب مشابه به علائم مرتبط با آنفلوآنزا، مانند حالت تهوع، استفراغ و خستگی، به نظر می رسد. بر خلاف آنفلوآنزا، مسمومیت گاز کاربن مونواکسید سبب بروز (تب) نزد شخص مصاب نمیگردد.
اگر اعضا فامیل در خانه از گاز یا زغال سنگ بهر مقصد که باشد استفاده میکنند و اعضایی فامیل چنین نشانه ها را حکایه بدارد، این حالت می تواند افزایش نگرانی ها را از گاز گرفتگی برملا سازد.
4.    نفس تنگی
با تجمع گاز کاربن مونواکسید در خون،  نفس تنگی یا سرعت تنفس نیز نزد افراد تاسس نماید، ممکن فرد یک نوع احساس فشار یا درد در ناحیه سینه را نیز تجربه کند. از طرف دیگر شخص مصاب به گاز گرفتگی تپش قلبی که بیشتر از 100 بار در دقیقه میباشد نیز تجربه خواهد کرد.
5.    گیجی و خواب آلودگی
توانایی فرد برای تفکر روشن ممکن است تحت تاثیر تجمع کاربن مونواکسید در خون قرار بگیرد، که به سردرگمی، اختلال در قضاوت، مشکلات حافظه و حتی عدم حفظ توازن منجر میگردد.
همچنین، مسمومیت با گاز کاربن مونواکسید ممکن است موجب احساس خواب آلودگی در فرد شود. افراد اغلب این نشانه را به عنوان عامل نگران کننده در نظر نه گرفته، که موجب به خواب رفتن عمیق و تداوم تنفس گاز کاربن مونواکسید شده، و ممکن به مرگ شخص نیز منجر شود.
6.    تشوش بینایی
با تشدد مسمومیت مغز تحت تاثیر کمبود اکسیژن قرار می گیرد و نزد فرد تشوش رویت ایجاد میگردد. (علایم موخر)
7.    تشنج/ حرکات غیر ارادی
در موارد شدید مسمومیت با گاز کاربن مونواکسید ممکن است نزد فرد تشنج یا همان حرکات غیر نارمل بوجود آید. (اطفال مصاب به گاز زغال سنگ درین مرحله نمیتوانند کنترول حفظ ادرار و مواد غایطی را داشته باشند)، که به عنوان یک انفجار غیر قابل کنترل شونده فعالیت های الکتریکی در مغز که شخی های عضلانی را به همراه دارد، نیز  نزد فرد مصاب دیده شده است.
           کمک های اولیه برای مبتلایان گاز گرفتگی 
اولین و مهمترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با گاز زغال سنگ و سایر انواع گازگرفتگی شده، رسانیدن اکسیجن و هوای تازه به فرد است. به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده باید؛
1.    دز و پنچره ها را باز کرد تا هوای تازه سریعا وارد اطاق شود و در صورت امکان، فرد گازگرفته را به پنجره و یا محیط آزاد انتقال داد.
2.    بلافاصله دستمالی مرطوب جلوی دهان و بینی‌ باید گرفته شود تا اطرافیانی که وضعیت بهتری دارند دچار گازگرفتگی نشوند هیچ نوع خوراک یا نوشیدنی به فرد گاز گرفته داده نشود چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر می‌شود.
3.    منبع نشت گاز را باید شناسایی و قطع کرد و در صورت امکان وسیله را از اطاق خارج ساخت.
4.    4 . دیده شود که شخص درست تنفس میگیرد یا خیر. کوشش گردد تا راه هوایی مریض باز نگهداشته شود یعنی گردن مریض طوری وضعیت داده شود که گلو را از فشار خارج ساخت. (CPR)
5.    در صورت استفراغات شخص مصاب به یک پهلو وضعیت داده شود. که درینصورت از بلع محتوی معده به شش ها جلوگیری میشود.
6.    بیاد داشته باشید همیشه وسیله گرم کننده(بخاری گازی و زغال) را قبل از استراحت خاموش و یا از اطاق بیرون نماید. نل های بخاری و لیکی موجود در وسیله را مرتب کنترول و ترمیم نماید.
7.    در صورت که گاز مایع سبب حالت شده باشد. متوجه باشید که از روشن نمودن گروپ یا وسیله برقی جدا خودداری شود ممکن سبب انفلاق وسیله گازی شود.
بیاد داشته باشید در صورت وخامت حالت شخص هرچه عاجل به مراکز صحی مراجعه تا شخص مصاب را از تهدید  مرگ نجات داد.

****

parwan.jpg

تاریخ سخن میگوید

خیرمحمد (جوهر) عضو نشرات افغان اکادمی از المان

12-24-2019

تاریخچه  ولایت پروان  افغانستان

ولایت پَروان، منجمله  از (34) ولایاتِ افغانستان است که در شمال کشور واقع گردیده   مرکز  این ولا شهر(( چارهِ - کار))  «چاریکار» و در (64) کیلومتری پایتخت کابل قرار دارد ۰ مساحت مجموعی این ولایت (5974) کیلومتر مربع  و جمعیت (670000) نفر تخمین زده شده.
 پروان دارای ( 10 (ولسوالی) که عبارت از شهر چاریکار  مرکز ولایت ٫ولسوالی سید خیل ٫ولسوالی جبل سراج ولسوالی سالنگ ٫ولسوالی شینواری  ولسوالی غوربند ٫ولسوالی شیخ علی  ٫ولسوالی سرخ پارسا ولسوالی بگرام ولسوالی کوه صافی   که تخمین  (1322) قریه را احتوا میکند  میباشد، ‌ این ولایت  سر سبز  از طرف شمال به  ولایت  بغلان، از شرق به کاپیسا، از جنوب با ‌ کابل و وردک و بالاخره از سمت غرب به ولایت  بامیان مرز مشترک دارد منجمله ولایات  مرکزی افغانستان است و برخی مناطق هزاره‌جات را نیز در بر میگیرد ٬ مردم این مناطق به زبان های  دری ٫ پشتو ٫ پشه ئی و هزاره گی  اکثرأ صحبت میکنند
بیشتر وسعت و نفوس پروان در درهٔ غوربند و شاخه‌های آن قرار دارد. اما نواحی شرقی به واسطهٔ قرار گرفتن در شاهراه کابل به مزار شریف و نزدیکی به پایتخت از توسعه و تسهیلات بیشتری برخوردار ‌است. درهٔ سالنگ، درهٔ غوربند، درهٔ ترکمن و سرخ و پارسا به همراه دشت سرسبز شمالی از نقاط دارای طبیعت زیبا در این ولایت هستند. با ساخت جاده دره غوربند تا کوتل شیبر مسیر شمال و جنوب این ولایت تسهیل می‌شود.
گل غوندی که از طرف یکی از شاعر های مستعد پشتو بنام  تپه  گل غندی مسما  گردیده  یکی از ساحات مشهور و تفریحی در مرکز این ولایت محسوب میگردد ٫  که  مردم از کابل و سایر ولایات در فصل بهار در آنجا جمع و تفریح می‌نمایند.
اولین فابریکه بند برق آبی  در سطح کشور  در سال 1290 توسط مهندسان انگلیسی طرح‌ریزی شد و در سال 1293کار آن آغاز و بالاخره در سال 1300 به بهره‌برداری سپرده شد. این بند برق دو توربین به‌شکل افقی دارد که ظرفیت مجموعی آن‌ها به 1500کیلو وات می‌رسد. از برق تولید شده درین فابریکه برای برق‌رسانی به فابریکه سمنت جبل السراج و فابریکه نساجی گلبهار استفاده می‌شد. همچنان یک خط ولتاژ بلند برای برق‌رسانی به شهر کابل نیز از آنجا به کابل انتقال داده شده بود.
اولین سینما نیز در شهر چاریکار در دوران حکومت شیر علی خان در شهر چاریکار تأسیس شد که تا چند سال پیش نیز فعالیت داشت و بنام سینمای چاریکار یاد می‌شد.
اولین فابریکه نساجی در افغانستان بنام فابریکه نساجی گلبهار در سال1332 به سرمایه عبدالمجید زابلی، قسماً سهم دولت و کمک کشور جرمنی در جوار دریای پنجشیر ساخته شد. در آن وقت تقریباً 15000نفر کارگر در این فابریکه مشغول کار بودند. محصولات این فابریکه به میلیون‌ها متر نسج شامل فرش، پتو (کمپل)، تکه‌های لباس، پارچه‌های پشمی، نخی و ابریشمی بودکه به بیرون از افغانستان به ویژه به آلمان نیز صادر می‌شد.
فابریکه سمنت جبل السراج در سال1337 با تولید 100تُن در یک شبانه روز تأسیس گردید و تا سال 1375 فعالیت مؤثر اقتصادی داشت. بعد از جنگ‌های داخلی در افغانستان فعالیت آن متوقف شد و در سال1395خورشیدی دوباره به فعالیت آغاز کرد و اکنون در هر شبانه روز10 تُن تولید دارد.
اولین و بزرگترین تونل در افغانستان تونل سالنگ است که به طول 7ˋ2 کیلومتر شمال کوه هندوکش را با جنوب آن وصل می‌کند. این تونل در ارتفاع 3950 متر از سطح دریا قرار گرفته‌است. کار ساخت این تونل در سال1337 آغاز و پس از 6سال در سال 1343 ختم گردید. 
سکونت انسان‌ها در استان پروان و مناطق اطراف کوه هندوکش بر می‌گردد به دوران‌های ما قبل تاریخ. به سبب قرار گرفتن این استان در مسیر راه ابریشم و داشتن طبیعت سبز و پرآب، این منطقه در درازای تاریخ از اهمیت فوق‌العاده برخوردار بوده‌است. اهمیت استان پروان از زمان کوشانی‌ها شروع می‌شود که کنشکای کبیر برای اولین بار شهر بگرام را به عنوان پایتخت تابستانی امپراتوری کوشانی اعلان کرد. شهرهای بگرام و کاپیسا در در دو سوی دریای پنجشیر مهد تمدن کوشانی می‌باشد که آثار آن تا هنوز در مناطق بگرام و تپه عبدالله برج کاپیسا موجود است.
اسکندر مقدونی نیز در سال 329 پیش از میلاد شهر چاریکار  و در بعضی روایات بگرام  را پایتخت امپراتوری شرقی خود ساخت که شهر چاریکار یا (چاره-کار )به سبب موجودیت بازار مرکزی به این نام مسمی شده‌است. بعد از ظهور و گسترش اسلام به قلمروهای خارج از مرزهای عربستان، پروان در سال792 میلادی توسط مسلمانان فتح شد. در سال1221 میلادی پروان زیر هجوم مهاجمان مغول به رهبری چنگیزخان قرار گرفت و جنگ سختی میان مغول‌ها و خوارزمی‌ها به رهبری جلال الدین خوارزمشاه درگرفت که مغولان به شکست مواجه شدند. ولایت پروان در درازای تاریخ در مساحت‌های گوناگون زیر قلمرو امپراتورهای مختلف مثل هخامنشیان، یونانیان، خوارزمشاهیان، تیموریان، مغولان و درانی‌ها قرار داشته که دوره ‌های شکوفایی و بربادی را پشت سر گذشتانیده است.
پروان در جنگ‌های افغان-انگلیس صحنه نبردهای مهم میان نظامیان برتانیایی و افغان بود که چندین بار سبب شکست مهاجمان انگلیسی شده‌است. در تاریخ معاصر افغانستان نیز پروان یکی از مناطق مهم برای نظامیان شوروی سابق و نظامیان آمریکایی که مرکز بزرگ شان اکنون در ولسوالی  بگرام قرار دارد، می‌باشد.
در عرصه علم و دانش مردمانی در پروان تولد یا پرورش یافته‌اند که می‌توان از ابو حنیفه 80–150هجری قمری/690–767م) نام برد که پیشوای فقهی و کلامی یکی از چهار مکتب اهل تسنن است. متولد کوفه در عراق امروزی می‌باشند. اما به تأیید کلیه مناقب نویسان- چه حنفی و چه غیر حنفی پدران او پارسی و اهل کابل بوده‌اند. ابوحنیفه نعمان بن ثابت بن زوتی بن مرزبان. به این ترتیب او از نسل سرداران نظامی پارسی پیش از اسلام بوده‌است. هکذا از  - میر مسجدی خان کوهستانی از قریهٔ دهقاضی جنوب چهاریکار مرکز ولایت پروان محمد عثمان خان پروانی  و محمد اعظم خان تتمدره یی به عنوان  مبارزین جنگ‌های ضد استعمار بریتانیا   همیش در تاریخ کشور  نامبرده شده:
‎دوستان در مورد ولایت پروان. مطالب. زیادی موجود است از اینکه از حوصله 
‎خواننده گان صفحه بدور میباشد۰  به نکات  عمدهء آن اکتفا  نمودم۰

****

معلومات مفيد و آموزنده


سوال 1 :- راپور چیست ؟
جواب :-
عبارت ازتهیه وتنظیم معلوماتی از اجراات یک اداره می باشد.

سوال 2 :- استعلام چیست ؟
جواب :-
عبارت از سند رسمی که به منظوراستجواب بکاربرده میشود ازبالا به پائین .

سوال 3 :- پیشنهاد چیست ؟
جواب : -
طرح مسایل وموضوعات که ایجاب احکام مقام ذیصلاح را نماید مطابق به قانون باشد.

سوال 4 :- ارزیابی چیست ؟
جواب :-
عبارت ازیک عملیه منظم وسیستماتیک بوده که غرض انتخاب هدف بکار میرود.

سوال 5 :- نظارت چیست ؟
جواب :-
نظارت یک عملیه‌ی دوامدار و مسلسل، از جریان فعالیت اداره می باشد.
چنانچه گفته شد نظارت پیوسته ممد اجراات کارها بوده و رهنمود ها را در عرصه‌ی امور اداری، حسابی، تطبیق اهداف و پلانها فراهم می سازد. گذشته ازین نظارت وسیله‌ی مهم در جهت رهنمایی اعضا و کارمندان مبنی بر کاربرد درست اصول اداره و نحوه‌ی اجراات در اداره می باشد. سپس نظارت نه تنها بهبود امور اداره را مطابق به شرایط عصر و زمان حفظ می دارد، بلکه اصول اداره را نیز در عمل تطبیق می کند.
و یا به عباره‌ی دیگر، نظارت عبارت است از علم منظم و دوامدار برای پیشرفت و تطبیق پروگرام یک اداره بوده و در یک زمان معین اجرا می گردد.
همچنان نظارت یک پروسه‌ی جمع آوری و تحلیل شاخص ها برای آگاهی آمرین و مدیران بوده تا بتوانند فعالیت های اجرا شده را با پلان داده شده مقایسه نمایند و همیشه تاثیرات این فعالیت‌ها بالای اهداف و مقاصد مشاهده گردیده است.
نظارت یک پروسه‌ی جمع آوری و تحلیل معلومات بوده و استفاده ازین معلومات در جهت بهبود کار اداره می باشد.
نظارت یک وسیله‌ی شناخت با قوت وضعیت یک پروگرام است و همچنان برای اخذ تصامیم بعضی وقت از نظارت استفاده می گردد و اگر نظارت و بررسی یک پروگرام یا پروژه به صورت دقیق انجام پذیرد، کمک کننده‌ی مناسب برای پلان های آینده خواهد بود.
نظارت یک پروسه دوامدار ازجمع آوری معلومات درمورد پیشرفت کاروشخص نظارت کننده مشاورنامیده میشود.

سوال 6 :- قانون چیست ؟
جواب :-
عبارت ازتجویزسریع ومعقول است که برای تنظیم اجتماع وضع گردیده وتطبیق آن توام اجبار است.

سوال 7 : مقرره چیست ؟
عبارت ازسند تقنینی است که توسط یکی از قوای دولت وضع میگردد.

سوال 8 :- فرق بین قانون ومقرره چیست ؟
جواب :-
تطبیق قانون عام واجباری می باشد ومقرره برای یک موضوع خاص وضع میگردد.

سوال 9 :- رخصتی های قانونی به چند نوع است ؟
جواب : -
الف:- مریضی برای مدت 20 یوم.
ب:- رخصتی تفریحی 20 یوم.
ج:- رخصتی ضرورت 10 یوم.

سوال 10 :- وارده وصادره چیست ؟
جواب :-
عبارت ازکتابی میباشد که درآن امور ثبت مکاتیب واوراق شعبه مرسل ومرسل الیه درآن معامله میگردد.

سوال 11 :- تشکیل چیست وتفاوت آنرا باتعینات بیان دارید؟
جواب :-
تشکیل عبارت ازتقسیم بندی وظایف ء صلاحیت ء تثبیت مسولیت وتعین روابط بین واحد های یک اداره میباشد که ازطریق رئیس جمهورمنظور میگردد.
تعینات عبارت ازسیستم جابجا سازی کارمندان ازطریق رقابت آزاد مطابق تشکیل دریک نظام اجتماعی میباشد که ازطریق وزارت مربوطه منظورمیگردد.

سوال 12 :- بودجه چیست وانواع آنرا بیان نماید؟
جواب :-
بودجه عبارت ازیک بیلانس مالی است که عوایدومصارف دولت رامعین وتنظیم می نماید و بدونوع است.
الف:- بودجه عادی پلان منظورشده که بتواند معاش وسایرامتیازات کارمندان دولت راتکافو نماید.
ب:- بودجه انکشافی به منظورمصارف دولت جهت بازسازی مملکت بکاربرده میشود البته بعداز منظوری پارلمان و مقامات ذیصلاح.

سوال 13 : - لاک بوگ چیست ؟
جواب :-
کتاب سیروسفر دربخش وسایط نقلیه میباشد.

سوال 14 :- فایلنگ چیست وچطور ترتیب میشود ؟
جواب :-
فایلنگ ویا دوسیه بندی به شکل نام ء تاریخ ء شماره وجلد ترتیب میگردد تا کدام اسناد نظر وتاریخ اولویت دارد.

سوال 15 :- معاش استثنائی چیست ؟
جواب :-
معاش استثنائی سوپر اسکل میباشد.

سوال 16 :- معاش استثنائی ازکدام ارگان تمویل میگردد ؟
جواب :-
توسط کنون اصلاحات اداری تعین وازطریق بانک جهانی تمویل میگردد.

سوال 17 :- پی آر آر چیست ؟
جواب :-
برنامه موقتی است بمنظور اصلاح اداره، بلند بردن سطح موثریت اداره، ادغام وظایف مشابه ارتقای ظرفیت های کاری مامورین، نصب مامورین به اساس لیاقت و شایستگی از طریق رقابت آزاد، سپردن کار به اهل کار که دارای دو مرحله میباشد. الف –آمادهساختنبستهایکلیدیوزارتخانهها،ترتیبتشکیل،بستهاولایحهوظایف . ب- تشخیصبستهایپیشنهادشدهتوامبالایحهوظایفباپرداختمعاشاضافیموقت.
به معنی اصلاحات اداری ادارات دولتی به اساس معیارهای اهلیت شایستگی لیاقت وتعین قانون ظرفیت تثبیت میگردد.

سوال 18 :- قانون اساسی را تعریف نمائید ؟
جواب :-
سند تقنینی معتبریست که درآن ساختاردولت معین آزادی ها وتفکیک قواومکلفیت اتباع را مشخص میسازد.

سوال 19 :- مکتوب راتوضیح نمائید ؟
جواب : -
جواب نوشتن کتابت راگویند که درآن ادارات مسایل خود رادرچوکات قانون حل میسازد.

سوال 20 :- میتود چیست ؟
جواب :-
طریقه رسیدن به هدف را میتود گویند.

سوال 21 :- چه کسی نمی تواند سوانح یک ماموررا خانه پری نمائید ؟
جواب : -
کسی که از اقارب نزدیک مامورباشد . سوانح مامور را فقط مسولین مربوطه آن خانه پری نموده وسایراشخاص حق دست زدن به آن را ندارند.

سوال 22 :- فرق بین نظارت وکنترول چیست ؟
جواب :-
نظارت به معنی رهنمائی به منظوربهترشدن امور وکنترول به معنی تفتیش ازامور انجام شده که مامورمسولیت آنرا دارد .
سوال 23 :- شرایط استخدام یک مامور خدمات ملکی چیست ؟
جواب :-
قرار ذیل میباشد:-

الف:- سن 18 سالگی را تکمیل نموده باشد.
ب:- تابعیت افغانستان را داشته باشد.
ج :- سند فراغت ازیکی مراجع تعلیمی یا تحصیلی داشته باشد.
د :- به مریضی های مضمن گرفتار نباشد.
ه :- به کدام جرم مرتکب نشده باشد.

سوال 24 :- حقوق مامور بالای دولت چیست ؟
جواب :-
الف:- معاش با اجزا وضمایم آن.
ب:- ارتقأی بست و قدم حق رخصتی.
ج :- حق استعفأ ء حق مصونیت.
د :- شرایط کار، رفاه و صحت، حق شکایت و حق تقاعد.

سوال 25 :- اوصاف خوب یک مامور چیست ؟
جواب :-
قرار ذیل میباشد:-
الف :- اعتماد به نفس داشته باشد.
ب :- صداقت و ایمانداری.
ج :- پابند به وظیفه و رعایت سلسله مراتب.
د :- برخورد نیک با مراجعین داشته باشد.
ه :- قانون ومقررات را رعایت نمائید.

سوال 26 : اداره را تعریف نمائید ؟
جواب :-
اداره عبارت ازمرکزهماهنگ سازی یک گروه ویا دونفربخاطررسیدن به یک هدف مشترک میباشد.

سوال 27 :- فورمه جات به چند نوع است با انواع مشخصات آن بیان نمائید ؟
جواب :-
فورمه جات بدو نوع است:-
الف :- فورمه ف س 9 ( مربوط تحویلخانه بوده )
ب :- فورمه م ( مربوط محاسبه نقدی میباشد )

سوال 28 :- اهداف کمسیون اصلاحات اداری بیان نمائید ؟
جواب :-
ایجاد اداره سالم ازطریق طرح وتطبیق اصلاحات درسیستم اداره کشورتثبیت وظایف خدمات ملکی . استخدام مامورین خدمات ملکی به اساس اهلیت لیاقت وشایستگی . تنظیم اساسات امورذاتی وطرزفعالیت مامورین خدمات ملکی.

سوال 29 :- وظایف کمیسیون اصلاحات اداری رابیان دارید ؟
جواب :-
1- طرح و تطبیق پالیسی اداری دولت جهت ایجاد اداره ملکی سالم غیر جانبدار، فارغ از دخالت سیاسی و سپردن کار به اهل کار. 2- تشخیص، پیشنهاد و نصب مامورین عالیرتبه ملکی به ریاست دولت به طور بیطرفانه و متکی به معیار های لیاقت و کفایت. 3- نظارت از تعیینات مامورین ملکی پایین رتبه بر اساس لیاقت وشایستگی. 4- نظارت از تطبیق پروگرام اصلاحات اداری در وزارت خانه ها و ادارات دولتی. 5- همکاری با تمام وزارت ها و ادارات دولتی جهت ایجاد اداره سالم.
طرح نظارت ازپالیسی شرایط مربوط به استخدام ء معاش ء حاضری ء رخصتی ء ترفیع ء تقاعد وسایرامور مربوطه به مامورخدمات ملکی وتطبیق آن درحدود قانون ازطریق ادارات دولتی .

سوال 30 :- پلان چیست ؟
جواب : -
عبارت ازفعالیت های مجموعی تصورات است که درآینده عملی میگردد یا به عباره دیگر : استقامت کاری و رسیدن به هدف .
سوال 31 :- پلان به چند نوع است ؟
جواب :-
پلان کوتاه مدت ء متوسط مدت و درازمدت میباشد.

سوال 32 :- سلسله مراتب اداری را بیان دارید؟
جواب :-
رعایت تسلسل تشکیلاتی از رده های پائین به بالا واز بالا به پائین.

سوال 33 :- دفتر حاضری چیست ؟
جواب :-
سندی است که موجودیت کارکنان رادراوقات معین تثبیت می نمائید.

سوال 34 :- عناصرمهم یک اداره رابیان دارید ؟
جواب :-
پلانگذاری، تشکیل، سازماندهی، کنترول، نظارت، راپور دهی و بودجه می باشد.

سوال 35:- اداره چیست و به چند نوع است؛ صرف انواع آنرا نام ببرید؟
جواب: -
نظام اجتماعی که در آن یک عده اشخاص جهت رسیدن به یک سلسله اهداف نسبتا مشخص با هم همکاری و اشتغال دارند. یا به عباره دیگر اداره عبارت از قوه ایست که با در نظرداشت پالیسی کلی و یک تشکیل منظم انجام بهتر وظایف را میسر ساخته و رسیدن به اهداف مطلوبه را، ممکن می سازد.
اداره دو نوع است:-
الف :- اداره رسمی.
ب :- اداره غیررسمی.

سوال 36:- اداره رسمی را تعریف کنید؟
جواب: -
اداره رسمی عبارت از اجتماع یک عده افراد است که تحت رهبری سلسله مراتب اداری به منظور تحقق بخشیدن هدف هایی معین به همکاری همدیگر به وجود آمده و وظایف و صلاحیت ها در آن مشخص می باشد.

سوال 37:-اداره غیررسمی را تعریف کنید؟
جواب: -
اداره غیررسمی عبارت از اجتماع افراد و یا گروه های برای اهداف معین و مشخص بدون در نظرداشت سلسله مراتب اداری کار نموده و عمدتا ارتباط شان ناشی از غریزه ها و یا تمایلات طبیعی انسانها می باشد.

سوال 38:-مامور خدمات ملکی به کدام شخص اطلاق میگردد؟
جواب:-
مامور خدمات ملکی شخصی است که با رعایت احکام قانون به منظور ارایه خدمات طور دایمی در اداره دولتی استخدام میگردد.

سوال 39:- دفتر یا Office چیست؟
جواب: -
عبارت از محلیست که در آن کارها روی اوراق انجام شده و اسناد و مکاتیب در آن نگهداری میشود دفتر همیشه یک اطاق جداگانه نمیباشد، میتواند که میز یا یک گوشه از اطاق باشد.
سوال 40:- وظایف یک اداره چیست؟
جواب:-
اتخاذ تصامیم، پلان نمودن فعالیت ها و تثبیت بودجه، توظیف نمودن کارمندان برای اجرای وظایف محوله، نظارت در تطبیق پلان کاری، رهنمایی پرسونل، کنترول و استعمال مناسب از منابع و وسایل، تشویق پرسونل برای اجرای بهتر وظایف، گوش دادن به شکایات و پیشنهادات و تقاضاهای پرسونل، تشخیص مشکلات و یافتن راه بیرون رفت ازین معضلات، تعقیب تصامیم اتخاذ شده و وظایف سپرده شده، تهیه نمودن راپور فعالیت های انجام شده و سپردن آن به مراجع ذیربط، ارزیابی فعالیت های انجام شده، تامین و انکشاف احترام متقابل و اعتماد میان کارمندان، کار گرفتن از ضوابط در عوض روابط، مساعد ساختن زمینه ها برای انکشاف مهارت های کارمندان

سوال 41:- کفایت (مثمریت) در یک اداره چیست؟
جواب: -
عبارت از انجام دادن یک سلسله فعالیت های است که در نتیجه آن از سرمایه کم محصول و یا نتیجه زیاد بدست می اید؛ یعنی نسبت محصول بر سرمایه گذاری باید زیاد می‌باشد.

سوال 42:- موثریت در یک اداره چیست؟
جواب: -
موثریت عبارت از انجام دادن یک سلسله فعالیتهای است که در جهت دستیابی به اهداف ما را کمک می کند. یا به عباره ی دیگر موثریت عبارت از انجام فعالیت های درست و صحیح می باشد.

سوال 43:- سیستم اداری افغانستان به چند قسم است؟
جواب:-
به دو قسم است.
الف :- سیستم مرکزی که توسط وزرا و رؤسای مستقل رهبری و کنترول می گردد.
ب :- سیستم ولایتی (محلی) که توسط والیان رهبری و کنترول می گردد.

سوال 44:- اداره‌ی عامه چیست؟
جواب:-
اداره‌ی عامه از دو کلمه‌ی اداره و عامه ترتیب شده است. اداره عبارت از یک سازمان اجتماعی است که برای رسیدن به یک سلسله اهداف گرد هم می آیند. عامه عبارت از تمام وزارت ها وادارات که مصروف خدمت‌گذاری در کشور می باشدند؛ به شمول سه قوه‌ی مقننه، قضاییه و اجراییه!

سوال45:- دورنمای اداره‌ی عامه افغانستان چیست؟
جواب:-
داشتن یک اداره‌ی عامه شفاف، موثر و خدمتگذار مردم، داشتن تشکیلات اداری منظم در مرکز و در سطح ولایات و ولسوالی ها جهـت حذف مشابهت های کاری بین وزارت ها و ادارات محلی، کاهش در مصارف، استـفاده‌ی اعظمی از استعداد های ناب.

سوال 46:- حقوق اداره چیست؟
جواب: -
مجموع قواعد و مقرراتی است که روابط افراد را با اداره و روابط ادارات را بین هم تنظیم می کند.

سوال 47:- موسسه چیست؟
جواب:-
عبارت از یک تشکیل تعاونی پلان شده است که درآن رول، وظایف و روابط افراد جهت نایل شدن به اهداف واضح شده باشد.

سوال48:- مشخصات یک اداره‌ی سالم چیست؟
جواب:-
الف :- در ادارات باید از تمام اصول، قواعد و مقررات اداری پیروی لازم صورت گیرد.
ب :- تشکیل اداره باید با ضروریات اصلی آن سازگار باشد و با اهداف و وظایف اصلی اداره هماهنگ و از تورم تشکیلاتی جلوگیری به عمل آمده باشد.
ج:- درانتصـاب، انتخاب، تغییر، تبدیل و تادیات کارکنان باید اصول مهم اداری مانند اصل تعادل، تخصص مفیدیت و مثمریت، روابط انسانی و سلسله‌ی مراتب اداری مراعات گردد.
د:- اداره باید از تقلب کاری، استفاده جویی، رشوه ستانی و بوروکراسی ( کاغذپرانی) عاری باشد.
ه:- کار به اهل کار سپرده شود.
و :- در اداره باید هماهنگی، سیستم خوب کنترول و رهبری وجود داشته باشد و از اصول مدیریت پیروی صورت گیرد.

سوال 49:- رول مهم و اساسی که یک اداره ایفا می نماید، چی خواهد بود؟
جواب:-
جهت ایجاد یک اداره سالم رعایت از قوانین ومقررات، ایجاد نظم و دسپلین، رعایت سلسله مراتب، پابندی به وظیفه، حسن همکاری با همکاران، سلوک نیک با مراجعین

سوال 50:- پلان را تعریف کنید؟
جواب:-
عبارت از توضیح فعالیت های هدفمند بمنظور حل یک مشکل واقعی است یا به عبارت دیگر پلان عبارت از مجموعه فعالیت ها جهت اجرای اهداف خاص میباشد.
سوال 51:- اجزای پلان را شرح دهید؟
جواب:-
عبارت از هدف، بودجه، منابع بشری، معلومات قبلی، مطالعات قوانین، نظارت، کنترول، ارزیابی و نتیجه گیری میباشد.

سوال 52:- به نظرشما کار مؤثر کدام مشخصات را باید داشته باشد؟
جواب: -
کارها را به درستی انجام دادن، پرابلم ها را حل کردن، حفظ منابع مالی، از مصارف اضافی کاستن، راه ها و طریقه های ابتکار را پیدا کردن، نتیجه از کار انجام شده گرفتن، بر منفعت افزودن، تفویض صلاحیت، تقدم و تأخر کارها به اساس اهمیت هر یک، داشتن پلان روزانه.

سوال 53:- ارتباطات را تعریف نموده و بگوئید که به چند نوع میباشد؟
جواب:-
ارتباطات عبارت از افهام و تفهیم بین افراد و یا سازمان ها میباشد که به دو نوع تقسیم شده است. ارتباطات مستقیم و ارتباطات غیر مستقیم
مستقیم روبرو در حال صحبت کردن و یا اشاره‌ی و غیر مستقیم نیز مانند از طریق تلیفون، تلویزیون، انترنیت و تمام مکاتبات رسمی و غیررسمی

سوال 54:- لایحه وظایف چیست ؟
جواب: -
عبارت یک معیار وظیفوی میباشد که بمنظور سپردن و مشخص نمودن استقامت های کاری کارمندان ادارات از طریق مسؤلین همان اداره ترتیب و بعد از تائید مقامات باصلاحیت به معرض اجرا قرار داده میشود.

سوال 55:- سلسله مراتب چیست؟ مزایا ونواقص آنرا بیان کنید؟
جواب:-
عبارت از رهبری و ایجاد توازن، انسجام در اداره می باشد که به منظور انجام بهتر وظایف و تحقق اهداف پیش‌بینی شده بین آمرین ومامورین برقرار می گردد.و یا سلسله مراتب عبارت از تسلسل تشکیلاتی می باشد که از رده های بالا به پایین هدایت و اوامر و از پایین به بالا اطاعت و گزارش می باشد. فواید آن سبب نظم در اداره و کارها به وجه احسن پیش می رود، می باشد و نواقص آن باعث بی نظمی و سبب سکتگی در کارها می گردد.

سوال 56:- سازمان چیست؟
جواب:-
عبارت از یک ترتیب خاص و سنجیده‌ی افراد جهت حصول مقاصد و اهداف خاص می باشد که شامل این مشخصات اند. هدف خاص، تشکیل خاص و افراد.

سوال57:- سازماندهی چیست؟
جواب:-
سازماندهی جریانی است که طی آن تقسیم کار میان افراد و گروه های کاری و ایجاد هماهنگی میان آنها برای کسب اهداف اداره تلاش صورت می گیرد. و یا سازماندهی عبارت از بوجود آوردن تشکیلات منظم در یک موسسه بوده که حدود وظایف و مسوولیت های کارکنان را تعین و تثبیت می نماید، به منظور رسیدن به اهداف سازمان.

سوال 58:- اصول کاری چیست؟
جواب:-
در عمومیات اصول کاری عبارت از ارزش های است که توسط کارمندان در یک اداره در نظرگرفته می شود. اصول کاری به اساس اخلاق و پرهیزکاری به هم استوار است.

سوال 59:- مدیر کیست، واضح سازید؟
جواب:-
مدیر در لغت به معنی اداره کننده و کارگردان می باشد و در اصطلاح مدیر شخصی است که مسوولیت عملکرد تیم خود را به عهده دارد.

سوال 60:- منجمنت و مدیریت چیست؟
جواب:-
مدیریت عبارت از هماهنگ ساختن نیروی مادی و انسانی جهت رسیدن به هدف با حداقل مصرف در کوتاه ترین زمان است.

سوال 61:- رهبری چیست؟
جواب:-
عبارت از پروسه‌ی تاثیرگذاری بر فعالیت‌های گروهی از افرادی است که در وضعیت معین برای تحقق اهدافی تشریک مساعی می نمایند.

سوال 62:- فرق بین نظارت و ارزیابی چیست؟
جواب:-
برای رشد و انکشاف یک اداره ضروری بوده، در تحت نظارت و ارزیابی یک اداره‌ی منظم می توان سیستم اجراات، فعالیت و تطبیق اهداف و پلان خود را به وجه احسن پیش برد. بخاطر اینکه نظارت و ارزیابی از هم تفکیک شوند، علوم اجتماعی و اقتصادی ارزیابی و نظارت را طور ذیل شرح داده است.

سوال 63:- بررسی، نظارت و تفتیش چیست؟
جواب:-
بررسی، نظارت و تفتیش وظیفه‌ی متفاوت در ارتباط به طرز اجراات فعالیت‌ها می باشد که هر یک در ماهیت از هم دیگر فرق داشته اما کاملا برای بهبود اجراات کارها بکار برده می شود.

بررسی: طوریکه قبلا تذکر یافت، بررسی یک نوع بازرسی است از صورت اجراات و تطبیق اهداف و پلان‌های حسابات مالی و اداری که توسط آمر اداره توظیف و تعویض صلاحیت به شخص دیگر مطابق قانون انجام می شود.

سوال 64:- کنترول چیست و برچند نوع است؟
جواب:-
کنترول عبارت از پروسه‌ی است مطابقت فعالیت‌های انجام شده را با فعالیت های پلان گذاری شده تحت غور و بررسی می گردد.
کنترول به دو نوع است، کنترول قبلی که از طرف نماینده‌ی وزارت مالیه طور دوامدار صورت می گیرد و کنترول بعدی که از طرف اداره‌ی کنترول و تفتیش مطابق پلان در ختم هر سال مالی صورت می گیرد.

سوال 65:- بست چیست؟
جواب:-
بست، بخشی از تشکیل است که براساس آن کارکن وظیفه محوله‌ی خود را انجام می دهد.

سوال 66 :- مهارت‌های اساسی دفترداری چیست؟
جواب:-
مهارت‌های اساسی دفترداری عبارت از پروسه‌ی سازماندهی اسباب و وسایل داخلی دفتر ایجاد روابط رسمی و منطقی بین واحدهای مختلف داخلی و خارجی یک سازمان می باشد که در نتیجه‌ی آن فضای کاری خوب در داخل دفتر تامین می گردد.

سوال67 :- اصول اساسی اداره کدام‌ها اند؟
جواب-
1. اصل هماهنگی و وحدت هدف،
2. اصل سلسله ی مراتب،
3. اصل تخصص،
4. اصل وحدت امردهی،
5. اصل حیطه‌ی نظارت،
6. اصل صلاحیت و مسوولیت،
7. اصل تعادل،
8. اصل انعطاف پذیری،
9. اصل کارآیی.

سوال 68:- در تقسیم کار کدام نکات مهم در نظر گرفته می شود؟
جواب:-
در تقسیم کار دو نکته‌ی مهم ذیل در نظر گرفته می شود.
الف :- تقسیم وظایف به واحدهای مختلف،
ب :- تقسیم کار در میان افراد مختلف.

سوال 69:- مسئولیت چیست؟
جواب:-
هر آن اجراات کاری که برای کارمند در برابر آن توظیف گردیده باشد و به وی سپرده می شود، مسوولیت نامیده می شود.

سوال 70:- صلاحیت چیست و به چند نوع است؛ شرح دهید؟
جواب:-
عبارت از مجموع اختیاراتی است که به موجب قانون برای انجام اعمال معیینی به مامور دولت داده شده است.
صلاحیت به دو نوع است:
الف :- صلاحیت قانونی،
ب :- صلاحیت اداری.

سوال 71:- یک کارمند خوب دارای کدام مواصفات می باشد، توضیح دهید؟
جواب:-
صادق باشد، در پرتو قانون و مقررات وظایف خود را انجام دهد، پشتکار داشته باشد، اسرار اداره را حفظ نماید، پابند به حاضری باشد، سلوک نیک با همکاران و مراجعین داشته باشد.

سوال 72:- هدف چیست؟
جواب:-
هدف عبارت از انجام و یا نتیجه‌ی مطلوب است که همه فعالیت ها به سوی آن سوق داده می شود.

سوال 73:- منابع چیست؟
جواب:-
منابع عبارت ازسرمایه مادی و معنوی سازمان می باشد که شامل ذیل می گردد.
الف :- منابع فزیکی،
ب :- منابع مالی،
ج :- منابع بشری،
د :- منابع غیرمحسوس، منابع زمانی (وقت) و دیگر منابع غیرزمانی مانند تحصیل.

سوال 74:- منابع بشری چیست؟
جواب:-
عبارت از جذب، پرورش، توسعه و حفظ نیروهای لایق و شایسته‌ی کار جهت رسیدن به هدف اداره می باشد.

سوال 75:- مامور کیست، توضیح دهید؟
جواب:-
مامور عبارت از اجرا کننده اوامر قانونی آمر است که بخاطر اجرای امور رسمی توظیف گردیده باشد و در مقابل وظیفه رسمی از طرف اداره معاش دریافت میکند.

سوال 76:- وظیفه یک مامور بر اساس کدام معیارها تعیین میگردد؟
جواب:-
وظیفه یک مامور نظر به بست که مامور در آن تعین گردید، داده میشود ولی لازم است حین تعین مامور در بست باید اسناد تحصیلی، تجربه کاری، اهلیت کاری، صداقت، پشتکار و سایر خصوصیات شخص در نظر گرفته شود.

سوال 77:- برای اینکه امور اداری ریاست بصورت درست تنظیم شود و اسناد بدون ضیاع وقت در اخیتار متقاضیان قرار داده شود چگونه از کدام میتود ها و روش ها برای تنظیم درست کار استفاده مینماید؟
جواب:-
الف :- تنظیم اسناد در فایل های جداگانه،
ب :- ترتیب پلان کاری برای فعالیت های یومیه،
ج :- ارسال احکام هدایات و مکاتیب به مراجع مربوطه،
د :- همکاری نزدیک و تفکیک و تنظیم اسناد و گزارشات به رییس مربوطه.

سوال 78:- در مورد حل پرابلم های کاری از کدام میتودها استفاده کرده میتوانید؟
جواب:-
برای حل پرابلم های کاری از رهنمایی قوانین و مقررات استفاده کرده میتوانیم.

سوال 79:- خدمات ملکی چیست؟
جواب:-
خدمات ملکی عبارت از انجام تمام فعالیت های اجرائیوی و اداری است که طبق قانون از طریق دولت صورت میگیرد.

سوال 80:- اهداف کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات چی است؟
جواب:-
الف :- ایجاد سالم از طریق طرح و تطبیق اصلاحات در سیستم اداری کشور.
ب :- تثبیت وظایف خدمات ملکی.
ج :- استخدام مامورین خدمات ملکی به اساس لیاقت و شایستگی.
د :- تنظیم اساسات امور ذاتی.

سوال 81:- ایجاد کمیسیون به اساس کدام فرمان تاسیس گردید؟
جواب:-
ایجاد کمیسیون به اساس فیصله جامعه جهانی و توافقات بن به تصویب و به اساس فرمان 257 مورخ 2/3/1381 منظور گردیده است.

سوال 82:- توافقات بن شامل چه مطالب بوده است؟
جواب:-
به اساس فیصله بن جامعه جهانی و نماینده‌گان افغانستان این چند مورد را به تصویب رسانیده اند:
الف :- ایجاد اداره مؤقت و کاربرای راه اندازی پروسه انتخابات.
ب :- ایجاد کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی.
ج :- ایجاد کمیسیون مستقل حقوق بشر.
د :- ایجاد پولیس ملی.
ه :- ایجاد اردوی ملی. دونرها و جامعه جهانی کمک های خود را متکی به انجام این موارد دانسته اند.

سوال 83:- وظیفه یک مامور براساس کدام معیارها تعیین میگردد؟
جواب:-
وظیفه یک مامور نظر به پست که مامور در آن تعیین گردید، داده میشود، ولی لازم است حین تعیین مامور در بست باید اسناد تحصیلی، تجربه کاری، اهلیت کاری، صداقت، پشتکار و سایر خصوصیات شخص در نظر گرفته میشود.

سوال 84:- کدام شخحص به صفت مامور خدمات ملکی پذیرفته میشود؟
جواب:-
1- سن 18 سالگی را تکمیل کرده باشد.
2- تابعیت افغانستان را داشته باشد.
3- سند فراغت تحصیلی داشته باشد.
4- به مریضی صعب العلاج گرفتار نباشد.
5- مرتکب جرم جنایت نشده باشد.

سوال 85:- مامور خدمات ملکی دارای کدام حقوق میباشد؟
جواب:-
1- معاش با ضمایم، 2- رخصتی ها، 3- ترفیع، 4- تقاعد، 5- تامینات اجتماعی.

سوال 86:- کارکنان مطابق اسناد تقنینی دارای چه نوع حقوق میباشند؟
جواب:-
1- حق استراحت،
2- حق تامین شرایط صحی و مصئونیت کار،
3- حق آموزش مجانی،
4- حق ارتقای ظرفیت،
5- حق استفاده از تامینات اجتماعی.

سوال 87:- قرارداد کار چیست؟
جواب:-
قرارداد کار عبارت از توافق کتبی کارکن و اداره یا کارفرما میباشد که به موجب آن کارکن طبق لایحه وظایف، در مقابل دریافت مزد و سایر حقوق و امتیازات دوره کار برای مدت معین یا غیر معین انجام خدمت مینماید.

سوال 88:- قرارداد کار چه وقت در حالت تعلیق قرار میگیرد؟
جواب:-
1. انجام خدمت عسکری،
2. اشتغال در وظایف انتخاباتی،
3. توقف موقت کار،
4. اتهام به جرم و تحت توقیف و تحقیق قرارگرفتن،
5. حوادث غیر مترقبه،
6. تعلیم و تحصیل.

سوال 89:- قرارداد کار در کدام حالت فسخ میگردد؟
جواب:-
1. به توافق طرفین،
2. ختم قرارداد معین کار،
3. تقاعد،
4. وفات،
5. معلولیتی که مانع انجام کار شود،
6. توقف کار بیشتر از شش ماه،
7. محکومیت نهائی به جزا که مانع کار شود،
8. تخطی مکرر بعد از تطبیق مویده تادیبی،
9. امتناع کارکن بعد از تعیین مجدد وی به کار قبلی،
10. عدم قناعت بخش بودن دوره آزمایشی.

سوال 90:- ترفیع مامور چیست؟
جواب:-
ترفیع مامور عبارت از ارتقای مامور از رتبه موجوده به رتبه بلندتر است.

سوال 91:- مامور چی وقت مستحق ترفیع شناخته میشود؟
جواب:-
مامور در این حالات مستحق ترفیع شناخته میشود:
الف :- اکمال سه سال خدمت بالفعل،
ب :- مساعد بودن سجل یا فورمه ارزیابی،
ج :- اخذ تقدیر نامه درجه اول.

سوال 92:- مامور منتظر با معاش کیست؟
جواب:-
ماموری است که متصدی بالفعل نبوده و در حالت انتظار میباشد که نظر به قانون الی شش ماه سرنوشت وی باید تعیین گردد. هرگاه در اداره بست وجود نداشته باشد، تقرر مامور صورت نمی گیرد.

سوال 93:- انتظار کدام حالت را گویند؟
جواب:-
هرگاه بست یک مامور حذف و یا در تشکیل از بین میرود، مامور در حالت انتظار قرار میگیرد.

سوال 94:- وجایب مامور خدمات ملکی چیست؟
جواب: -
وجایب مامور خدمات ملکی عبارت اند از:-
1. طبق قانون وظایف خود را انجام دهد،
2. مامور مطابق صلاحیت خود مسوولیت دارد،
3. مکلف به رعایت سلسله مراتب است،
4. اطاعت از آمر،
5. مکلف به حفظ اسرار اداره،
6. مکلف به عدم استفاده از صلاحیت رسمی در امور شخصی،
7. عمل خلاف قانون را انجام ندهد.

سوال 95:- مامور در جریان وظیفه چند موقف دارد؟
جواب:-
مامور در جریان وظیفه این موقف را دارا است: 1. موقف اصلی، 2. موقف خدمتی، 3. موقف عسکری، 4. موقف تحصیلی، 5. موقف انفصال موقت.

سوال 96:- تقدیرنامه چیست و چند نوع است؟
جواب:-
عبارت از یک امتیاز یا مکافات معنوی است که در مقابل خدمات شایسته مامورین خدمات ملکی از طرف مقامات ولایت، وزارت و ریاست جمهوری به آنها تفویض گردیده و برای مامورین مافوق رتبه امتیاز مادی معادل 2 ماه، 3 ماه و 4 ماه معاش به اساس درجه تقدیرنامه پرداخته میشود. تقدیرنامه به سه نوع میباشد: درجه اول، درجه دوم و درجه سوم.

سوال 97:- امتیازات تقدیرنامه را شرح دهید؟
جواب:-
الف :- درجه سوم: یک سال قدم و برای مامور مافوق رتبه دو ماه معاش.
ب :- درجه دوم: دو سال قدم و برای مامور مافوق رتبه سه ماه معاش،
ج :- درجه اول: یک ترفیع و برای مامور مافوق رتبه چهارماه معاش.

سوال 98:- تعلیق چیست و مامور در کدام حالت به موقف تعلیق قرار میگیرد؟
جواب:-
تعلیق عبارت از انفصال موقت مامور از وظیفه میباشد و در این حالات به حالت تعلیق قرار میگیرد:
الف :- درحالتی که مامور تحت اتهام قرارگیرد و توقیف شود،
ب :- درحالیکه به مقصد اجرای تحقیق و محاکمه دست مامور از کار گرفته شود.

سوال 99:- هرگاه کارکن به ارتباط وظیفه تحت نظارت قرار گیرد و در نتیجه تحقیق بری‌الذمه شناخته میشود آیا ایام تحقیق را مستحق معاش میگردد؟
جواب:-
بلی زمانیکه در نتیجه تحقیق کارکن بری الذمه شناخته شود، ایام تعلیق را مستحق معاش با ضمایم آن میگردد.

سوال 100:- یک کارکن در طول سال بر علاوه رخصتی های عمومی، چه رخصتی دیگر را مستحق میگردد؟
جواب:-
1. مدت بیست روز رخصتی تفریحی، 2. مدت ده روز رخصتی ضروری، 3. مدت بیست روز رخصتی مریضی

سوال 101:- یک کارکن در کدام حالات به تقاعد سوق داده میشود؟
جواب:-
الف :- بعد از تکمیل سن 65 سالگی،
ب :- بعد از تکمیل مدت چهل سال خدمت باالفعل،
ج :- کارکنی که به اساس حکم محکمه بیشتر از دو سال به حبس محکوم گردد به تقاعد سوق داده میشود.

سوال 102:- مساعدت مالی (اکرامیه) به خانواده کارکن متوفی به منظور تدفین و تکفین آن و تقاعد به چه مقدار است؟
جواب:-
هرگاه کارکن در جریان وظیفه فوت یا تقاعد نماید، مستحق ده ماهه مزد با ضمایم آن بعنوان آخرین رتبه یا بست آن میباشد.

سوال 103:- ورکشاپ چیست، توضیح نمائید؟
جواب:-
به یک دوره مباحثه علمی و عملی بر یک موضوع مخصوص در یک نشست گفته میشود که در یک گردهمایی جمعیتی اشخاص تجربه های شان را میان هم مطرح مینمایند و این مباحثه‌ها چندین روز طول میکشد و هر یک از شرکت کننده‌گان مواد و نوشته های قبلاً اماده شده را به خوانش گرفته و آنرا در مجلس ارایه میدارند.

سوال 104:- سیمینار چیست، توضیح نمائید؟
جواب:-
جلسه علمی، آموزشی و تخصصی میباشد که حداکثر تا یک هفته تدویر میشود. و یا به عباره دیگر، به گروپ کوچکی از شاگردان یا استادانی گفته میشود که در یک صنف و یا دانشگاه یک موضوع مشخص و نتایج تحقیق های قبلاً آماده شده شان را ارایه میدارند.

سوال 105:- کنفرانس چیست، توضیح نمائید؟
جواب:-
به آن جلسه گفته میشودکه روی مسایل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دایر میشود و در رأس خود کمیته ها داشته و معیاد زمانی مشخص دارند.

سوال 106:- تریننگ چیست، توضیح نمائید؟
جواب:-
دسترسی به کسب معلومات و مهارت های تیوریکی و میتودیکی است که بشکل عملی و نظری جهت ارتقای ظرفیت در کوتاه مدت تدویر میگردد.

سوال 107:- ارتقا ظرفیت چیست؟
جواب:-
عبارت از بلند بردن سویه کاری کارمندان از طریق راه اندازی تریننگ ها، ورکشاپ ها، کورس ها، سیمینارها و همکاری‌های روزمره و تشخیص نقاط قوی و ضعیف کارمندان جهت ارتقا و بلند بردن آن میباشد.

سوال 108:- قانون را تعریف کنید و بگویید که قانون چند نوع است؟
جواب:-
قانون عبارت از تجویز صریح و معقول است که از طرف مقامات ذیصلاح بمنظور نظم در جامعه اتخاذ میگردد و تطبیق آن توام با مویده (اجبار) است. یا به عباره دیگر قانون عبارت از مصوبه هر دو مجلس شورای ملی (سنا یا مشرانو جرگه و پارلمان یا ولسی جرگه) که به توشیح رییس جمهور رسیده باشد. قانون دو نوع است: قانون اساسی و قانون عادی.

سوال 109:- طی مراحل قانون را شرح دهید؟
جواب:-
قانون از مرحله ابتدایی الی مرحله اخیر این مراحل را طی میکند:
مرحله اول: تسوید توسط وزارت یا اداره مستقل،
مرحله دوم: تدقیق، ارزیابی و تحقیق توسط ریاست تقنین وزارت عدلیه،
مرحله سوم: بعد از تدقیق وزارت عدلیه، غرض تائید به مجلس عالی شورای وزیران ارسال میگردد،
مرحله چهارم: بعد از تائید شورای وزیران به شورای ملی فرستاده و از طرف شورای ملی تصویب میگردد،
مرحله پنجم: بعد از تصویب پارلمان، مصوبه آن غرض توشیح به رییس جمهور ارایه میگردد.
مرحله ششم: بعد از توشیح رییس جمهور نافذ و غرض نشر به جریده رسمی وزارت عدلیه ارسال میگردد.

سوال 110:- طی مراحل مقرره را بیان کنید؟
جواب:-
مقرره در وزارت یا اداره مستقل طرح و بعداً به وزارت عدلیه فرستاده میشود و بالاخره به شورای وزیران غرض تصویب و سپس به توشیح رییس حکومت میرسد.

سوال 111:- سلسله مراتب قانون گذاری را توضیح دهید؟
جواب:-
موقعیت قوانین و سایر اسناد حقوقی دولت با درنظرداشت قدرت الزام و وسعت تنفیذ آن در یک سلسله مراتب عمودی میباشد. 1. قانون اساسی، 2. مجمع القوانین، 3. قوانین، 4. مقررات، 5. لوایح، طرزالعمل ها، دساتیر، رهنمود ها، نورماتیفها.

سوال 112:- فرق قانون با مقرره در میکانیزم چیست؟
جواب:-
قانون به شورای وزیران میرود، بعداً از سوی پارلمان تصویب میشود اما مقرره به شورای وزیران میرود و تصویب میشود، مثلاً مقرره کمیسیون که صلاحیت صدور آن را رییس دولت دارد. مقرره از صلاحیت یکی از روسای سه گانه دولت است، مثلاً رییس جمهور آن را امضا میکند. قانون عام است و مقرره خاص. قانون طرح میشود و مقرره تسوید. قانون به انستیتوت قانون گذاری وزارت عدلیه میرود و مقرره به شورای وزیران میرود. قانون به کمیسیون بررسی قوانین پارلمان میرود و مقرره به تصویب ولسی جرگه میرود. قانون بعدآ به سنا میرود و مقرره به توشیح رییس جمهور میرود.

سوال 113:- طرزالعمل چیست؟ طرزالعمل انضباطی و لایحه را تعریف نمائید؟
جواب:-
طرزالعمل یک سند تخنیکی و اداری است که در یک ساحه مشخص وضع میگردد و براساس آن اجرا و انجام امور صورت میگیرد.
طرزالعمل انضباطی عبارت از طرزالعملی است که محیط کار هنگامی تطبیق میگردد که یک سند عملیه را متناقض با شرایط تعهد نامه استخدام باشد مرتکب گردد.
لایحه عبارت از وضع یک سلسله معیارهای وظیفوی که متکی به قوانین و مقررات باشد.

سوال 114:- رهنمود چیست؟
جواب:-
اصول اجرای یک بخش معین کار بوده که بعد از منظوری مقامات ذیصلاح مربوطه به پرسونل آن اداره داده میشود و زمان اجراء آن معین نمی باشد.

سوال 115:- نورماتیف چیست؟
جواب:-
چوکات بندی هدایات، قوانین و مقررات را در روشنی قانون اساسی برای واحدهای وزرات‌ها نورماتیف گویند که به کمک طرزالعمل ها، لوایح، دساتیر و رهنمودها به معرض تطبیق قرارمیگیرد.

سوال 116:- جلسه چیست؟
جواب:-
جلسه عبارت از یکنوع گردهمایی است که در ادارات مختلف برای مقاصد مختلف (چگونگی انسجام امور، راه های نیل به اهداف، مباحثه روی مسایل مورد نظر، اتخاذ تصامیم مربوطه و سایر مسایل) راه اندازی میگردد.

سوال 117:- اجندا چیست؟
جواب:-
اجندا مسائل از طرح قبلی تمام اهداف و موضوعات مورد بحث یک جلسه میباشد که پروسه کاری جلسه مطابق به آن مرحله به مرحله به پیش میرود.

سوال 118:- نکات اساسی اجندا چیست؟
جواب:-
انتخاب مسائل مورد بحث (تصمیم گیری)، ارسال نمودن اجندا 72 ساعت قبل از جلسه، نمونه اجندا، مشخصات، اجندا برای تمام مشترکین و تفکیک مسائل معلوم و نامعلوم میباشد.

سوال119:- گزارش جلسه (صورت جلسه) چیست؟
جواب:-
گزارش جلسه عبارت از یکنوع راپوری است که جهت آگاهی مشترکین جلسه از نتایج بدست آمده، تاکید روی مسوولیت ها و مستند ساختن فعالیت‌های انجام شده و تصامیم اتخاذ شده در جریان جلسه ترتیب میگردد.

سوال 120:- مجلس چیست؟
جواب:-
عبارت از مباحثه میان یک گروپ از افراد است که میخواهند با هم تبادل نظر نمایند و تصمیم اتخاذ نمایند یک مجلس خوب یک مفاهمه موفقیت آمیز است.

سوال 121:- كارگروپي چيست؟
جواب:-
عبارت از فعاليت يک تعداد از افراد است كه با تشريک مساعی یا دسته جمعی، بالاي يک موضوع خاص و مشخص اجرا ميشود.

سوال 122:- تصميم گيری چيست؟
جواب:-
جريان را تشريح ميكند كه از طريق آن راه حل مساله معيني انتخاب ميگردد: به سه نوع است:-
الف :- تصميم گيری عادی،
ب :- تصميم گيری عاجل،
ج :- تصميم گيری بحث طلب.

سوال 123:- مراحل تصميم گيری را نام ببريد؟
جواب:-
الف :- تعريف و تشخيص مشكل،
ب :- جستجوی راه‌های حل مشكل،
ج :- ارزيابی و انتخاب بهترين راه حل،
د :- اجرای تصميم.

سوال 124:- اسناد تقنينی چيست؟
جواب:-
اسناد تقنيني عبارت اند از، قانون، فرمان، مقرره و لايحه

سوال 125:- فرمان چيست و چند نوع است؟
جواب:-
عبارت از هدايت كتبي رييس جمهوري است كه راجع به موضوعات معين از طرف رييس جمهور صادر ميشود، مانند فرمان در مورد توشيح قوانين، مقرري يك عده اشخاص، عفو محبوسين. دو نوع هست:-
الف :- فرامین تقنينی
ب :- فرامین عادی.

سوال 126:- حكم چيست؟
جواب:-
حكم عبارت از اجرای امر در يك موضوع به شكل خاص حكم است. فرمان عام است و حكم خاص.

سوال 127:- مصوبه چيست؟
جواب:-
عبارت از كاپي راپور جلسه مقام رياست دولت و اعضاي كابينه (وزراء) ميباشد.

سوال 128:- پيشنهاد چيست؟
جواب:-
پيشنهاد رسمي تحريري است كه جهت اخذ احكام و هدايت از جانب مرجع مربوطه به آدرس مقام ذيصلاح تحرير ميگردد. پيشنهاد بعد از امضا به اداره مربوطه اصدار ميگردد.

سوال 129:- مكتوب چيست؟
جواب:-
مكتوب سند رسمي كتبي است كه از طرف يك اداره بخاطر اظهار مطلب به اداره ديگر يا مرجع بطور رسمي ارسال ميگردد. محتويات مكتوب عبارتند از مقدمه یا مبدا که شروع و عنوان را آشكار مينمايد، اصل متن و مطلب،‌ اختتام و مهر و امضا.

سوال 130:- مينوت چيست؟
جواب:-
عبارت از كاپي مكتوب صادره است كه جهت اثبات اجراأت در فايل مربوطه اش در دفتر حفظ ميگردد.

سوال 131:- متحد المال چيست؟
جواب:-
متحد المال عبارت از مكاتيب و هدايات مقامات كه به مراجع پائيني جهت يك سلسله موضوعات صادر ميگردد و تمام محتوای مندرج آن به تمام بخشها اجراات یکسان داشته باشد.

سوال 132:- لايحه وظايف چيست؟
جواب:-
عبارت از شرح مختصر وظيفه يك كارمند است كه در آن وظايف،‌ استقامت كاري و مسووليت هاي بعدي كارمند درج ميباشد.

سوال 133:- محتويات لايحه وظايف را شرح دهيد؟
جواب:-
الف :- تمام معلومات ضروري را نشان بدهد،
ب :- تاريخ در لايحه وظايف ذكر شود،
ج :- تفصيل وظيفه مهمترين بخش لايحه وظايف است كه به صورت مفصل ذكر گردد.
د:- هر لايحه وظايف بايد بيطرف و مطابق به اهداف اداره ترتيب شود.

سوال 134:- پلان كار چيست؟
جواب:-
برنامه ريزي فعاليت هاي كاركنان خدمات ملكي است كه به اساس لايحه وظايف جهت حصول دست آوردهاي متوقعه تنظيم ميگردد.

سوال135:-گزارش چيست؟
جواب:-
گزارش عبارت از نتيجه كاركردگي مامور يا اداره در يك دوره مشخص و معين ميباشد كه این نكات بايد در آن رعايت گردد:-
1. بر اساس واقعيت استوار باشد،
2. خلا و نواقص بر ملا گردد،
3. بدون قلم خوردگي باشد،
4. راه حل جهت اصلاح خلا و نواقص،
5. تاريخ و امضا داشته باشد.
در اخیر گزارش، گزارش دهنده باید نظر و پیشنهاد مشخص را نیز ارایه نماید. گزارش به شکل روزانه، هفته وار، ماهوار، ربع وار، و سالانه بوده می تواند.

سوال136:- آرشيف چيست؟
جواب:-
آرشيف عبارت از كلمه است كه اجرات ما اضافه از احتياج به شكل راپور در يك دفتر جمع آوري ميگردد.

سوال137:- رسيدات چيست؟
جواب:-
دفتریست كه برويت آن مكتوب صادر شده، كتاب وارده و صادر را جهت ارجاع آن شماره، تاريخ مرجع مرسل و مرسل اليه را رسانيده در مقابل مرجع مرسل از شخص و يا اداره تسليم شوند، امضا اخذ ميگردد.

سوال138:- صادره چيست؟
جواب:-
مكتوب كه در اداره یا رياست ترتيب ميگردد، آنرا شماره كتاب صادره،‌ تاريخ در ستون مرسل، نام خود شعبه مربوط و در ستون مرسل اليه نام اداره تسليم شونده و در ستون خلاصه مكتوب درج ميگردد.

سوال139:- وارده چيست؟
جواب:-
مكتوب كه خارج از اداره مواصلت ميورزد كه در صفحه وارده نمبر مكتوب، مركز و يا خارج از اداره و يا از طريق دفتر مخصوص ثبت و راجستر ميگردد.

سوال140:- دفتر انديكاتور چيست؟
جواب:-
اسناد كه از طريق مركز و يا خارج از اداره و يا از طريق دفتر مخصوص ثبت و راجستر ميگردد، دفتر انديكاتور ناميده ميشود.

سوال141:- بودجه را تعريف کنید، و بودجه چگونه طي مراحل ميشود و همچنان بگوييد كه بودجه به چند نوع است؟
جواب:-
بودجه عبارت از سند قانوني است كه تمام عوايد و مصارف يك اداره براي يكسال را پيشبيني ميكند.
بودجه در اداره ترتيب ميشود،‌ بعداً به وزارت ماليه ميرود، سپس به شوراي وزيران ارايه ميشود، بعداً‌ به پارلمان جهت تصويب ارايه ميشود و پس از تصویب توسط رييس جمهور توشيح یا منظور ميگردد.
بودجه دو نوع است:- بودجه عادي که عبارت از بودجه است جهت يك زمان ترتيب شده باشد و مخارج و منابع عوايد را بخود دارد. بودجه انكشافي که عبارت از بودجه است كه جهت مخارج تمويل پلان فعاليت هاي توسعوي را نشان ميدهد.

سوال142:- فرق بين بودجه عادي و انكشافي را بيان كنيد؟
جواب:-
بودجه عادي براي فعاليت هاي روزمره استفاده ميشود، مانند معاشات مامورين، خريداري هاي لوازم تعميرات...، و بودجه انكشافي براي تطبيق پلان هاي انكشافي بكار ميرود، مانند ساختن بندها،‌اعمار مكاتيب،‌ كلنيك ها و ديگر تعميرات... وغيره.

سوال143:- بوديجه كدام مراحل را طي مراحل ميكند و مراحل آنرا به كدام نام ياد ميكنند و نيز بگوييد كه بعد از تصويب بوديجه چی حيثيت را بخود میگیرد؟
جواب:-
بوديجه چهار مرحله ذيل را طي ميكند:-
الف :- ترتيب و ارایه بوديجه،
ب :- تصويب بوديجه،
ج :- منظوری بوديجه،
د :- اجرای بوديجه.
مراحل بوديجه را بنام دوران بوديجه ياد ميكنتد. بعداز تصويب، بوديجه حيثيت سند قانوني را دارد.

سوال144:- كدام اهداف شامل بودجه ميباشد؟
جواب:-
بودجه شامل اهداف سياسي، اقتصادي و اجتماعي وغيره ميباشد.

سوال145:- تخصيص چيست؟
جواب:-
عبارت از صدور اسناد و اجراي مقدار پوليست كه به منظور تطبيق پلان مالي در طي مدت زمان معين شامل ماه،‌ ربع و سال از طرف اداره مالي ذيصلاح به ادارات ذيربط ارسال و قابل اجرأ ميباشد. در ختم آن اداره مصرف كننده به تهيه راپور مصرفي بر اساس اسناد تقنيني كشور ميباشد.

سوال146:- حساب قطعيه دولت چه است؟
جواب:-
نتيجه آخر مصارف سال مالي و عوايد و مصارف دولت به مقايسه بوديجه را قطعيه گويند.

سوال147:- موجودي چيست؟
جواب:-
موجودي عبارت از شمار مستقيم اجناس و نگهداري اسناد آن بوده كه اين عمليه دارايي دولت را تعيين و پيشبيني و تهيه مدارك بودجودي اجناس را تسهيل مينمايد.

سوال148:- سيستم فايلنگ چیست؟
جواب:-
سيستم فايلنگ انتظاميست كه توسط آن اشكال مختلفه اوراق و دوسيه‌های جداگانه گذاشته ميشود، اين سيستم يافتن دوباره اسناد را آسان مي سازد. يك سيستم فايلنگ خوب داراي مشخصات بايد براي هر شكل اوراق كه بصورت نورمال در يونت آن پيدا ميشود. يک محل خاص موجود باشد، اين سيستم بايد ساده آسان بسيط باشد، تا تمام پرسونل بتواند آنرا نگهداري نمايد، اوراق بايد به اسرع وقت قابل دريافت باشد.
سوال149:- استراتیژی یعنی چی؟
جواب:-
عبارت از برنامه جامع واحد و کامل است که بر مبنای آن نیل و یا رسیدن به اهداف اساسی سازمان تعین می گردد.
و یا به عباره دیگر استراتژی عبارت از دستورالعمل کلی که راه برون رفت در آن همیشه متصور است یعنی دارای بدیل (Alternative) دومی ویا سومی می باشد. اگر در استراتژی همین بدیل وجود نداشته باشد دیگر نمی توان آنرا استراتژی نامید.

سوال150:- قانون را تعریف نماید؟
جواب:-
قانون عبارت از مجموع دساتیر و مقررات است برای نظم اجتماع وضع گردیده و تطبیق آن تؤام با اجبار می باشد.

سوال151:- قانون اساسی چیست؟
جواب:-
قانون اساسی عبارت از میثاق یا سند تقنینی معتبر است که در آن ساختار دولت معین، آزادی ها تفکیک، قوا و مکلفیت های اتباع مشخص ساخته می شود.

سوال152:- گزارش کاری چیست؟
جواب:-
عبارت از برملا ساختن کمیت و کیفیت کار و فعالیت انجام شده، توضیح و معلومات دقیق و کافی، و همچنان نشاندهی نواقص کار، کمبود ها، و پیشرفت ها می باشد.

سوال153:- قوه مقننه چیست؟
جواب:-
مجموعه از نماینده‌گان دولت که حاکمیت ملی کشور را تمثیل میکند و دارای صلاحیت های معین میباشد.

سوال154:- قوه اجراییه چیست؟
جواب:-
تصامیمی که قوه مقننه میگیرد و یا قوانین نافظ کشور را در عمل اجراء مینماید که این شامل حکومت و دیگر ارگانهای دولت مانند وزارت داخله، پولیس وغیره.

سوال155:- قوه قضاییه چیست؟
جواب:-
عبارت از قوهء است که درصورت تخلف در قانون یا تجاوز در حقوق اتباع قانون را تطبیق مینماید.

سوال156:-حاکمیت چی معنی دارد؟
جواب:-
حاکمیت اطاعت کسی را قبول نمیکند و فرمان خود را مستقیم مطابق قانون بالای مردم وضع میکند.

سوال157:- وزارت یا وزارتخانه یعنی چی؟
جواب:-
اداره عالی مرکزی که در پایتخت کشور تشکیل و در رأس آن شخص بنام وزیر قراردارد.

سوال158:- مامور یعنی چی؟
جواب: -
تطبیق کنندهء امر آمر که به آن توظیف گردیده به تحت اداره مربوطه آن را انجام دادن و به سر رسانیدن.

سوال159:- استیضاح یعنی چی؟
جواب:-
پارلمان این صلاحیت را دارد که تمام اعضای کابینه را به شمول رئیس دولت فراخوانده و از فعالیت و کارکردهای آنان سوال نماید. این روند را استیضاح میگویند.

سوال160:- سیاست چیست؟
جواب:-
سیاست عبارت از دستور العمل های کلی است که حدود و اندازه فعالیت و تصامیم لازم را که از طرف مجریان امور برای رسیدن به اهداف سازمان گرفته می شود، مشخص و تعین می کند.

سوال161:- هدف قانون خدمات ملکی چیست؟
جواب: -
الف :- ایجاد اداره سالم از طریق طرح و تطبیق اصلاحات اداری در سیستم اداری کشور
ب :- تثبیت وظایف خدمات ملکی
ج :- استخدام مامورین خدمات ملکی به اساس اهلیت و شایستگی
د :- تنظیم اساسات امور ذاتی و طرز فعالیت مامورین خدمات ملکی

سوال162:- اولویت‌های وظایف عمده یک مدیر را شرح دهید؟
جواب:-
اولویتهای وظایف عمده یک مدیر قرار ذیل است:
الف :- پلان گذاری
ب :- سازماندهی
ج :- استخدام
د :- رهبری
ه :- کنترول
سوال 163:- در تقسیم کار کدام نکات مهم در نظر گرفته میشود؟
جواب:-
در تقسیم کار دو نکته مهم ذیل در نظر گرفته میشود، تقسیم وظایف به واحد های مختلف و تقسیم کار در میان افراد مختلف.

سوال164:- مشخصات هدف چیست؟
جواب :-
هدف دارای مشخصات ذیل است:
• واضح و مشخص باشد
• قابل سنجش باشد
• قابل حصول باشد
• دارای محدوده زمانی باشد

سوال165:- وجایب مامور خدمات ملکی چیست؟
جواب:-
وجایب مامور خدمات ملکی قرار ذیل است:
1 - طبق قانون وظایف خود را انجام دهد.
2 - مامور صلاحیت و مسؤلیت دارد.
3 - مکلف به رعایت سلسله مراتب است.
4 - اطاعت از آمر.
5 - مکلف به حفظ اسرار اداره.
6 - مکلف به عدم استفاده از صلاحیت رسمی در امور شخصی.
7 - عمل خلاف قانون را انجام ندهد.

سوال166:- موارد تادیب کارکن خدمات ملکی را در برابر تخلفات اداره توضیح دهید؟
جواب:-
1. توصیه، 2. اخطار، 3. کسر معاش، 4. تبدیلی، 5. فسخ قرارداد

سوال167:- سیاست داخلی و خارجی چیست؟
جواب:-
سیاست داخلی: تظبیق قوانین، قانون اساسی، دفاع از استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و حفظ منافع ملی کشور می باشد.
سیاست خارجی: سیاست مثبت، فعالیت‌های بی طرفانه، عدم مداخله، حسن همجواری و احترام متقابل با سایر کشورهای جهان.

سوال168:- دولت را تعریف نمایید وب گویید که متشکل از چند قوا است؟
جواب:-
دولت از نظر حقوقی عبارت از سازمان سیاسی ایست که دارای موقعیت جغرافیایی و مرزهای تعین شده‌ی بین المللی باشد و تحت اداره یک قدرت عالیه قرار داشته باشد. دولت متشکل از سه قوه است: اجراییه، مقننه و قضاییه.

سوال169:- وظایف اساسی دولت را بیان کنید؟
جواب:-
دفاع از استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، تامین امنیت و قابلیت دفاعی کشور.

سوال170:- حکومت را تعریف کنید؟
جواب:-
حکومت عبارت از قوه اجراییه دولت است که پالیسی دولت را در جامعه تطبیق می کند.

سوال171:- حاکمیت چیست؟
جواب:-
عبارت از اعمال نفوذ دولت بر قلمرو داخلی و خارجی آن می باشد و به دو نوع است:-
الف :- حاکمیت ملی توسط ممثلین مردم تمثیل می شود. مثلا از طریق پارلمان و مجلس موسسان.
ب :- حاکمیت دولتی تطبیق سیاست داخلی و خارجی مملکت توسط هیات حاکمه دولتی است.سوال 1 :- راپور چیست ؟
جواب :-
عبارت ازتهیه وتنظیم معلوماتی از اجراات یک اداره می باشد.

سوال 2 :- استعلام چیست ؟
جواب :-
عبارت از سند رسمی که به منظوراستجواب بکاربرده میشود ازبالا به پائین .

سوال 3 :- پیشنهاد چیست ؟
جواب : -
طرح مسایل وموضوعات که ایجاب احکام مقام ذیصلاح را نماید مطابق به قانون باشد.

سوال 4 :- ارزیابی چیست ؟
جواب :-
عبارت ازیک عملیه منظم وسیستماتیک بوده که غرض انتخاب هدف بکار میرود.

سوال 5 :- نظارت چیست ؟
جواب :-
نظارت یک عملیه‌ی دوامدار و مسلسل، از جریان فعالیت اداره می باشد.
چنانچه گفته شد نظارت پیوسته ممد اجراات کارها بوده و رهنمود ها را در عرصه‌ی امور اداری، حسابی، تطبیق اهداف و پلانها فراهم می سازد. گذشته ازین نظارت وسیله‌ی مهم در جهت رهنمایی اعضا و کارمندان مبنی بر کاربرد درست اصول اداره و نحوه‌ی اجراات در اداره می باشد. سپس نظارت نه تنها بهبود امور اداره را مطابق به شرایط عصر و زمان حفظ می دارد، بلکه اصول اداره را نیز در عمل تطبیق می کند.
و یا به عباره‌ی دیگر، نظارت عبارت است از علم منظم و دوامدار برای پیشرفت و تطبیق پروگرام یک اداره بوده و در یک زمان معین اجرا می گردد.
همچنان نظارت یک پروسه‌ی جمع آوری و تحلیل شاخص ها برای آگاهی آمرین و مدیران بوده تا بتوانند فعالیت های اجرا شده را با پلان داده شده مقایسه نمایند و همیشه تاثیرات این فعالیت‌ها بالای اهداف و مقاصد مشاهده گردیده است.
نظارت یک پروسه‌ی جمع آوری و تحلیل معلومات بوده و استفاده ازین معلومات در جهت بهبود کار اداره می باشد.
نظارت یک وسیله‌ی شناخت با قوت وضعیت یک پروگرام است و همچنان برای اخذ تصامیم بعضی وقت از نظارت استفاده می گردد و اگر نظارت و بررسی یک پروگرام یا پروژه به صورت دقیق انجام پذیرد، کمک کننده‌ی مناسب برای پلان های آینده خواهد بود.
نظارت یک پروسه دوامدار ازجمع آوری معلومات درمورد پیشرفت کاروشخص نظارت کننده مشاورنامیده میشود.

سوال 6 :- قانون چیست ؟
جواب :-
عبارت ازتجویزسریع ومعقول است که برای تنظیم اجتماع وضع گردیده وتطبیق آن توام اجبار است.

سوال 7 : مقرره چیست ؟
عبارت ازسند تقنینی است که توسط یکی از قوای دولت وضع میگردد.

سوال 8 :- فرق بین قانون ومقرره چیست ؟
جواب :-
تطبیق قانون عام واجباری می باشد ومقرره برای یک موضوع خاص وضع میگردد.

سوال 9 :- رخصتی های قانونی به چند نوع است ؟
جواب : -
الف:- مریضی برای مدت 20 یوم.
ب:- رخصتی تفریحی 20 یوم.
ج:- رخصتی ضرورت 10 یوم.

سوال 10 :- وارده وصادره چیست ؟
جواب :-
عبارت ازکتابی میباشد که درآن امور ثبت مکاتیب واوراق شعبه مرسل ومرسل الیه درآن معامله میگردد.

سوال 11 :- تشکیل چیست وتفاوت آنرا باتعینات بیان دارید؟
جواب :-
تشکیل عبارت ازتقسیم بندی وظایف ء صلاحیت ء تثبیت مسولیت وتعین روابط بین واحد های یک اداره میباشد که ازطریق رئیس جمهورمنظور میگردد.
تعینات عبارت ازسیستم جابجا سازی کارمندان ازطریق رقابت آزاد مطابق تشکیل دریک نظام اجتماعی میباشد که ازطریق وزارت مربوطه منظورمیگردد.

سوال 12 :- بودجه چیست وانواع آنرا بیان نماید؟
جواب :-
بودجه عبارت ازیک بیلانس مالی است که عوایدومصارف دولت رامعین وتنظیم می نماید و بدونوع است.
الف:- بودجه عادی پلان منظورشده که بتواند معاش وسایرامتیازات کارمندان دولت راتکافو نماید.
ب:- بودجه انکشافی به منظورمصارف دولت جهت بازسازی مملکت بکاربرده میشود البته بعداز منظوری پارلمان و مقامات ذیصلاح.

سوال 13 : - لاک بوگ چیست ؟
جواب :-
کتاب سیروسفر دربخش وسایط نقلیه میباشد.

سوال 14 :- فایلنگ چیست وچطور ترتیب میشود ؟
جواب :-
فایلنگ ویا دوسیه بندی به شکل نام ء تاریخ ء شماره وجلد ترتیب میگردد تا کدام اسناد نظر وتاریخ اولویت دارد.

سوال 15 :- معاش استثنائی چیست ؟
جواب :-
معاش استثنائی سوپر اسکل میباشد.

سوال 16 :- معاش استثنائی ازکدام ارگان تمویل میگردد ؟
جواب :-
توسط کنون اصلاحات اداری تعین وازطریق بانک جهانی تمویل میگردد.

سوال 17 :- پی آر آر چیست ؟
جواب :-
برنامه موقتی است بمنظور اصلاح اداره، بلند بردن سطح موثریت اداره، ادغام وظایف مشابه ارتقای ظرفیت های کاری مامورین، نصب مامورین به اساس لیاقت و شایستگی از طریق رقابت آزاد، سپردن کار به اهل کار که دارای دو مرحله میباشد. الف –آمادهساختنبستهایکلیدیوزارتخانهها،ترتیبتشکیل،بستهاولایحهوظایف . ب- تشخیصبستهایپیشنهادشدهتوامبالایحهوظایفباپرداختمعاشاضافیموقت.
به معنی اصلاحات اداری ادارات دولتی به اساس معیارهای اهلیت شایستگی لیاقت وتعین قانون ظرفیت تثبیت میگردد.

سوال 18 :- قانون اساسی را تعریف نمائید ؟
جواب :-
سند تقنینی معتبریست که درآن ساختاردولت معین آزادی ها وتفکیک قواومکلفیت اتباع را مشخص میسازد.

سوال 19 :- مکتوب راتوضیح نمائید ؟
جواب : -
جواب نوشتن کتابت راگویند که درآن ادارات مسایل خود رادرچوکات قانون حل میسازد.

سوال 20 :- میتود چیست ؟
جواب :-
طریقه رسیدن به هدف را میتود گویند.

سوال 21 :- چه کسی نمی تواند سوانح یک ماموررا خانه پری نمائید ؟
جواب : -
کسی که از اقارب نزدیک مامورباشد . سوانح مامور را فقط مسولین مربوطه آن خانه پری نموده وسایراشخاص حق دست زدن به آن را ندارند.

سوال 22 :- فرق بین نظارت وکنترول چیست ؟
جواب :-
نظارت به معنی رهنمائی به منظوربهترشدن امور وکنترول به معنی تفتیش ازامور انجام شده که مامورمسولیت آنرا دارد .
سوال 23 :- شرایط استخدام یک مامور خدمات ملکی چیست ؟
جواب :-
قرار ذیل میباشد:-

الف:- سن 18 سالگی را تکمیل نموده باشد.
ب:- تابعیت افغانستان را داشته باشد.
ج :- سند فراغت ازیکی مراجع تعلیمی یا تحصیلی داشته باشد.
د :- به مریضی های مضمن گرفتار نباشد.
ه :- به کدام جرم مرتکب نشده باشد.

سوال 24 :- حقوق مامور بالای دولت چیست ؟
جواب :-
الف:- معاش با اجزا وضمایم آن.
ب:- ارتقأی بست و قدم حق رخصتی.
ج :- حق استعفأ ء حق مصونیت.
د :- شرایط کار، رفاه و صحت، حق شکایت و حق تقاعد.

سوال 25 :- اوصاف خوب یک مامور چیست ؟
جواب :-
قرار ذیل میباشد:-
الف :- اعتماد به نفس داشته باشد.
ب :- صداقت و ایمانداری.
ج :- پابند به وظیفه و رعایت سلسله مراتب.
د :- برخورد نیک با مراجعین داشته باشد.
ه :- قانون ومقررات را رعایت نمائید.

سوال 26 : اداره را تعریف نمائید ؟
جواب :-
اداره عبارت ازمرکزهماهنگ سازی یک گروه ویا دونفربخاطررسیدن به یک هدف مشترک میباشد.

سوال 27 :- فورمه جات به چند نوع است با انواع مشخصات آن بیان نمائید ؟
جواب :-
فورمه جات بدو نوع است:-
الف :- فورمه ف س 9 ( مربوط تحویلخانه بوده )
ب :- فورمه م ( مربوط محاسبه نقدی میباشد )

سوال 28 :- اهداف کمسیون اصلاحات اداری بیان نمائید ؟
جواب :-
ایجاد اداره سالم ازطریق طرح وتطبیق اصلاحات درسیستم اداره کشورتثبیت وظایف خدمات ملکی . استخدام مامورین خدمات ملکی به اساس اهلیت لیاقت وشایستگی . تنظیم اساسات امورذاتی وطرزفعالیت مامورین خدمات ملکی.

سوال 29 :- وظایف کمیسیون اصلاحات اداری رابیان دارید ؟
جواب :-
1- طرح و تطبیق پالیسی اداری دولت جهت ایجاد اداره ملکی سالم غیر جانبدار، فارغ از دخالت سیاسی و سپردن کار به اهل کار. 2- تشخیص، پیشنهاد و نصب مامورین عالیرتبه ملکی به ریاست دولت به طور بیطرفانه و متکی به معیار های لیاقت و کفایت. 3- نظارت از تعیینات مامورین ملکی پایین رتبه بر اساس لیاقت وشایستگی. 4- نظارت از تطبیق پروگرام اصلاحات اداری در وزارت خانه ها و ادارات دولتی. 5- همکاری با تمام وزارت ها و ادارات دولتی جهت ایجاد اداره سالم.
طرح نظارت ازپالیسی شرایط مربوط به استخدام ء معاش ء حاضری ء رخصتی ء ترفیع ء تقاعد وسایرامور مربوطه به مامورخدمات ملکی وتطبیق آن درحدود قانون ازطریق ادارات دولتی .

سوال 30 :- پلان چیست ؟
جواب : -
عبارت ازفعالیت های مجموعی تصورات است که درآینده عملی میگردد یا به عباره دیگر : استقامت کاری و رسیدن به هدف .
سوال 31 :- پلان به چند نوع است ؟
جواب :-
پلان کوتاه مدت ء متوسط مدت و درازمدت میباشد.

سوال 32 :- سلسله مراتب اداری را بیان دارید؟
جواب :-
رعایت تسلسل تشکیلاتی از رده های پائین به بالا واز بالا به پائین.

سوال 33 :- دفتر حاضری چیست ؟
جواب :-
سندی است که موجودیت کارکنان رادراوقات معین تثبیت می نمائید.

سوال 34 :- عناصرمهم یک اداره رابیان دارید ؟
جواب :-
پلانگذاری، تشکیل، سازماندهی، کنترول، نظارت، راپور دهی و بودجه می باشد.

سوال 35:- اداره چیست و به چند نوع است؛ صرف انواع آنرا نام ببرید؟
جواب: -
نظام اجتماعی که در آن یک عده اشخاص جهت رسیدن به یک سلسله اهداف نسبتا مشخص با هم همکاری و اشتغال دارند. یا به عباره دیگر اداره عبارت از قوه ایست که با در نظرداشت پالیسی کلی و یک تشکیل منظم انجام بهتر وظایف را میسر ساخته و رسیدن به اهداف مطلوبه را، ممکن می سازد.
اداره دو نوع است:-
الف :- اداره رسمی.
ب :- اداره غیررسمی.

سوال 36:- اداره رسمی را تعریف کنید؟
جواب: -
اداره رسمی عبارت از اجتماع یک عده افراد است که تحت رهبری سلسله مراتب اداری به منظور تحقق بخشیدن هدف هایی معین به همکاری همدیگر به وجود آمده و وظایف و صلاحیت ها در آن مشخص می باشد.

سوال 37:-اداره غیررسمی را تعریف کنید؟
جواب: -
اداره غیررسمی عبارت از اجتماع افراد و یا گروه های برای اهداف معین و مشخص بدون در نظرداشت سلسله مراتب اداری کار نموده و عمدتا ارتباط شان ناشی از غریزه ها و یا تمایلات طبیعی انسانها می باشد.

سوال 38:-مامور خدمات ملکی به کدام شخص اطلاق میگردد؟
جواب:-
مامور خدمات ملکی شخصی است که با رعایت احکام قانون به منظور ارایه خدمات طور دایمی در اداره دولتی استخدام میگردد.

سوال 39:- دفتر یا Office چیست؟
جواب: -
عبارت از محلیست که در آن کارها روی اوراق انجام شده و اسناد و مکاتیب در آن نگهداری میشود دفتر همیشه یک اطاق جداگانه نمیباشد، میتواند که میز یا یک گوشه از اطاق باشد.
سوال 40:- وظایف یک اداره چیست؟
جواب:-
اتخاذ تصامیم، پلان نمودن فعالیت ها و تثبیت بودجه، توظیف نمودن کارمندان برای اجرای وظایف محوله، نظارت در تطبیق پلان کاری، رهنمایی پرسونل، کنترول و استعمال مناسب از منابع و وسایل، تشویق پرسونل برای اجرای بهتر وظایف، گوش دادن به شکایات و پیشنهادات و تقاضاهای پرسونل، تشخیص مشکلات و یافتن راه بیرون رفت ازین معضلات، تعقیب تصامیم اتخاذ شده و وظایف سپرده شده، تهیه نمودن راپور فعالیت های انجام شده و سپردن آن به مراجع ذیربط، ارزیابی فعالیت های انجام شده، تامین و انکشاف احترام متقابل و اعتماد میان کارمندان، کار گرفتن از ضوابط در عوض روابط، مساعد ساختن زمینه ها برای انکشاف مهارت های کارمندان

سوال 41:- کفایت (مثمریت) در یک اداره چیست؟
جواب: -
عبارت از انجام دادن یک سلسله فعالیت های است که در نتیجه آن از سرمایه کم محصول و یا نتیجه زیاد بدست می اید؛ یعنی نسبت محصول بر سرمایه گذاری باید زیاد می‌باشد.

سوال 42:- موثریت در یک اداره چیست؟
جواب: -
موثریت عبارت از انجام دادن یک سلسله فعالیتهای است که در جهت دستیابی به اهداف ما را کمک می کند. یا به عباره ی دیگر موثریت عبارت از انجام فعالیت های درست و صحیح می باشد.

سوال 43:- سیستم اداری افغانستان به چند قسم است؟
جواب:-
به دو قسم است.
الف :- سیستم مرکزی که توسط وزرا و رؤسای مستقل رهبری و کنترول می گردد.
ب :- سیستم ولایتی (محلی) که توسط والیان رهبری و کنترول می گردد.

سوال 44:- اداره‌ی عامه چیست؟
جواب:-
اداره‌ی عامه از دو کلمه‌ی اداره و عامه ترتیب شده است. اداره عبارت از یک سازمان اجتماعی است که برای رسیدن به یک سلسله اهداف گرد هم می آیند. عامه عبارت از تمام وزارت ها وادارات که مصروف خدمت‌گذاری در کشور می باشدند؛ به شمول سه قوه‌ی مقننه، قضاییه و اجراییه!

سوال45:- دورنمای اداره‌ی عامه افغانستان چیست؟
جواب:-
داشتن یک اداره‌ی عامه شفاف، موثر و خدمتگذار مردم، داشتن تشکیلات اداری منظم در مرکز و در سطح ولایات و ولسوالی ها جهـت حذف مشابهت های کاری بین وزارت ها و ادارات محلی، کاهش در مصارف، استـفاده‌ی اعظمی از استعداد های ناب.

سوال 46:- حقوق اداره چیست؟
جواب: -
مجموع قواعد و مقرراتی است که روابط افراد را با اداره و روابط ادارات را بین هم تنظیم می کند.

سوال 47:- موسسه چیست؟
جواب:-
عبارت از یک تشکیل تعاونی پلان شده است که درآن رول، وظایف و روابط افراد جهت نایل شدن به اهداف واضح شده باشد.

سوال48:- مشخصات یک اداره‌ی سالم چیست؟
جواب:-
الف :- در ادارات باید از تمام اصول، قواعد و مقررات اداری پیروی لازم صورت گیرد.
ب :- تشکیل اداره باید با ضروریات اصلی آن سازگار باشد و با اهداف و وظایف اصلی اداره هماهنگ و از تورم تشکیلاتی جلوگیری به عمل آمده باشد.
ج:- درانتصـاب، انتخاب، تغییر، تبدیل و تادیات کارکنان باید اصول مهم اداری مانند اصل تعادل، تخصص مفیدیت و مثمریت، روابط انسانی و سلسله‌ی مراتب اداری مراعات گردد.
د:- اداره باید از تقلب کاری، استفاده جویی، رشوه ستانی و بوروکراسی ( کاغذپرانی) عاری باشد.
ه:- کار به اهل کار سپرده شود.
و :- در اداره باید هماهنگی، سیستم.

****

Jowhary-Police.jpg

تاریخ سخن میگوید

خیرمحمد (جوهر) عضو نشرات افغان اکادمی از المان

10-152019

تاریخچه پولیس و اکادمی پولس در افغانستان !

دوستان  و سروران عالیقدر  قبل از اینکه  در مورد  تاریخچه پولیس در افغانستان 

بپردازم میخواهم معلومات مختصر  درقسمت  معنیٰ و مفهوم کلمه  پولیس  خدمت  شما عزیزان به عرض برسانم۰

‫ ( پولیس )از دو  کلمه مشتق  شده ٫(  پو ) و( لیس)  پو بمعنی نگهبان  و لیس  بمعنی شهر میباشد و از  لحاظ لغوی از ریشه یونانی ( پولی تیا ) به معنای «شهر و اداره گرفته  شده و در قرن چهاردهم میلادی به «پولیسی» و سپس در قرن پانزدهم به «پولیس»  برای پیشگیری از جرایم، مجازات بزهکاران و کشف جرایم به میان آمده۰

 پولیس برای نخستین مرتبه در افغانستان در سال 1315 ه ش به نام تعلیم گاه پولیس یاد شد  و موقعیت قرارگاه  آن، در  منطقه مهتاب قلعه  یا  پل سوخته بود.

تعلیمات آنها ازسوی (اساتید آلمانی )بدوش گرفته شده بود و در زمان سلطنت شاه امان الله خان وقبل از آن پولیس را که تشکیل خیلی محدود داشت به نام امنیه یاد میکردند.

فارغین این تعلیم گاه بعد از فراگیری مدت 9 ماه یا یک سال تعلیمی لقب صوبه دار را گرفته و قوماندانی آن دوران به نام کوتوالی یاد میگردید.

کوتوال ها تحت اثر والی قرار داشتند، سرانجام در نتیجه فراغت دوره های متعدد از تعلیمگاه تصمیم برآن شد تا به مقصد سوق و اداره سالم قوا، تشکیلی به نام ریاست امنیه در چوکات وزارت امور داخله منظور گردید که از سال 1321 الی 1326 ه ش به عین نام باقی مانده بود.

در سال 1326 ریاست امنیه به نام قوماندانی عمومی پولیس و ژاندارم مسمی گردید که بر اساس آن مسایل و موضوعات امنیت داخلی کشور شامل شهرها و محلات را پولیس و وظایف تامین امنیت سرحدات کشور را ژاندارم به عهده داشت.

کلمه پولیس اصطلاح قبول شده و تائید شده بین المللی بوده، افراد شامل تشکیلات پولیس در کشور حامی قانون و محافظ امن و نظم عامه میباشند.

قبلا از 1326 اکثرا افسران واجد شرایط را از حربی ښونځی و حربی پوهنتون نیز در تعلیمگاه های پولیس برای مدتی شامل و منحیث موظفین پولیس غرض خدمت مردم گماشته می شدند، كه رفته رفته اکادمی پولیس در ساحه افشار کابل به منظور فراگیری تعلیمات بیشتر و خوبتر پولیس ایجاد گردید.

در اکادمی پولیس آن زمان سه بخش تعلیمات مروج بود:

1- تحصیلات سه سال که به سطح لیسانس پولیس فراغت حاصل می نمودند دوهم څارن معادل دوهم برید من اردو..

2- تعلیمات سه ساله برای فارغین صنوف نهم معارف که بنام ساتنوال دارای چهار پلیت فارغ می شدند یعنی معاونین.

3- فارغین صنوف ششم که آنان با آموزش 9 ماه، منحیث دریم ساتنمن به جامعه و خدمت مردم تقدیم گردیده اند. تعلیمات آنها توسط استادان کشور جرمنی و افغانی به پیش پرده می شد.

در سال 1352 ه ش در عهد جمهوری محمد داود خان بعضی از قوانین و مقررات نافذه در کشور لغو، تعدیل و تنقیض گردید از آنجمله تعلیمات  سه سال پولیس، که بدیل آن را این سه بخش در برگرفت:

1- فارغین صنوف دوازدهم معارف بعداز گذرانیدن امتحان کانکور، معاینات صعب صحی، اندازه قد و برجستگی اندام، عدم موجودیت و شمولیت در احزاب سیاسی ، عدم موجودیت دوسیه جزایی و داشتن عشق به وطن و صداقت، واجد شرایط شمولیت در اکادمی پولیس بوده، که فارغین بعد از یک دوره تعلیمی به رتبه دریم ساتنمن بکلوریا پاس و بعد از خدمت دوباره شامل صنوف دوم و به همین منوال به صنف سوم و بعد از سپری نمودن امتحانات موفقانه به رتبه دوهم څارن موقف می گرفتند.

2- فارغین صنوف نهم صرف برای 9 ماه تعلیم، فراغت به رتبه دریم ساتنمن را حاصل و بالترتیب در بین هر چهار سال یک رتبه ترفیع به رتبه دوهم، لمری و با سپری نمودن کار گاه آموزشی به رتبه سر ساتنمن یا معادل ساتنوال میرسیدند.

3- البسه یونیفورم پولیس وقت برنگ فولادی تیره و کرتی آن بدون کمربند بود.

جنرالان صرف کلاه و پطلون به رنگ سیاه و کرتی برنگ فولادی را استعمال می نمودند و با فورم و نشان های جداگانه متمایز بودند.

4- پولیس تحت امر قوماندان پولیس و ژاندارم ایفای وظیفه می نمود.

بخش ها و صنوف مختلف پولیس عبارت بود از:آمریت های عمومی امنیت، ترافیک، پاسپورت، سرحدی ، پیژنتون، تخنیک، مخابره، محبوسین، حرکات ، جنایی، استخابارات و امثال  آن که در آن زمان به تحقق هرم اداری و تشکیلات توجه و اهمیت زیاد قابل بودند.

- بعد از 7 ثور 1357 ه ش (9 میزان) اسم پولیس به څارندوی تعویض گردید، یک نفر محصل دیپلوم فراغت سه سال تعلیم را حایز میگردید، و به صفت دوهم څارن از اکادمی څارندوی فارغ میگردید و دارای بخش های تعلیمی پولیس امنی، جنایی، سرحدی، ترافیک و پوهنحی سیاسی بود.

1- نشان ها و فورم بحال خودش، نشان کلان و رنگ البسه متغیر گردید.

2- قوماندانی پولیس و ژاندارم الی 6 جدی 1358 مسمی بود ولی بعدا جای آنرا معینیت امور امنیتی گرفت و در سال های 69 این پست به معاونیت اول وزارت امور داخله تغیر یافت.

3- در میزان 1371 در نخستین دور ج. ا.ا -څارندوی جای خود را دو باره دریافت و به پولیس مسمی گردید که در راس تشکیلات آن قوماندانی عمومی پولیس و ژاندارم قرار داشت.

4- گرچه وزارت امور داخله و پولیس مانند سایر نهاد های دولتی از اثر جنگ ها از هم پاشید ولی بعد از ایجاد دولت موقت آهسته، آهسته با آنکه پولیس از بسا مشکلات و چالش های متنوع ضد مسلک که آسیب بزرگ مادی و معنوی بالای اداره پولیس کشور عاید آمد؛ طرح و اجرای پروسه ریفورم کسیرا جایگاه خود را دریافت و به خدمت حضور یافت ولی قانع کننده و مرفوع کننده کار مسلکی نیست.

5- تشکیلات بازهم به مانند گذشته یک مدتی بنام قوماندانی پولیس و ژاندارم و بعد از آن معاونیت اول و متعاقباً در سال 1388 به معینیت ارشد امور امنیتی مسمی گردید که بخشی از اجرا کننده گان و نافذین قانون و تامین کننده امن و نظم و محافظت عامه را در تشکیل دارد.

6- وزارت امور داخله در سال 1388 دارای چهار معین در بخش های امنیتی ، اداری و تامینات مبارزه با مواد مخدر و معینیت پالیسی و استراتیژی می باشد که هر یک وظایف جداگانه کاری و مسلکی خویش را با داشتن ریاست های متعدد انجام می دهند.

 این  بود تاریخچه پولیس  در افغانستان. که خدمت دوستان عالیقدر   بعرض رسانیدم۰

****

jouharabedat.jpg

تاریخ سخن میگوید

خیرمحمد (جوهر) عضو نشرات افغان اکادمی از المان

10-27-2018

تاریخچه  تپه مرنجان (نرنجان) شهر کابل

 

تپه مرنجان تپه‌ای است که در شهر کابل و در همسایگی ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان قرار  دارد. ازآنجاکه آرامگاه محمدنادرشاه پادشاه پیشین افغانستان و برخی از شهدای  حزب دموکراتیک خلق افغانستان در این مکان جای گرفته است، به نام‌های تپه نادرخان و تپه شهدا نیز  مسما میباشد.

همچنین آمده است که (نرنجان سنگ) یکی از هندو ‌های افغانستان در جمله هیئات افغانی در دوران زمامداری امیر امان‌الله خان به هند فرستاده شده بود .  شاه امان الله خان این تپه و چمنزار کناری آن را به پاس خدماتش به وی بخشید که بعدها این تپه به نام نرنجان خوانده شد و با گذشت زمان نرنجان به مرنجان تبدیل شد

این تپهء باستانی اولین بار در سال  1933 حفاری شد و از آن مجسمه های مختلف، ظروف نقره و طلایی، پایه ستون، بنای معبد بودایی دوره کوشانیان و آثار متنوع دیگر یافت شد. عمده آثار بدست آمده مربوط به قرن اول تا چهارم میلادی هستند. معبد بودایی در قرن چهارم میلادی ترمیم اساسی شده است. آثار ترمیم بناهای این محوطه در دوره های مختلف مشاهده می شود. چند صد سکهء ساسانی شامل 279 سکه نقره ای شاپور دوم، 24 سکه نقره ای اردشیر دوم، 11سکه نقره ای شاپور سوم، یک عدد سکه طلایی کوشانی ساسانی با نوشته بهرام شاه بزرگ کوشان و یازده عدد سکه طلایی دیگر متعلق به فیروز، هرمزد، شاهپور و بهرام در حفریات سال 1933 بدست آمده است .در جریان حفاری های 1933 یک مجسمه بزرگ گلی بودا که در میان دو دیوار مخفی شده بود کشف شد. احتمالا این مجسمه را پیش از حمله یفتلی ها به کابل در قرن چهارم میلادی در میان دیوار قایم کرده بودند تا از تخریب آن جلوگیری کنند.

این مجسمه  که بعد حفریات به موزیم کابل انتقال یافته بود  در سال های قبل   توسط طالبان تخریب و از بین برده شده.۰

یکی دیگر از ویژگیهای  تپه نرنجان  این است که  به‌خاطر داشتن موقعیت شمالی و بادی، در روزهای رخصتی، عیدها، جشن‌ها و روز‌های جمعه، صدها تن بر فراز این تپه گرد هم می‌آیند و کاغذپران بازی می‌کنند.

تپه‌ی مرنجان هر چند، یک مکان تفریحی و تاریخی می‌باشد، اما این تپه همچنان وحشی باقی‌مانده است. درختان همیشه‌بهار، بر فراز این تپه، سبز باقی مانده‌اند. این تپه، نیاز به بازسازی‌های فراوانی دارد تا مبدل به یک مکان  تفریح معیاری برای شهروندان شود.

****

kharabat.jpg

تاریخ سخن میگوید

خیرمحمد (جوهر) عضو نشرات افغان اکادمی از المان

10-27-2018

تاریخچه كوچه خرابات قديم كابل  

 

خرابات در لغت به معنی(میکده و میخانه) است، درعربی  (خرابه و ویرانه) و در دری و فارسی (عشرتکده و محل نردبازی با رندان) را گویند، اماخرابات به زعم عرفا و متصوفان مقامی است که درآن عادات نفسانی جای خود را به اخلاق ملکوتی میدهد، جائیکه عارفان از قید عادات و حالات نفسانی رهائی یافته و از بادۀ وحدت سرمست میشوند و خراباتی به شخصی اطلاق میگردد که ید طولا در سخاوت

دارد. اما دراینجا سخن از محلۀ (خرابات کابل) است که در قدیم کوچه (خواجه خوردک) نامیده می شد و محل اقامت شخص صاحب حال بود که درآن از قدیم خانقاهی داشت.

درعصر تیمورشاهی بار اول یک دسته از خوانندگان و نوازندگان هندی به کابل آورده شدند تا برای درباریان به ساز و سرود بپردازند. نخست به آنها در ارگ بالاحصار که جایگه شاه بود، جا دادند و بعد آنها را در کوچه خواجه خوردک که بیرون ارگ و درهمواری بین شهدای صالحین و شهر قدیم عبورگاه بود، مقیم ساختند.

از آنوقت تا عهد امیر شیرعلی خان هنر موسیقی رونقی نداشت؛ وقتی امیر به هند سفر کرد، از آنجا برعلاوه یک تعداد افسران هندی برای تنظیم امور نظامی، چند تن از سرایندگان و نوازندگان را نیز با خود آورد. در آنوقت مردم موسیقی و نوازندگی را چندان به نظر قدر نمی دیدند وتنها درطریقۀ "چشتیه" نعت خوانی را با موسیقی خوش داشتند. اما در دربار موسیقی مورد توجه بود و در روز و شب هاى معین بخصوص جوانان دربار این دسته نو وارد را به قصر میخواستند و از موسیقی و آواز آنها لذت می بردند. همین کوچه "خواجه خوردک" در زمان امیر موصوف به کوچه خرابات شهرت یافت و از آنوقت تا امروز مهد موسیقی و محل سکونت اهل هنر قرار گرفت که استادان نامدار

در این عرصه از همین محل سربلند کردند که نامهای شان درج تاریخ هنر موسیقی کشور میباشد.

میا سمندرخان یک از جمله همین کسانی بود که درعصر امیرشیرعلی خان به کابل آمد، او پسرش استاد قربانعلی و نواسه اش استاد نتو شاگردان زیاد در این رشته تربیت کردند، از جمله استاد قاسم افغان یکی از شاگردان استاد قربانعلی بود که بعد نزد استاد پیارا خان شاگردی نمود. درآن عصر همچنان یکی از زنان سراینده بنام "مینا" نیز از هند به کابل

آمد و از اینطریق موسیقی هند به کشور راه یافت.

‎در زمان عبدالرحمن خان، بعد از تسلط کامل دولت بر نورستان، تعدادی از اهالی آن ولايت شامل زنان ومردان منحیث اسیران بکابل آورده شدند و در میان آنها زن زیبایی بنام "گلشاه" نیز شامل بود که وی بعد ها نزد استاد میا سمندر خان بحیث شاگرد به آموختن موسیقی پرداخت. بهمین ترتیب زن دیگری بنام "صوبی" و دخترش "دیتو" که آواز خوانان بودند نیز از هند بکابل آمدند و مقارن با آن دو زن آواز خوان دیگری بنام های کاکل و گوهر نیز به آنها پیوستند.

‎          با جا بجا شدن اولین گروه هنرمندان هندی، تطابق آنها با محیط و اشتغال شان در مشاغل حرفوی (آواز خوانی و نوازندگی) و غیر حرفوی و بهبود نسبی شرایط زندگی ، مهاجرت تعداد دیگری از هنرمندان که با گروه اولی هم پیوند ها و قرابت های فامیلی و خانوادگی و نهایتأ روابط مسلکی از جهت هنر موسیقی داشتند، نیز با آنان پیوستند. 

در مورد خرابات و خراباتيان و محلات دور پيش آن گفتنى هاى نهايت زياد موجود است. اما نسبت طويل شدن سوژه كه از حوصله صفحه و خوانده گان بدور ميباشد از آن خود دارى مينمايم. 

****

Kabul Ariport.jpg

تاریخ سخن میگوید

خیرمحمد (جوهر) عضو نشرات افغان اکادمی از المان

9-11-2019

تاریخچه هوانوردی و میدان  هوائی بین المللی کابل

به همه گان ظاهر و  وهویدا است که افغانستان سرزمين كوهستاني و محاط به خشکه میباشد، بنابر خصوصیات تاریخی و اهمیت اقتصادی و جغرا فیائی برای

باز نمودن خطوط هوائی در عرضه خدمات ترانسپورتی انتقال اموال و مسافرین قبلأ یک سلسله اقدامات  صورت  گرفته   که با تاسيس شركت هوايي آريانا و باختر و خريد طياره‌هاي مورد اطمينان و عصري و تاسيس ميدانهاي هوايي كوچك  در اكثر ولايات كشور، اين آرمان کشور برآورده شد. ترانسپورت هوايي براي اولين بار در افغانستان در سال 1923 ميلادي آغاز به كار نمود.

در ابتدا فقط  پروازهاي داخلي براي اولين بار مورد استفاده قرار گرفت و برخي از خطوط بين‌المللي اجازه عبور از فضاي افغانستان را تقاضا نموده  بودند. در سال 1928 ميلادي يك طياره كوچك روسي بين افغانستان و روسيه رفت و آمد مي‌نمود.

قبل از جنگ جهاني دوم در سال 1938 يك طياره سه ماشينه مربوط به شركت لوفت‌هانزاي جرمني از برلين به مقصد كابل و هرات و از آنجا به استقامت جاپان پروازهاي خود را آغاز نمود. در جريان جنگ جهاني دوم كشورهاي آسيايي و اروپايي به طور مستقيم يا غير مستقيم تحت تاثيرجنگ قرارگرفتند وافغانستان هم بي تاثيرنماند، تاثيراين جنگ روي خطوط هوايي تا چندسال بعدهم ادامه داشت.

در اوايل سال 1334 براساس اصولنامه سرمايه‌گذاري از طرف شركت هوايي آريانا با 51 فیصد سرمايه از طرف دولت افغانستان  49 فیصد از طرف كمپني انديمارد كه بعداً جاي آنرا پان امريكن گرفت؛ طياره‌هاي نوع داكوتا در خطوط داخلي و خارجي به كار انداخته شد. اين طياره‌ها  كه ظرفيت 30 نفر را داشت علاوه بر مسافرين براي حمل و نقل اموال تجارتي نيز بكار برده مي شد.

در اواخر سال 1335 رياست هوايي ملكي، به عنوان يك موسسه رسمي دولتي تاسيس گرديد. اولين اقدام اين رياست پس از تاسيس امضاء قرارداد مشترك هوانوردي با پاكستان و تركيه بود و اقدام دومي آن احداث ميدان هوايي بين‌المللي قندهار بود.

ميدان هوايي قندهار نظر به موقعيت مناسبي كه دارد فاصله ميان تهران و دهلي را نسبت به مسير ميدان هوايي كراچي 500 مايل كوتاه مي‌نمايد

در سال 1963 ميدان هوايي بين‌‌المللي كابل عملا براي پروازهاي داخلي و خارجي آماده گرديد.

در سالهاي 68-1967 موسسه هوايي باختر افغان در چوكات رياست هوايي ملكي تاسيس گرديد و دو فروند طياره تربوجت از كانادا خريداري شد. همزمان در شهرهاي كوچك نيز كار ساخت ميدانهاي هوايي آغاز گرديد و ولایات، مثل ارزگان، بدخشان، تالقان، باميان، غور و نيمروز كه از پايتخت و مراكز صنعتي دور مانده بودند راه پيشرفت برايشان مهيا شد.

شركت هوايي آريانا در ابتدا با دو فروند طياره از نوع داكوتا ‪DC-3  به فعاليت آغاز نمود بعدا فعاليت خود را با دو فروند طياره‪DC-6  دو فروند ‪DC-4 چهار فروند ‪DC-3 يك فروند طياره 440 نوع كالوير و يك فروند طياره مسافربري جت بوئينگ 727 كار خود را ادامه داد. و هکذا کمپنی های خارجی ذیل 

 نیز به فعالیت های شان  آغاز نمودند

كمپني هوانوردي هند ‪INDIEAN AIRLINE كه داراي طياره‌هاي نوع جت بوئينگ بود  به طور منظم هفته‌ء يکبار

كمپني هوانوردي ايران (هما) با طيارات نوع جت بوئينگ خود  هفته دوبار

شركت هوانوردي پاكستان(‪P.I.A) نوع طيارات آن ‪VIS CAUM   هفته‌ دوبار

شركت هوايي بيروت (‪I.M.A) با استفاده از طيارات ‪DC-6 و ‪DC-4 هفته  دوبار فعالیت  مینمودند ۰ بالاخره در سال 1357 وزارت ترانسپورت  تنظیم فعالیت ترانسپورتی خصوصی و دولتی را بعهده گرفت.

البته در انزمان ترانسپورت هوائی بحیث یک ارگان مستقل بنام ریاست هوانوردی ملکی به صورت  مستقل فعالیت داشت

که بعدأ به وزارت  ترانسپورت  ملحق گردید  و در سال 1363 از جانب وزارت ترانسپورت  دو باره جدا و منحیث یک ارگان مستقل دولتی جهت سازماندهی بهتر ترانسپورت هوائی و توریزم ایجاد شد.

در سال 1392 با انفاذ قانون هوانوردی ملکی که بعد از تصویب شورای محترم ملی به توشیح رئیس جمهور دولت اسلامی افغانستان رسید، اداره مستقل هوانوردی ملکی از تشکیلات وزارت ترانسپورت مجزا و منحیث یک اداره مستقل، دارای تشکیل و بودجه مستقل ایجاد شد. در حال حاضر سقف تشکیل سال 1393 اداره مستقل هوانوردی ملکی به 1292 بست می رسد میدان هوایی بین‌المللی کابل روزگاری یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین میدان‌های هوایی افغانستان بود این میدان هوایی در فاصله پنج کیلومتری مرکز شهر کابل قرار دارد.

میدان هوایی کابل در اوایل دهه 1960 میلادی از سوی مهندسان اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته شد و به یکی از مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین میدان‌های هوایی در سطح منطقه تبدیل شد.

میدان هوایی بین المللی کابل در زمان  محمد ظاهر شاه آخرین پادشاه با ظرفیت  بیش از 100 هواپیما اعمار گردیده

در تاریخ هفتم ثور 1357  حکومت سردار داوودخان، با  کودتای  هفت  ثور  میدان هوایی شدیداً آسیب دید و بیشتر امکانات آن تخریب شد.

براساس اطلاعاتی که خبرنگار العربیه از منابع معتبر به دست آورد، جاپان (ژاپن) در سال 2005 میلادی 35 میلیون دالر برای بازسازی میدان هوایی کابل کمک کرد و در سال 2006 میلادی کار ساخت یک ترمینال جدید با معیارهای جهانی به هدف پروازهای خارجی در میدان هوایی کابل شروع و در سال 2008 کارش ختم شد و هم چنان ترمینال سابق این میدان هوایی برای پروازهای داخلی این کشور استفاده می شود.قبلا این میدان هوایی بنام میدان هوایی بین المللی کابل یاد می شد که در سال 2014 به پاس خدمات حامد کرزی، رئیس جمهوری

اسبق توسط پارلمان و کابینه جمهوری اسلامی افغانستان، رسمآ بنام میدان هوایی بین‌المللی "حامد کرزی" نام‌گذاری شد».

این وزارت افزود: «در گوشه و کنار این میدان هوایی مراکز نظامی ساخته شده از جمله نیروی‌های نظامی ایالات متحده امریکا، ناتو، آیساف و نیروی هوایی و پولیس ملی افغانستان به منظور تامین امنیت مسافرین و ترمینال در این میدان حضور دارند۰

*****

IMG_8063.PNG

د نړۍ لس کوچني شتمن هېوادونه

 

په نړۍ کې ځینې هېوادونه ډېر پراخه دي، چې یو هېواد د یوې لویې وچې هم څخه ډېر مساحت لري. روسیه یو هېواد دی؛ خو پراخوالی یې له ټولې اروپا څخه څو چنده زیات دی. چین او امریکا متحده ایالات د نړۍ اقتصادي او پراخ هېوادونه دي؛ خو دې نړۍ کې ځینې کوچني هېوادونه هم شته، چې هم د نفوسو په لحاظ او هم د پراخوالي له مخې ډېر کوچني دي. دغه هېوادونه پراخه طبیعي زېرمې لري او نږدې خپلې ټولې اړتیاوې د همدغه طبیعو زېرو څخه ترلاسه کوي. دلته لس کوچني خو شتمن هېوادونه در پېژنم.

۱ ــ قطر: د قطر ټول مساحت ۱۱۵۷۱ کیلو مټره مربع دی. ټول نفوس یې ۲،۱۶ میلیونه حساب شوی، چې زیات پکې بهرنیان هم دي. قطر اسیايي هېواد دی او د خامو تېلو او غازو پراخه زېرمې لري، چې د نړۍ په کچه یو شتمن هېواد گڼل کېږي. د قطر د هر وگړي کلنی عاید له ۱۲۷ زره ډالرو پورته دی.

۲ ــ لوگزامبورگ: ددې هېواد ټول پراخوالی ۲۵۸۶ کیلو مټره مربع دی او نږدې ۵۵۰ زره نفوس لري. لوگزامبورگ په اروپا کې یو کوچنی اقتصادي هېواد دی، چې د هر وگړي کلنی عاید یې ۸۶ زره ډالرو ته رسېږي. لوگزامبورگ وکولی شول، چې په کم وخت کې د ټولې اروپا اقتصادي هېواد شي او د خپلو پراخه امکاناتو څخه په گټنه یې خپلو خلکو ته ډېر کارونه پیدا کړي دي.

۳ ــ کویټ: په منځني ختیځ کې پروت هېواد دی، چې د تېلو او غازو پراخه زېرمې لري. په اسیا کې یو له طبیعي زېرمو څخه ډک هېواد گڼل کېږي، چې د هر وگړي کلنی عاید یې ۸۴ زره ډالرو ته رسېږي. د کویټ ټول پراخوالی ۱۷۸۲۰ کیلو مټره مربع دی، چې ۴،۱ میلیونه نفوس لري.

۴ ــ سنگاپور: دغه هېواد د اسیا په سویل ختیځه برخه کې پروت دی، چې د درملو او برېښنايي توکو په تولید کې په ټوله نړۍ کې مشهور دی. سنگاپور اوسمهال د نړۍ یو اقتصادي هېواد گڼل کېږي، چې د نړۍ زیاتو شتمنو خلکو دلته پانگونه کړې ده. د هر وگړي کلنی عاید یې ۷۶ زره ډالرو ته رسېږي او ټول پراخوالی یې ۷۱۸ کیلو مټره مربع دی. د سنگاپور ټول نفوس ۵،۴۷ میلیونه حساب شوی.

۵ ــ برونای/ دار السلام: د اسیا په ختیځه برخه کې پروت دی. ټول پراخوالی یې ۵۷۶۵ کیلو مټره مربع دی او ټول نفوس یې ۴۱۶ څلور لکه او شپاړس زره دی. د برونای د هر وگړي کلنی عاید یې ۶۹ زره ډالرو ته رسېږي. دغه کوچنی هېواد د خامو تېلو پراخه طبیعي زېرمې لري، چې د نړۍ په یوه شتمن هېواد بدل شوی دی. په برونای کې زده کړې او ټولې روغتیايي اسانتاوې د دولت له‌خوا برابرې شوي او ټولو وگړو ته یې وړیا دي.

۶ ــ سان مارینو: اروپايي کوچنی هېواد دی، چې د عایدو لویه برخه له بهرنیو گرځندویانو څخه ترلاسه کوي. ددغه هېواد ټول مساحت ۶۲.۱ کیلومټره مربع دی او ټول وگړي یې ۳۳ زره تنو ته رسېږي. سان مارینو د بهرنیو پانگوالو لپاره ټیټه مالیه ټاکلې او د همدغه ټیټې مالیې له امله زیاتو بهرنیو پانگوالو په دې هېواد پانگونه کړي او گڼو خلکو ته یې کاري موکې برابر کړي. ددغه هېواد د هر وگړي کلنی عاید ۶۰ زرو ډالرو ته رسېږي.

۷ــ ایسلنډ: کوچنی اروپايي هېواد دی، چې د عوایدو ډېره برخه د کب نیونې څخه ترلاسه کوي. زیاتو بهرنیو شرکتونو په ایسلنډ کې د کب نیونې په برخه کې پانگونه کړې او د دې هېواد ۱۵ سلنه عاید یوازې د کب نیونې څخه ترلاسه کېږي. ددغه هېواد ټول پراخوالی ۱۰۳ کیلومټره مربع دی او ۳۳۰ زره نفوس لري.

۸ ــ استوايي گینه: کوچنی افریقايي هېواد دی، چې د تېلو پراخه زېرمې لري او خپلې ټولې اړتیاوې د تېلو له لارې پوره کوي. د هر وگړي کلنی عاید یې ۳۲ زره ډالرو ته رسېږي او ۲۸.۵۰ کیلو مټره مربع مساحت لري. د دې هېواد د نفوس شمېر ۶۲۲ زرو ته رسېږي.

۹ ــ سیشل: په افریقا کې د شتمن هېواد په نامه شهرت لري. دغه کوچنی هېواد له سلو ټاپوگانو جوړ شوی، چې د ختیځې افریقا د هند په اقیانوس کې موقیعت لري. ټول پراخوالی یې ۴۵۹ کیلو مټره مربع دی او نږدې سل زره وگړي لري. د دغه کوچني هېواد د عوایدو ټوله سرچینه د نړۍ له گرځندویانو څخه تر لاسه کوي، چې د هر وگړي کلنی یې عاید یې ۲۳ زرو ډالرو ته رسېږي. سیشل ښکلي ټاپوگان، ښکلي هوټلونه او د سیاحت لپاره ډېر ځایونه لري.

۱۰ ــ بوتسوانا: ټول مساحت یې ۵۸۱ کیلو مټره مربع دی او ۲.۳ میلیونه وگړي پکې اوسېږي. د هر وگړي کلنی یې ۱۵ زره ډالرو پورې دی او په افریقا کې د شتمنو هېواد په لومړي کتار کې دی. د دغه کوچني هېواد عواید له گرځندویانو، کرنې او مالدارۍ څخه ترلاسه کوي. اقتصاد پوهان اټکل کوي، چې بوتسوانا به راتلونکي څو کلونو کې د افریقا شتمن هېواد وشمېرل شي او د عایداتو اوسنۍ سلنه به یې څو چنده نوره هم لوړه شي.

*****

Moon Project.jpg

اعزام فضانوردان به کره ماه

رئیس ناسا ایالت آلاباما را به عنوان مرکز اصلی پروژه اعزام انسان به ماه معرفی كرد

اعزام فضانوردان به کره ماه پروژه جدیدی است که ناسا در نظر دارد تا سال ۲۰۲۴ آنرا به اجرا درآورد. اداره کل ملی هوانوردی و فضا، نهادی مستقل در دستگاه اجرایی ایالات متحده آمریکا مجری این پروژه است و از مرکز پروازهای فضایی مارشال در ایالت آلاباما نیز به عنوان پایگاه پرتاب سفینه فضایی این پروژه یاد شده است.

جیم برایدنستین، رئیس فعلی ناسا که چند تن از نمایندگان ایالات آلاباما وی را همراهی می کردند روز جمعه با حضور در تاسیسات مرکز فضایی این ایالت برای نخستین بار از جزئیات این پروژه سخن گفت و مرکز پروازهای فضایی مارشال را مقر اصلی پروژه ساخت و پرتاب سفینه فضایی به کره ماه اعلام کرد.

این مسئله جدا از امید بخشی برای ایجاد فرصت های شغلی در آلاباما و نیز بالاتر بردن اعتبار این ایالت سبب مایوس شدن مقامات ایالت تگزاس شد که خواهان میزبانی از این پروژه در منطقه خود بودند.

آقای برایدنستین با این حال تصریح کرده است که سیستم هدایت سفینه فضایی در مرحله فرود خارج از مرکز پروازهای فضایی مارشال و جایی بیرون از ایالت آلاباما در نظر گرفته شده است.

رئیس ناسا همچنین با اعلام اینکه تصمیم یاد شده به راحتی گرفته نشده به تشریح روایت تاریخی ساخت فضاپیمای آپولو در مرکز مارشال در نیم قرن گذشته پرداخت. نمایندگان ایالت تگزاس در کنگره آمریکا پیش از این تلاش کرده بودند که مرکز فضایی جانسون در هیوستون برای این پروژه انتخاب شود.

*****

Habibia.JPG

تاريخ سخن میگويد

پژوهيش گر خيرمحمد( جوهر)

عضو نشرات افغان اكادمي 

 

(تاريخچه لیسه حبیبیه كابل )

لیسه حبیبیه منجمله  اولين  و نخستین لیسه در  کشور است .این مکتب ،نقش ماندگاری در پرورش استعداد های فرزندان كشور  غیور افغان داشته  و   درسال 1282 هجری خورشیدی درعمارت باغ مهمانخانه ( ولایت کابل امروزی) در زمان حكومت  امیر حبیب الله افتتاح گردید. و سالانه مبلغ 100000 روپیه کابلی برای مصارف این لیسه تخصیص داده ميشد .اولین مدیر این لیسه عبدالغنی خان از کشور هندوستان بود .در ان زمان ،تعداد شاگردان محدود و  در بهار و زمستان درس میخواندند. اولین استادان این مکتب معلیمن هندی و افغانی بودند .در آن زمان چهارده  مضامین ساینسی، اجتماعیات، ادبیات دری و پشتو، انگلیسی، علوم دینی ، علوم طبعیی و.....به شاگردان تدریس می گردید. مضمون مشق نیزبا قلم نی و رنگ سفید روی تخته سیاه صورت میگرفت. در سال 1286 برای اولین بار به تعداد چهار نفر از صنف ششم این لیسه فارغ گردیدند.در سال 1289 یک اطاق برای لابراتوار،  فزیک و کیمیا ساخته شد که وسایل ان ازکشور هند خریداری گردید . در سال 1291 این مکتب به لب دریای باغ علیمردان در منزل  نایب میر سلطان انتقال داده شد و مکتب شامل صنوف ابتدایه، متوسطه و ثانوی گردید و برای طلاب دریشی داده شد ، درسال 1292 انجمن معارف تاسیس  و ریاست این انجمن را سردار عنایت الله خان به عهده داشت، اعضای آن ده نفر افغانی، هندی و ترکی بودند که تحت 89 ماده وضع شده در اصول نامه ،کار خویش را آغاز نمودند در نتیجه  فعالیت این انجمن مكتب به لیسه ارتقأ يافت  و می توان آ نرا اولین اصول نامه معارف در کشور خواند. دراخیر همین سال برای اولین بار، فارغان بکلوریا به جامعه تقدیم گردید بعد آ دردوره امانیه در اوایل سال 1298 تعمیرشهرآرا و باغ آن به این مکتب تعلق گرفت، که در این زمان در اوضاع تعلیمی و تربیتی تغییرات چشمگیری به مشاهده رسید و مردم بیشتر علاقمند به علم و عرفان گردیدند و در همین سال یک مجله به نام معروف معارف چاپ ونشر گردید که نگارندگی مجله را امیر محمد خان یک تن از شاگردان این لیسه به عهده داشت. در سال 1300 یک تعداد از فارغان بکلوریا ی این لیسه به کشور المان، فرانسه و ترکیه برای ادامه تحصیل فرستاده شدند .درسال 1307 دروازه های مکاتب و مدرسه ها به روی اهل معارف مسدود گردید. بعدآ در اوایل عقرب 1308 دوباره توجه به معارف کشور صورت گرفت وامر گردیدکه هرچه زودتر مکاتب افتتاح و شاگردان به دروس خویش ادامه دهند. به همین لحاظ باغ شهرآرا برای این مکتب مکان مناسبی نبود و عمارت آن گنجایش طلاب بیشتررا نداشت. این مکتب به جوار صدارت عظمی انتقال داده شد و برای شاگردان میز و چوکی تهیه گردید و همچنان تیم های ورزشی تشکیل گردیده. درسال 1311 فاکولته طب در عمارت مکتب حبیبیه افتتاح گردیده  پنج نفر فارغ التحصیل صنف دوازدهم این مکتب شامل فاکولته طب گردیدند.  درسال 1319 فاکولته حقوق و علوم سیاسی نیز افتتاح گردید بعد در سنه 1321 عمارت مکتب به لب دریای کابل واقع باغبان کوچه انتقال گردید. در همین سال بود که سنگ تهداب عمارت جدید توسط اعلیحضرت محمد ظاهر شاه که خودش نیز مدتی شاگرد همین لیسه بود گذاشته شد.  این بنای عالی و عصری درساحه 55 جریب زمین درناحیه هفتم واقع ایوب خان مینه که توسط مهندسین افغانی نقشه آن تهیه گردیده بود افتتاح گردید و قرار بود کارآن  در مدت سه سال توسط شرکت تعمیراتی افغان تکمیل گردد در آغاز شروع کار جنگ دوم جهانی به وقوع پیوست که تمام امور عمرانی و انکشافی مملکت یکی پی دیگر معطل گردیده بعدأ این عمارت در چهار طبقه به تعداد 54 صنف درسی و 24 اطاق دیگر برای لابراتوار ها، دیپارتمنت ها و سرمعلمیت ها  و  میدان های ورزشى آعمار گردید .این لیسه در اثر جنگ های داخلی در شهر کابل، شدیداً صدمه دیده و از آن به جز ا اسکلیت چیزی دیگری باقی نماند .  نخستین کانون معارف مدرن افغانستان دوباره درسال 1382 هجری خورشیدی به کمک کشور دوست هندوستان ترمیم اساسی گردیده  و در سال 1384 هجری خورشیدی توسط رئیس جمهور اسبق حامد کرزی که خود هم شاگرد این لیسه بود همراه با منموهن سنگ صدر اعظم هندوستان در آنوقت ،دوباره افتتاح گردید. تعمیر دیگرالحاقیه در این مکتب که دارای 48 صنف درسی میباشد به کمک کشور جاپان اعمار گردیده است . به قول سید شا لا لا بکاولی مدیر لیسه الى آن  موعد  تعداد 9200 شاگرد در این لیسه مصروف فراگیری تحصیل بودند که توسط 256 تن از استادان مجرب و با تجربه  آموزش میديدند. باید یاد آور شد که سردار محمد داوود خان، داکترنجیب الله، حامد کرزی، محمد اشرف غنی رئیسان جهور. محمد هاشم میوندوال ، شاه محمود خان غازی، داکتر محمد ظاهر صد اعظمان وقت کشورو شمار زیادی از شخصیت ها و دانشمندان از این لیسه فارغ گردیده اند.

*****

lifelive.JPG

فرق زنده بودن "Life" با زندگی کردن "Live"

زنده بودن حرکتی افقی است از گهواره تا گور و زندگی کردن حرکتی عمودی است از زمین تا آسمان تا حالا که زنده بودیم بیائید کمی هم زندگی کنیم و سیری از فرش به عرش داشته باشیم. انسان هم مانند سایر جانداران، با تامین نیازهای فیزیولوژیک و زیستی خود و ارضای غرایزی مانند گرسنگی، تشنگی و غرایز جنسی، می تواند زندگی خود را ادامه دهد، زنده بماند و تا حدودی سلامت جسمانی اش را تامین کند. در واقع، نیازهای فیزیولوژیک و زیستی که در طبقه بندی مازلو، در پایین ترین طبقه قرار می گیرند، از نیازهای اولیه و اساسی ما انسان ها برای زنده بودن و زنده ماندن هستند.....

واقعیت این است که نیاز ما انسان ها برای زنده بودن و زندگی کردن، مانند سایر جانداران، فقط در رفع نیازهای اولیه ای که به آنها اشاره کردیم، خلاصه نمی شوند یعنی این نیازها برای زندگی ما لازم هستند اما کافی نیستند بنابراین همیشه باید به این نکته توجه داشته باشیم که مفهوم زنده ماندن با زندگی کردن، کاملا متفاوت است. به عبارت ساده تر، زندگی کردن واجد بار معنایی و ارزشی و بار تکاملی و کمالی است که این بارها در بحث زنده بودن، به هیچ وجه مطرح نیستند. اشخاص زیادی زندگی کردن را در خوردن و پوشیدن و ارضای غرایز جنسی می دانند اما ما این مسایل را برای زندگی کردن درست موجودی مثل انسان که از قدرت تفکر برخوردار است، کافی نمی دانیم.

هدف از زندگی چیست؟

مهم ترین هدف خداوند در خلق انسان ها، این بوده که آنها را به کمال برساند. به همین دلیل هم از انسان به عنوان عبد صالح یاد شده است. از طرف دیگر، وقتی خداوند به خودش برای آفرینش انسان تبارک می گوید، یعنی انسان ها موجودات کمال گرایی هستند و نیازهای فیزیولوژیک برای زنده ماندن آنها، مقدمه ای برای رسیدن به کمال شان است. اگر دقت کرده باشید، ما در ادبیات خودمان هم داریم که عقل سلیم در بدن سالم است؛ یعنی سلامت جسمانی، مقدمه ای است برای سلامت عقلانی بنابراین ما به عنوان انسان، برای رسیدن به کمال به جز نیازهای اولیه، نیازهای دیگری مانند نیازهای معنوی، عاطفی، روانی، فکری، اخلاقی و ارتباطی هم داریم. فرانیازها، در طبقه بندی مازلو، در بالاترین حد نیاز انسان ها قراردارند. حالا اگر انسان بتواند فرانیازهایی مانند معنویت یا اخلاق را در خودش تامین کند و به کمال برساند، می تواند به خود شکوفایی برسد. رسیدن به خود شکوفایی و بروز استعدادها هم می تواند بستری برای ایجاد یک زندگی مطلوب تر برای افراد باشد. با به کارگیری نیازهای عاطفی، روانی، اخلاقی و...، انسان می تواند به خود ارزشمندی و عزت نفس برسد. به گفته گوته، بالاترین سرمایه انسان، عزت نفس است. خداوند در قرآن می فرماید که ما به انسان، تمام ظرفیت های علمی را دادیم. این ظرفیت های علمی برای پیش رفتن انسان به سمت کمال به آنها داده شده است بنابراین چه از منظر برون دینی (روان شناختی و روان شناسی اجتماعی) و چه از منظر درون دینی به این موضوع نگاه بکنیم، می بینیم که زنده بودن با زندگی کردن کاملا تفاوت دارد و زنده بودن، مقدمه ای است برای خوب زندگی کردن.

با تغییر فکر می توان زندگی را تغییر داد

سلامت جسمانی انسان با سلامت معنوی، دینی، اخلاقی و روانی او کاملا در هم آمیخته شده است. از نظر علمی، انسانی که دچار دغدغه های فکری و کشمکش های ذهنی است و از ناراحتی های روانی و عاطفی هم رنج می برد، معمولا دچار بیماری های روان تنی و مشکلات جسمانی می شود. اصلا شاید بسیاری از مشکلات جسمانی انسان ها مانند بیماری های قلبی، سرطان و حتی مرگ روانی (مرگی که جسم فرد زنده است اما او احساس می کند روانش مرده است)، با تغییر طرز فکر، درمان شود. یک ضرب المثل انگلیسی می گوید: کسانی که مثبت می نگرند، به نتایج مثبت هم می رسند. بنابراین با تغییر فکر می توان زندگی را تغییر داد.

نگاه مثبت به پدیده های اطراف می تواند عاملی برای بهتر زندگی کردن باشد. درحال حاضر، روان شناسی مثبت نگر هم بین روان شناسان مطرح است؛ یعنی تمام فرهنگ ها و جوامع باید کاری بکنند که افراد بتوانند نگاهشان را به همه چیز مثبت کنند و فقط، نیمه خالی گیلاس را نبینند. به طورکلی، بهتر است که به جای نگاه منفی به اطرافیانمان، ابتدا ظرفیت های وجودی خود مان را بشناسیم و براساس آنها، نقایص را برطرف کنیم تا زندگی بهتری داشته باشیم. ما با درک کردن بهتر مفهوم زندگی، می توانیم برای بهبود آن تلاش کنیم. هر فردی، دید خاصی به زندگی دارد؛ مثلا ملک الشعرا می گوید: زندگی جنگ است، جانا! بهر جنگ آماده شو .

روزی جوان جویای علم، نزد استاد دانشمند و با کمالاتی رفت و از او پرسید: من خیلی از مرگ می ترسم، این ترس همیشه و از کودکی با من بوده، نمی دانم چه کنم. شما می توانید به من بگویید چرا، من که زندگی خوبی دارم، کاری به کسی ندارم و زندگی می کنم، چرا باید از این افکار رنج ببرم؟ 

استاد در جواب گفت : چه کسی به تو گفته که توداری زندگی می کنی؟ 

جوان مدتی فکر کرد و گفت:چون زنده ام; نفس می کشم ;حرف می زنم; راه می روم و تصمیم می گیرم. 

استاد ادامه داد : دقیقاً به همین دلایلی که می گویی زندگی نمی کنی، بلکه فقط زنده هستی. علایمی که تو از آن یاد می کنی، دلیل بر زنده بودن است؛ اما زنده بودن دلیل بر زندگی کردن نیست. 

جوان پرسید:پس چگونه باید زندگی کنم؟ 

از کجا بدانم که زندگی می کنم یا فقط زنده ام؟ 

استاد در پاسخ گفت: نعمت زندگی همانند چشمه نوری است که از درون، وجود تو را نورانی می کند، زمانی که تو از این منبع نورانی، زندگی دیگران را هم نورانی کردی و در ظلمت و تاریکی آنها، شمع امیدی در دلشان روشن نمودی، آن زمان است که با تقسیم نور دلت، به راستی زندگی می کنی. از علایم این کرامت تو، آن است که لبخند شادی را بر لبان انسان های محتاج بنشانی، خوشبختی آنها را شاهد باشی، آنها را از بند برهانی و حس کنی که در شادی آنها شریک هستی، اما..... 

اما کسی که تمام خوبی ها، شادی ها، ثروت ها و خوشبختی ها را برای خودش بخواهد و کسی را در آنها سهیم نسازد، در واقع مرده است. 

جوان به سخنان استادش گوش داد، اما هنوز جواب یک سؤال برایش مبهم بود. 

سپس پرسید: چه کسی مرا در شادی ها، خوبی ها و ثروتش با خود شریک می سازد؟ 

استاد از این سؤال لبخندی زد و ادامه داد: 

تا زمانی که آن چشمه نورانی در دل تو روشن است، تو احساس شادی و خوشبختی خواهی نمود و در واقع روشن شدن آن نور به معنی این است که تو مورد نظر و توجه واقع شده ای. وقتی دل تو نورانی و روشن است، تو دیگر احساس نیازی به نور نخواهی کرد؛ چرا که تو خود منبع نوری،پس آن زمان از مرگ بیمی نداشته باش؛ چرا که تو همیشه زنده ای و زندگی خواهی کرد! 

آیا تاكنون احساس كرده اید كه كنترول زندگی از دست شما خارج شده و هرچه بیشتر تلاش می كنید كمتر نتیجه می گیرید؟

شاید زمان آن فرا رسیده است که به جای آن كه به دنبال زندگی بدویم، آن را تحت كنترول خویش درآوریم و زندگی جدیدی را آغاز كنیم. درك واقعی تفاوت میان «زنده بودن» و «زندگی كردن» تا حدودی مشكل به نظر می رسد، اما پی بردن به این نكته منجر به تغییرات شگرفی در دنیای پیرامون ما می گردد.

حال اگر از اوضاع موجود خسته شده اید و می خواهید زندگی كنید ۱۰ توصیه زیر را به كار گیرید:

۱- به یاد داشته باشید كه زندگی موهبتی است كه هنگام تولد به شما ارزانی شده است.

زندگی همان طوری است كه به آن نگاه می كنید. می توانید بنشینید و اجازه دهید تا زندگی از شما یك مغلوب بسازد یا این كه برخیزید و آن را به دست خود رقم بزنید. مایا آنجلو در این باره می گوید: زندگی مانند مادری است كه هر روز صبح لباس شما را مرتب می كند و می گوید: نگران نباش عزیزم! من با تو هستم.

۲- زندگی را برای خود معنا كنید و اهداف خود را در زندگی مشخص نمایید.

۳- برای خود قوانین ویژه ای وضع كنید.

بسیاری از مردم بر این باورند كه زندگی یك بازی است. شاید هم این گونه باشد. اما اكثر بازی ها قوانین و مقرراتی مخصوص خود دارند و شرایط برد و باخت در آنها مشخص شده است. ما مجموعه قوانین و مقررات بازی زندگی را همراه خود به این دنیا نیاورده ایم، شاید هم به ما اجازه داده شده تا خود این قوانین را وضع كنیم و برای زنده بودن، زندگی كردن و شكست و پیروزی معیارهایی در نظر بگیریم.

۴- مسئولیت زندگی خویش را به طور كامل بر عهده بگیرید.

حال كه قوانینی مخصوص به خود وضع كرده اید، می توانید مسئولیت زندگی خویش را بر عهده بگیرید. جفری ابرت می گوید: وقتی شخصاً مسئول كارهای خود باشید، برای آزادی و آزاد زیستن نیازی به كسب اجازه از دیگران ندارید. وقتی شما از دیگران اجازه می گیرید، در واقع در مورد زندگی خود به آنها حق وتو می دهید!

۵- جزئیات را بی ارزش نشمارید و نسبت به آنها بی تفاوت نباشید.

مهم نیست كه چگونه زندگی می كنیم. زندگی در مسیر پرتلاطم خود موانع بیشماری سر راه ما قرار می دهد كه مجبور به مقابله با آن هستیم زیرا در غیر این صورت لذت ها و شادی های ما به طور جدی در معرض خطر قرار می گیرند. استفان وینسنت تفسیر جالبی از زندگی دارد: «زندگی با مرگ از دست نمی رود. زندگی را لحظه به لحظه و روز به روز از دست می دهیم و این در حالی است كه هزاران راه نرفته در پیش روی داریم.»

۶- كارها و عادت های نادرست خود را ترك كنید.

بسیاری بر این باورند كه «ترك كردن» مفهومی منفی دارد، آیا شما نیز جزء این گروه هستید؟

برخی معتقدند افراد موفق هیچگاه اقدام به ترك كاری نمی كنند اما این گونه نیست، برنده ها اكثر اوقات به ترك مواردی می پردازند كه اهداف و آرزوهای آنها را برآورده نمی سازد.

۷- لیستی از كارهایی كه قصد ترك آنها را دارید تهیه كنید.

اگر زندگی خود را دقیقاً مورد بررسی قرار دهید، خواهید دید كه انجام برخی كارها روند رو به رشد شما را كـُند و یا حتی متوقف می كنند و ممكن است روی كارهای دیگر شما نیز تأثیر منفی بگذارد. این قبیل كارها را شناسایی كنید و آنها را روی كاغذ بیاورد.

۸- عادت ها و كارهایی را كه ترك كرده اید، در لیست خود علامت بزنید.

با انجام این كارها در كوتاه مدت شاهد تغییرات مثبتی در زندگی خود خواهید بود كه شما را از بسیاری نكات منفی دور خواهد ساخت. پس فضای اطراف خود را برای یك زندگی جدید و كسب تجارب مثبت بیشتر مهیا كنید.

۹- به آینده بنگرید.

با اعمال این تغییرات و ایجاد نیروی مثبت در زندگی، شما گام بزرگی به سوی آینده برداشته اید؛ پس آینده نگر، خوشبین و شجاع باشید. به طور یقین نتایج حاصله شما را شگفت زده خواهد كرد.

۱۰- از تمامی امكانات اطراف خود بهره گیرید.

این نكته را فراموش نكنید كه استعداد و مهارتی در شما به ودیعه گذاشته شده كه هیچ فرد دیگری از آن موهبت برخوردار نیست. بنابراین از تمام مهارت ها و استعدادهای خود در جهت دستیابی به یك زندگی شاد و سرشار استفاده كنید. ارما بومبك می گوید: «امیدوارم هنگامی كه در پایان راه زندگی در محضر خدا حاضر می شوم، از تمامی استعدادها و امكانات موجود استفاده كرده باشم، به طوری كه بتوانم به پروردگار خود بگویم: خداوندا از هر چه به من اعطا فرمودی به بهترین نحو استفاده كردم!»

***** 

unnamed1.jpg

تفاوت مدیریت و رهبری

رهبری و مدیریت از مفاهیمی هستند که معمولا مترادف هم به‌کار می‌روند و در بیشتر اوقات تفاوت ماهوی  آنها نادیده گرفته می‌شود، هرچند وجود هر دو مهارت‌ ضرورتی انکار ناپذیر است، ولی دانستن تفاوت میان آنها در به‌کارگیری هر یک، می‌تواند مفید واقع شود. شاید در صورت ظاهریچنین به‌نظر برسد  که مدیران مدیریت می‌کنند و رهبران نیز کار رهبریرا به‌عهده دارند، در صورتی‌که این نگاه بسیار سطحی و ساده ‌‌است،  مدیر، مجموعه کارکردهایی مانند برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل، هماهنگی و...  را انجام می‌دهد و تلاش می‌کند اثربخشی سیستم را افزایش دهد، در مقابل  رهبری فراگردی  است که سعی دارد با ایده‌هایجدید و فرآیند‌های بدیع و نو  سازمان را به سطحی بالاتر از کارکردهایمدیریتی و آنچه سازمان ندارد برساند، با این تعریف مهم‌ترین ویژگیرهبری را می‌توان  نوآوری و ابتکار عمل دانست.

تعريف رهبرى

نفوذ در ديگران و برانگيختن آنها براى همکارى با يکديگر در جهت تحقق هدف هاى گروهى را «رهبري» مى گويند. يا مى توان گفت: رهبرى استفاده از ارتباطات در موقعيتى خاص براى اعمال نفوذ در ميان افراد و جهت دادن آنها به سوى مقاصدى مشخص است. و يا رهبرى نفوذ در ديگران است به طورى که آنها با اشتياق و جديت در دستيابى به اهداف سازمانى تلاش نمايند. «رهبري» را اصولاً «هنر نفوذ در ديگران» مى دانند. بدين معنى که پيروان به دلخواه نه از روى اجبار، از رهبر اطاعت مى کنند. بنابراين، منظور از رهبرى به طور عام، تأثير گذارى بر افراد و انگيزش آنان به طورى است که از روى ميل، علاقه و با اشتياق براى دستيابى به هدف هاى گروهى تلاش کنند.

تعريف مديريت

برنامه ريزي، سازماندهي، هدايت و نظارت بر کار اعضاى سازمان و کاربرد کليه منابع قابل دسترسى براى رسيدن به هدفهاى تعيين شده سازمان را «مديريت» مى گويند. «مديريت» به عنوان « هنر انجام دادن کارها به وسيله ديگران» نيز تعريف شده است. چرا که مدير با اتخاذ تدابيرى براى انجام کارها توسط ديگران و نه شخص مدير به اهداف سازمان نايل مى شود.     تفاوت رهبری و مدیریت بسیاری از مديران سازمان ها، از تفاوت ميان رهبرى و مديريت آگاهى ندارند و همين امر باعث مى شود که در اجراى وظايف سازمانى خود ، به اشتباه عمل کنند.

مدیران با استفاده از ویژگی رهبری می‌توانند به‌عنوان رهبری دست یابندو  برای انجام کار خود تنها به استفاده از قدرت سازمانی خود اکتفا نکنند. چرا که رهبران علاوه‌بر قدرت مدیریتی دارای قدرت شخصی بوده و دارایپیروانی هستند که با تمام وجود نیات آنها را دنبال و اجرا می‌کنند.مدیران به دنبال این موضوع هستند که هر فعالیت چگونه و در چه زمانیباید تکمیل گردد، ولی رهبران تمایل به دانستن چرایی فعالیت ها  دارند. در واقع رهبران بیشتر به دنبال توسعه و تغییر هستند و داشتن تفکر خلاق برای توسعه امری مهم و حیاتی است که رهبران باید دارا باشند، هرچه تفکر محدود و بسته باشد به همان میزان میل به تغییر نیز کمتر می شود.

مدیران همیشه کارکنانی را در اختیار دارند، ولی رهبران با تشویقاطرافیان برای خود پیروانی را بدست می آورند. در واقع رهبران همانند یک مربی هستند که در جهت توسعه امور فعالیت می کنند در حالیکهمدیران در مقام یک منتقد هستند که با تذکر نکاتی به اطرافیان خود سعی در مطابقت آنان با سیستم را دارند.

مدیریت به سلسله مراتب سازمانی و اختیار رسمی اشاره دارد و در چهارچوب نمودار سازمانی قابل تفسیر است، در حالیکه رهبری الزاما متناظر با لایه های سازمانی نیست، چراکه فردی در سطوح پایینسازمانی می تواند بر روی سطوح بالاتر نفوذ داشته باشد و آنها را تحت تاثیر قرار دهد. در مدیریت اهداف الزاما هدفهای سازمانی می باشند، در حالیکه در رهبری ممکن است اهداف فراسازمانی نیز مند نظر باشند.در مدیریت قدرت از بالا به پایین انتقال یافته است، در حالیکه در رهبریقدرت مبتنی بر جاذبه شخصی است و یا از پایین به بالا انتقال یافتهاست.

حقوق جزا

حقوق جزائي رشته مستقلي از حقوق عمومي و داخلي است زيرا قواعد آن ناظر بر روابط افراد و دولت راجع به وقايع مجرمانه در محدودة مرزهاي سياسي کشور است. وظيفه اصلي حقوق جزا حفظ حقوق جامعه در مقابل تجاوز مجرم و در عين حال پاسداري از حقوق فردي است. تعيين جرم، کشف جرم، تعقيب و جزای مجرم در انحصار دولت است نه اشخاص خصوصي و لذا اجراي قواعد حقوق جزا با محاکم و حارنوالی است.

جرم پديده اي است ضد اجتماعي که موجب اختلال در نظم و امنيت کشور مي شود. هدف از تعقيب مجرمين و اعمال جزا و اقدامات حمایوی و تربيتي در اصل، اعاده و حفظ نظم بر هم خورده است. در جرائم مالي مثل سرقت، خيانت در امانت و کلاهبرداري حتي اگر متضرر از جرم شکايت هم نکند، دولت رأساً و به نمايندگي از جامعه مجرمین را تعقيب مي نمايد.

حقوق مدنی

حقوق مدني روابط اشخاص را تنها از اين لحاظ که عضو جامعه هستند تنظيم مي کند و توجهي به خصوصيات مربوط به مشاغل گوناگون ندارد. بدين لحاظ تقريباً تمام روابط مالي و فامیلی مردم تابع حقوق مدني است. در حقوق مدني وسايل اجبار و ضمانت اجراها به صورت فسخ يا بطلان يا رفع آثار از اعمال انجام شده است. گاهي اجبار متعهد به انجام تعهد و يا جبران خسارت زيان ديده مطرح است. ضمانت اجراهاي مزبور فاقد جنبه جزاییاست.

تفاوت های حقوق جزا و حقوق مدنی

ازلحاظ تعریف: جرم جزایی شامل هرفعل یاترک فعلی است که قانون صریحا یامنحصرا آن راتعریف می کند، حال آنکه "جرم مدنی"عبارت ازهرعمل عمدی

***** 

mashooman.jpg

ماشوم او له کتاب سره مینه

په تېر کې چې له اوسني وخت څخه په ځلونو اسانتیاوې کمې وې، کتاب د لویانو او کوچنیانو لپاره د وخت تېرولو تر ټولو ښه وسیله وه؛ خو دې کچې د بېلابېلو کسانو په منځ کې توپیر درلود، نوو ځوانانو به د مینې داستانونه لوستل، مشرانو به نوي کتابونه اخیستل او یا به یې هم له نورو خپلوانو د امانت په ډول راوړل، خو په ټوله کې د کتاب لوستل د اوسني وخت په پرتله ډېر عام وو.

اوس مهال نوې ټکنالوجۍ، فلمونو، سریالونو، له کمپیوټر څخه ډېره ګټه اخیستل او یا هم په ټولنیزو شبکو کې زیات بوختېدل د دې لامل شوي چې د کتاب لوستل او مطالعه کمرنګه شي.

هغه کسان چې د پوهنتون محصلین دي او موخه یې یوازې زده کړې کول دي، هغوی هم ډېر کله د خپل سمسټر له معلومو کتابونو پرته آزاده مطالعه نه کوي، په داسې حال کې چې آزاده مطالعه د معلوماتو په زیاتولو کې په بېساري ډول مرسته کوي او په هره برخه کې یې د معلوماتو زېرمه زیاتېږي. دا هم مه هېروئ چې کتاب د انسان تر ټولو ښه ملګری دی. د دې لپاره چې اولادونه مو د کتاب له لوستلو سره روږدي کړئ، له لاندې تګلارو څخه ګټه واخلئ:

مخکې له دې چې لوستل او لیکل زده کړي، کیسې ورته ولولئ

 

د اولادونو لپاره مو خوږې او په زړه پورې لنډې کیسې غوره کړئ او د ویده کېدو په وخت کې یې ورته و وایاست، د کیسو لپاره ورته داسې کتابونه وټاکئ چې ښکلي او زړه راښکونکي انځورونه ولري او له کیسې سره بشپړ تړلي وي، څو په آسانۍ سره وکولای شي له کیسې سره اړیکه ورکړي.

وخت ورکړئ چې د کتاب له لومړۍ پاڼې پوره معنا واخلي، وروسته ورته دویمه پاڼه واړوئ، د ماشومانو سن ته په کتو کتابونه غوره کړئ، هماغه یوه کیسه ورته له یو ځل زیاته ولولئ. ماشومان د لویانو په څېر نه دي چې له یو ځل کیسې لوستلو ستړي شي، بلکې دوی غواړي یوه کیسه بیا بیا ورته ولوستل شي تر څو په یاد یې زده کړي. که مو احساس کړه چې ماشومان مو هغه کتاب ته چې تاسو یې ورته لولئ، خاص خوند نه ورکوي، مه ناهيلي کېږئ، د وخت په تېرېدو سره هغه د کتاب لوستلو له کلتور سره آشنا کېږي.

ماشومان د خپلې خوښې کتاب غوره کولو ته پرېږدئ

ماشومان مو خپلې خوښې ته پرېږدئ چې د خپل ذوق اړوند کتاب د ځان لپاره غوره کړي، تاسو پرې په زور د کوم خاص کتاب د لوستلو فشار مه اچوئ، کېدای شي هغوی له داسې کتابونو سره مینه ولري چې انځورونه په کې زیات وي یا هم داسې کتابونه چې په پرله پسې توګه کیسې ولري او یا هم بل ډول چې د دوی خوښ وي.

تاسو ورته یوازې د هغوی د خوښې کتاب راوړئ او د ذوق احترام یې وکړئ، ډاډه اوسئ هغه څه چې دوی یې د ځان لپاره خپله ټاکي، د دې سبب ګرځي چې له کتاب لوستلو سره مینه پیدا کړي، خو یوه څه ته مو باید پام وي چې داسې کتاب وي چې اړوند توکي په کې د دوی له سن سره برابر، ګټور او داسې څه په کې نه وي چې پر دوی باندې منفي اثر پرېباسي، که یې بیا هم غوښتنه وه، دغه چاره داسې مديریت کړئ چې ماشوم مو د کتاب له لوستلو زړه توری نه شي او په پایله کې د بل کتاب د اخیستو غوښتنه وکړئ.

اولادونه مو د عامه کتاب خونو غړي کړئ

ډېر کله ماشومان غواړي چې یو کتاب یې په خپل نوم وي او دا احساس کړي چې ګواکې دغه کتاب د ده خپل مال دی او ډېر کله له هماغه یوه کتاب سره مصروف وي، خو دا کافي نه ده، کېدای شي له کیسو نور ستړي شوي وي. کتاب خونه له دوی سره مرسته کوي چې د خپلې خوښې هر ډول کتاب په کې ومومي، بې له دې چې پیسې پرې ورکړي. کتاب خونو ته د ماشومانو بيول د دې لامل ګرځي چې ماشومان له کتاب خونو سره مینه پیدا کړي.

ماشومان د کتاب لوستلو په سیالیو کې برخې اخیستو ته وهڅوئ

د کتاب لوستول سیالۍ تر ډېره په ښوونځیو کې ترسره کېږي؛ خپل ماشومان مو وهڅوئ چې په دې ډول سیالیو کې برخه واخلي. که مو یو ځل ماشوم د کتاب لوستلو په سیالۍ کې د بریالیتوب خوند ولید، هېڅکله به هم په دې ډول سیالیو کې د ګډون چانس له لاسه ورنه کړي او که په کې بریالی نه شو هم تاسو باید خپل ماشوم وهڅوئ تر څو د دویم ځل لپاره په کې برخه واخلي. کله کله تاسو خپله هم ورته وړې ډالۍ واخلئ تر څو نور هم د کتاب لوستلو ته وهڅېږي.

ماشومان مو لیکل کولو ته تشویق کړئ

 د ماشوم په خټه کې د فکر کولو او کیسې ویلو غوټۍ موجودې وي، تاسو هڅه وکړئ هغه وغوړوئ؛ ماشومان مو وهڅوئ چې کیسه جوړه کړي، هغوی کولای شي په خپله کتابچه کې کیسه ولیکي او انځورونه ورته وباسي، کتابچه چې یې ورته د یوه ارزښتناک یادګار په توګه وساتئ او دوی ته دا وښیاست چې لیکل شوي شیان یې تاسو ته ډېر ارزښت لري.

***** 

خودتان را باور کنید


می خواهم خودم را بیشتر بشناسم. علایق من، متعلق به افراد دیگر است یا این که منحصر به خود من هستند ؟

آیا تحقق جزء به جزء زندگی من به خود من بستگی دارد؟

من باید اجزای زندگی خود را بیابم... 

 

وظیفه اصلی من مشخص است: من كی هستم؟

اگر بتوانم برای این سوال پاسخی پیدا کنم، می توانم خود را به دیگران نشان دهم.

خودباوری چیست؟

خود باوری اصطلاحی است که امروز در جامعه شناسی، روان شناسی و علوم تربیتی به کار می رود  و با تعابیری چون علو همت، مناعت طبع، اعتماد به نفس، عزت نفس و... از آن یاد می شود.

منظور از خود باوری، یک وضعیت خوشایند روحی و روانی است که باعث احساس ارزشمندی و لیاقت در فرد شده و وی را برای بهره مندی از شایستگی ها  و توانمندی هایش آماده می سازد تا به موجب آن به انجام وظایف پرداخته و  در برابر مشکلات و موانع زندگی  ایستادگی نماید. به عبارتی دیگر، خودباوری، باور به استعدادها، توانایی ها و نیروهای نهفته فطری درونی است که حاصل تجربیات زندگی فرد و ارتباطات و تفسیرات فرد از آنها می باشد و با تکیه بر آن،  می توان به اهداف مورد نظر در زندگی دست یافت که در عالی ترین سطح خودباوری، همه استعدادهای بالقوه فرد شکوفا می شود.

وقتی فردی خود باوری پایینی داشته باشد احساس افسردگی و ناامیدی می کند، زندگی را منفی می بیند، همه چیز به نظرش مشکل وسخت است، چنین احساس می کند که دنیا محیطی بد و مملو از افرادی است که آنها یا از وی سو استفاده  می کنند و یا وی را نادیده می گیرند و تصور می کند  که توانایی انجام هیچ کاری را ندارد، او خود را قربانی می بیند.

 در نتیجه، حس پارانوئیدیش (شکاک بودن) بر او غلبه خواهد نمود و با دیگران بصورت دشمنانی بالفطره رفتار خواهد کرد که در نتیجه دیر یا زود دیگران هم در واکنش به رفتار وی با او بدرفتاری می کنند و او را تنها خواهند گذاشت.

از سوی دیگر، افرادی که از خودباوری و اعتماد به نفس بالائی برخوردارند، مثبت گرا هستند و دنیا را مکانی زیبا  و سرشار از افرادی خوب و لذتها و فرصتهایی بالفطره می بینند. این افراد خودشان را ارزیابی می کنند و نیازهایشان را بررسی می نمایند و احساساتشان را بیان می کنند و در ایجاد تغییر و تحول توانایی بالایی دارند وسایر مردم هم   نسبت به رفتار آنان حس مثبتی خواهند داشت، بنابراین حتی اگر چیزی هم بدست نیاورند حسی خوب در مورد خود و دیگران خواهند داشت. این احساس باعث تقویت خودباوری و تحریک کننده رشد درونی درفرد  خواهد شد.


انواع خودباوری

از دیدگاه های مختلف خودباوری به اقسامی تقسیم می شود که عبارت است از:
خود باوری

• خودباوری انسانی:

دست یافتن به این باور که هر شخصی، به لحاظ انسان بودنش، دارای یک سری خصوصیات برتر ( نظیر استعداد، توانایی، ظرفیت و زمینه رشد)  است که اگر وی از توانمندیهای موجود به نحو احسن استفاده نماید، قادر خواهد بود به بالاترین مراتب انسانیت دست یابد اولین گام در خودشناسی است. اگر انسان ارزش های انسانی و گرایش های متعالی خود را نادیده بگیرد، به خودباختگی دچار شده و ماهیت حیوانی یا پست تر از آن پیدا می کند.


• خودباوری فردی:

هر شخصی دارای شایستگی، استعداد و توانمندی های خاصی است که در صورت شناسایی درست و به موقع  و بهره مندی مناسب از آنها، می تواند به تمام اهداف خود در زندگی دست یابد و در برخورد با مصائب زندگی احساس حقارت و ناامیدی نکند. در این صورت است که فرد به استقلال اندیشه و اعتماد به نفس سازنده ای دست می یابد، که موفقیت وی را در همه ابعاد زندگی تضمین می کند.

• خودباوری اعتقادی:

هویت فکری و فرهنگی هر شخصی در زندگی بر اساس اعتقادات قلبی و ایمانی وی شکل می گیرد. چارچوب آموزه های دینی، نظام و اصول زندگی هر شخصی را مشخص می کند و بر این اساس، فرد به این باور می رسد که رشد و کمال واقعی وی جز در بستر احکام و مقررات دینی میسر نیست.

• خودباوری ملی:

خودباوری ملی، در مقابل از خودبیگانگی و خودباختگی ملی مطرح می شود چرا که هر ملتی دارای فرهنگ و تمدن خاصی است که گاهی باورهای ملی و فرهنگی یک جامعه در اثر عدم شناخت و یا تبلیغات سوء و جذاب دیگر ممالک، دستخوش تغییر می گردند، نمادها و ارزش های رایج جوامع دیگر ارزشمند می شوند و افراد جامعه به پیروی و تقلید از آن ارزش ها ترغیب می شوند. این کار به تدریج، غلبه و نفوذ همه جانبه بیگانگان را در عرصه های مختلف آن جامعه هموار می سازد که سرانجام، اقتدار و استقلال آن جامعه ، با تهدیدی جدی مواجه می شود.
راه های تقویت خودباوری
اعتماد به نفس


- هر فردی دارای یک سری استعدادها، توانمندی ها و قابلیت های است که  ناشناخته مانده اند، بایستی برای شناخت، پرورش و به کارگیری استعدادهای خود تلاش لازم را داشته باشید چرا که اعتقاد بر این باور باعث  تقویت امیدواری و تلاش شما خواهد شد.

- بر ویژگی های مثبت و برتر خود تکیه کنید و سعی نمایید آنها را به دیگران نشان دهید.

- برای شایستگی و توانمندی های خود ارزش قا ئل شوید و به دنبال کشف توانمندیهای ناشناخته خود باشید.

- پیش ازهر فعالیتی ،هر چند ساده، تفکر کنید.

- در مقابل وقایع زندگی مناسب ترین عکس العمل را نشان دهید.

- پیامد اندیشه خود را  عملی سازید.

- در پی شناخت مشکلات و به دنبال حل مسئله باشید.

- مسئولیت پذیر باشید.

- استقلال داشته باشید و به دیگران خودتان را وابسته نکنید.

- در حل مسائل از راهکارهای علمی و عملی استفاده کنید.

-در مورد خودتان فکر کنید.

***** 

الحاج امان الملک جلاله

ارزش واهميت ورزش وفعاليتهاي فيزيکي

مادرپشتو متل داريم: "روغ صورت بادشاهي ده"

يا كه ميگويند: "عقل سليم دربدن سالم است".

ادامهٰ ورزش وفعاليت هاي جسمي انسانهارابسرمنزل شادي وسرور ، صحتمندي وتازگي سوق ميدهد.

متل است که : "اگر آب تازه را دريک حوض بند نمايد بالاخره ميگندد ومتلاشي مشيود.امااگر آب در جريان وحرکت باشدبدوام زندگي اش پايٰدار ميماند".

 مثال آن: "موجيم که آسودگي ماعدم ماست مازنده برآنيم که آرام نگيريم".

سپورت وفعاليتهاي فزيکي راطبيعت درسرشت مخلوقات به ارمغان گذاشته که حتي حيوانات هم ازآن مستثني نيستند.که به حمدلله درکشور محبوب ماهم مرد وزن پسر ودختر طبيعتاٰ به سپورت وورزش وبازيهاي پرتحرک علاقه واشتياق زياد داشته كه، هم خود درفعاليتها سهم ميگيرند وهم از تماشاي آن لذت ميبرند.باصطلاح: "ثروتمندان را کباب ومستمندان را دودکباب" . ازدودآنهم احساس خورسندي ورضايت ميکنند.وبعضاٰ خود شان را در قالب بازيکنان جاي داده ازشطارتها وتلاش شان به وجد وجذبه ميآيند.

 كودكان ازسنين طفوليت با پاي روانک به هر سو حرکت ودست وپا ميزنند، بعد به تشله بازي دنده کلک،مسابقه دويدن پيشه کاني ، خيزانداختن،توپبازي ودرسنين رشد به فتبال، واليبال، باسکتبال،هندبال ،هاکي، اسپ دواني،کوهگردي، شنا، بزکشي، نيزه زني، توپدنده، کشتي ، بوکسنگ، پينگ پانگ، بدمنتن، گلف، تينس بولنگ، ودرزمان هجرت به کرکت هم روي آورده پيشرفت وکاميابي زيادي دران کمايي نموده اند.

همچنان دختران هم درسنين طفوليت به گدي بازي، پنجاق، جزبازي، چشم پتکان ، طناب بازي، قوقوبرگ چنار، ګازخوردن،جمناستک، أشپزي خود را مصروف وازلحاظ جسمي وروحي خويشراخوش واستوارنگهميدارند.

شايان ذكر ميدانم كه دختران و زنان اكنون در ميدانهاي بزرگ ورزشي همگام با مردان فعاليت داشته و باعث افتخارات كشور گرديده اند.

شرايط ورزش نظر به جا و مكان، كشورها و حتي شرايط اقتصادي فرق مينمايد. همه ساله از جانب فدريسون ورزشي افغانها در امريكا مسابقات ورزشي بمناسب روز آزادي كشور درامريكا برگذار ميگردد.

قابل يادآوري ميدانم كه ورزشهاي مناسب براي دوره هاي مختلف زندگي در دوران و فعالیت های بدنی بر حسب سن ، جنس و وضع سلامتی بدن فرق می کند. مثلاً در جوانی باید عضلات را قوی و محکم کرد تا در سنین بالاتر به آسانی دچار رخوت و سستی نگردند و از چهل سالگی به بعد دیگر نباید در بند تحکیم عضلات و حفظ زیبائی اندام بود بلکه ورزش را باید به منظور حفظ سلامت و طول عمر انجام داد و از پنجاه سالگی به بعد باید سعی کرد هر قدر ممکن است پیری را به عقب انداخت و از عوارض آن جلوگیری نمود قابلیت و زمان لازم برای برگشتن به وضع طبیعی بعد از ورزش راهنمای خوبی برای تعیین مقدار و شدت ورزش در هر سنی است . برگشتن به وضع طبیعی بایستی سریع باشد درصورتی که ورزشکار ده دقیقه بعد از متوقف نمودن ورزش هنوز تنفس و ضربان قلبش به وضع عادی برنگشته باشد ویا تا روز بعد هنوز خستگی ادامه داشته باشد ، ورزش انجام شده بسیار شدید و یا طولانی بوده است و در مدت یا نوع آن باید تجدید نظر شود .

زمان ورزش کردن نیز باید طوری انتخاب گردد که در فعالیت قسمت های مختلف بدن عوارض نامطلوب برجای نگذارد ، مثلاً ورزش بلافاصله بعد از صرف غذا موجب اختلال در کار معده و سوء‌هاضمه می گردد .

***** 

success.jpg

د کامیاب ژوند لپاره غوره نصیحتونه

۱ـ خپل ځان لپاره ورځنی مهال ویش جوړ کړه.

۲ـ هر سهار ۱۰-۳۰ دقیقو پورې قدم ووهه.

۳ـ هره ورځ لسو دقیقو لپاره خاموش اوسه.

۴ـ هره ورځ د تیرې ورځ په نسبت ډیره مطالعه وکړه.

۵ـ روحي غذاء لپاره وخت وټاکه( لمونځ، تلاوت، ذکر).

۶ـ کله کله داسې کسانو سره ناسته ولاړه کوه چې عمرونه یې ۷۰ ته رسیدلي وي او کله کله بیا ماشومانو سره وخت تیروه چې عمرونه یې ۶ کلونو څخه ښکته وي.

۷ـ کوښښ وکړه چې هره ورځ د دریو کسانو په خوله مسکا خپره کړې.

۸ـ خپل قیمتي وخت په بیهوده خبرو او کارونو مه ضایع کوه.

۹ـ هیڅکله خپلو منفي اړخونو ته فکر مه کوه بلکې خپل مثبت اړخونو ته فکر کوه.

۱۰ـ پدې پوه شه چې ژوند د مکتب په شان دی او ته یو شاګرد یی، او د ژوند ستونزې د ریاضي سوالونه دي چې حل کول یې هر وخت ممکن دي.

۱۱ـ خپله ناشته د پاچا په څیر وکړه، او غرمنۍ د یو مشر په څیر او ماښامنۍ د یو فقیر په څیر.

۱۲ـ ژوند ډیر لنډ دی نو هیڅکله د چا سره کینه او حسد مه کوه.

۱۳ـ هرڅه په جدیت سره مه اخله بلکې په هر حال کې معتدل اوسه.

۱۴ـ دا هیڅ امکان نه لري چې یو څوک په هر مجال کې لاسته راوړنې ولري او هر کار په ښه توګه ترسره کړي نو د ځان په اړه خواشیني مه کوه.

۱۵ـ د تیر وخت ناکامي هیڅکله مه یادوه ترڅو چې راتلونکې کې ستا کامیابۍ باندې بد اثر ونه کړي.

۱۶ـ هیڅکله خپل ژوند د بل چا سره مه مقایسه کوه او خپله د ژوند ملګری ( میرمن/ میړه) د بل چا سره مه مقایسه کوه.

۱۷ـ د خپلې خوشالۍ یوازیني مسؤول ته خپله یې نو ستا خوښه چې ځان خوشاله ساتې او که خفه.

۱۸ـ هر وخت خپل مور او پلار او کورنۍ سره رابطه کې اوسه.

۱۹ـ خپل حدود همیش لپاره وپيژنه او هیڅکله ترې تجاوز مه کوه.

۲۰ـ سهار وختي چې له خوب نه پاڅیږې نو د الله تعالی شکر اداء کړه.

 

منصور ” وردګ

ویسع ویب

***** 

jowhar.jpg

پژوهشگر خیرمحمد (جوهر) گزارشكر كميته نشرات افغان اكادمي از كشور المان.

       تاريخچه بند قرغه كابل  

بند قرغه منجمله   تفریحگاه های مشهور و با اهمیت درشهرکابل است٫  این بند در زمان سلطنت محمدظاهرشاه درسال1330 ساخته شده است. این بند زیبا محاط  به کوه های کم ارتفاع و تپه های خاکی میباشد که تقریبأ در(8 ) کیلومتری غرب کابل موقعیت دارد٫  بند قرغه یک بند محلی است  و مواد آن از خاک غیر قابل نفوس استفاده  شده  این بند یک برج  کنترولی دارد که در آن سه دروازه موجود است  و از طریق همین دروازه ها  آب بند تنظیم  و کنترول میشود بند قرغه چهارصد متر عرض و طول دارد و سی متر ارتفاع آن است  این بند می‌تواند یکهزار  اکتار زمین را  آبیاری کند  اکنون مناطق ده عربان ٫ بادام باغ  آکادمی پولیس٫  دانشگاه استاد ربانی  ٫ دانشگاه پل تخنیک ٫سرمیاشت و باغ بالا از این بند  آبیاری مییشود   در گذشته بند قرغه. دوهزار اکتار. زمین را. آبیاری می‌کرد  این بند ظرفیت. دوازده ملیون متر مکعب آب را  دارا  است  که چار ملیون آن حجم آبمرده است که قابل استفاده نمیباشد اما هشت ملیون آن قابل استفاده است در فصل موسمی  آب بند قرغه از دره زرگر پغمان  نیز  سر چشمه می‌گیرد از اول حوت زمستان تا بیست ثور ماه دوم بهار  آب بند پر میشود بند قرغه که در اثر جنگ ها تخریب شده بود در سال 1385 و 1386  بخش های از آن بخصوص کانال بند از طرف یک شرکت هندی  بازسازی گردید.

 در بند قرغه خانهء دو صدراعظم قبلی حکومت   افغانستان  محترمان هر یک نور محمد اعتمادی و  موسی شفیق  نیز وجود داشت که اکنون به پوسته های پلیس تبدیل گردید.

 در بند قرغه  هوتل های قدیمی مثل   هوتل سپوژمی گلف و کلوپ معارف و سایر رستورانت های شخصی وجود  داشت   که  در اثر  جنگ های اخیر تخریب شد اما درسال های پسین  بر علاوه  باز سازی  هوتل ها و محلات قدیمی یک سلسله تغییرات و امکانات زیادی به منظور تفریح وسرگرمی ازقبیل مهمانخانه ها،رستورانت ها ساخته شده که غذای مشهور این رستورانت ها  را کرایی و انواع کباب های افغانی  تشکیل می‌دهد . همچنان قایق رانی، بازدید ازفارم پرورش ماهی ، قوریه درختان سبز و میدان گلف ازجمله سرگرمی هایدیگر این تفریحگاه  به شمار میرود.

 این بند که  یکی ازنقاط تماشائی و زیبا برای تفریح به حساب می آید مورد  توجه گردشگران بوده و زیبائی های شگفت انگیز آن، آنها را به این محل میکشاند۰

  بند قرغه در گذشته ها  مربوط به ولسوالی پغمان بود٫  اکنون جز ناحیه (14) شهر کابل بوده   و درحال حاضر  یک تفریحگاه  برای شهروندان است درابتدا هدف عمده و بنیادی از ایجاد این بند  بهبود آب های زیرزمینی، آبیاری زمین های زراعتی درشهرکابل و حفاظت از  یک پروژه تنظیم آب به خاطر ذخایر آب های زیر زمینی و نوشیدنی در نظر گرفته شده بود.

کارسرسبزی اطراف این بند فعلأ  مربوط وزارت زراعت می شود که تاکنون دراطراف این بند درساحهء(264)هکتار زمین درحدود43هزار و سه صد و شصت و هفت اصله نهال و اشجار زینتی مانند ارغوان و غیره غرس گردیده و روزانه درحدود 70 هزارمتر مکعب آب به خاطرآبیاری آن آنها  مدنظرگرفته شده است.

***** 

      چند روش های ساده برای لاغری سریع

حالا وقت آن رسیده که به خود بیائید و چنانچه تصمیم دارید لاغر شوید، فکری اساسی کنید. به نظر می آید دنبال کردن رژیم غذائی منظم و ورزش های روزانه کار ساده ای نیست و تنها به چند روز اول برنامه رژیم اختصاص دارد. در ضمن شروع یک رژیم غذائی مناسب کار راحتی نیست و پشت کار و انگیزه بسیار می خواهد. اما بهترین راه برای شروع این رژیم های سخت چیست؟
مطمئن ترین راه برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب این است که رژیم خود را با تغییرات کوچکی در برنام غذائی تان شروع کنید و یک دفعه سراغ رژیم های سخت و طاقت فرسا نروید. مثلاً می توانید برای شروع به جای استفاده از شیر چرب از شیر کم كم چرب استفاده کنید، همین اقدام ساده تحول بزرگی در برنامه غذائی شما به وجود می آورد. تغییرات کوچک بسیاری وجود دارد که منجر به کاهش وزن چشم گیری می شود.
اینجا شیوه های ساده برای شما گفته شده است: شما می توانید ۵ تا از راحت ترین و مناسب ترین آن ها را برای شروع انتخاب کنید و پس از پایان هفته اول ۵ برنامه دیگر را به آن اضافه کنید و همین طور پیش بروید. همه رژیم ها در مورد تمام افراد کارساز نیستند! پس این شما هستید که باید ببینید کدام یک از این شیوه ها برای شما مناسب است!
معمولاً بهترین چیزها در ابعاد و بسته بندی های کوچک عرضه می شوند. این جا به ترفندی ساده اشاره می کنیم: شما می توانید غذاهای پرکالری مانند پنیر و شکلات را به ابعاد کوچک تر تقسیم کنید. مطمئناً هنگام مصرف که به سراغ آنها می روید کمتر می خورید چرا که در این موقع تعداد مطرح است.
خوردن پنير را به طور کامل کنار نگذارید. اگر از خوردن انواع پنيرها لذت می برید آن را به طور کامل از برنامه غذائی تان حذف نکنید. تنها به جای استفاده از نوع پرچرب آن ها سراغ محصولات کم چرب بروید.
خود را به نوشیدن آب عادت دهید. نوشیدن آب نه تنها به سلامتی بدن کمک می کند بلکه برای لاغری دور کمر نیز مؤثر است. پس نوشیدن آب را فراموش نکنید.

از خوردن سوپ های پرچرب خودداری کنید. پس از آماده شدن سوپ، آن را در یخچال بگذاردی تا سرد شود در این حالت چربی موجود روی سوپ جمع می شود و شما می توانید چربی آن را با قاشق گرفته و کنار بگذارید.
مراقب خوراك تان در رستوران ها باشید! در رستوران هائی که می دانید غذاهای آن پرحجم است بهتر است به گارسن بگوئید قبل از آوردن غذای شما، نیمی از آن را در ظرف یک بار مصرف بگذارد تا آن را برای وعده دیگری مصرف کنید. در این صورت شما می توانید حجم غذای مصرفی تان را کنترول کنید.
رژیم سبزیجات و میوه را کم کم شروع کنید! آنها را جایگزین غذاهای چرب کنید.
متوجه به خوردن غذاهای چرب باشد! به دنبال راه ساده ای برای تشخیص دادن غذاهای چرب هستید؟ پس قبل از مصرف خوردنی ها به میزان کالری و فیبر موجود در آن توجه کنید.
هنگام خوردن مشغول انجام کارهای دیگر نشوید و تمام هوش تان را معطوف خوردن کنید! چنان چه هنگام غذا خوردن مشغول خواندن کتاب یا نگاه کردن به تلویزیون شوید متوجه میزان غذائی که خوردید نمی شوید. در ضمن لذت کافی از غذا خوردن نمی برید. از این به بعد هر وقت می خواهید غذا بخورید صرفاً غذا بخورید و انجام کار دیگری را با آن همراه نکنید. غذایتان را آرام و با نهایت لذت بخورید. لقمه های خود را کامل بجوید. در صورتی که غذایتان را با آرامش بیشتری بخورید تا ناخودآگاه حجم غذایتان کاهش می یابد.
خوردنی و غذاهای جدید را امتحان کنید! تنوع خوردنی ها و غذاهایتان را بیشتر کنید. شاید این تنوع تأثیر به سزائی در رژیم غذائی تان بگذارد.
پیاده روی تان را بیشتر کنید. چنان چه پیاده روی روزانه تان امری عادی شده است، بهتر است میزان پیاده روی و سرعت آن را تغییر دهید.
تا حد امکان استفاده از موتر را کنار بگذارید و سعی کنید بیشتر پیاده کارهایتان را انجام دهید. در صورت نیاز اگر از موتر استفاده می کنید تا جائی که ممکن است آن را دورتر از مقصدتان پارک کنید و ۱۰۰ قدم بیشتر راه بروید. حتی اگر اندکی برنامه نرمش روزانه تان را افزایش دهید به کاهش وزن تان کمک بسیار می کند.
وسيع ويب    

*****

bottom of page